Artystyczne eksperymenty ze szkłem. Niezwykła wystawa w Krakowskiej Hucie Szkła Łukasiewicz na Zabłociu

- Dbamy o to, aby zawód hutnika szkła nie wymarł. Trudno pozyskać nowych pracowników, to graniczy z cudem. Chcemy propagować ten zawód, aby było więcej fachowców, którzy potrafią zrobić takie rzeczy, jakie można zobaczyć na tej wystawie. To bardzo ważny dla nas dzień. Bardzo zależy nam na tym, by nasz Instytut i to miejsce był w Krakowie znany, jako ważna instytucja na mapie miasta - powiedział dr hab. inż. Paweł Pichniarczyk, dyrektor Łukasiewicz – Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych, który powitał gości o otworzył wernisaż.

Dyrektor Paweł Pichniarczyk wspomniał, że niedawno zapraszając na wernisaż spotkał się z nowym prezydentem Krakowa Aleksandrem Miszalskim. - Wchodzę do gabinetu, widzę prezenta, ale na stole widzę też karafkę z naszej huty szkła. Okazało się, że takie karafki są tam w każdym gabinecie. To dla nas więc znaczące wyróżnienie, że nasze wyroby są też w urzędach - dodał dyrektor Paweł Pichniarczyk.

Prezydent Aleksander Miszalski przyznał: - Karafka jest, ale muszę się też pochwalić, że od kilku dni jest też piękny smok wawelski.

Smok wawelski ze szkła z godłem Polski to szczególny upominek, który wręczany jest przy specjalnych okazjach. Mają go nieliczni. Urzędy często zamawiają natomiast na wyposażenie wyroby ze szkła marki Łukasiewicz – Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych.

- Fenomen krakowskiego szkła się rozwija, także w kierunku artystycznym. Jestem przekonany, że rozwijać się będzie Zabłocie, Krakowska Huta Szkła i Instytut. Mamy pomysły, aby spowodować, by wdrażać różne innowacje kształtowane na uczelniach i w instytutach, rozmawiać o tym z przedsiębiorcami, przedstawicielami biznesu. Miasto będzie wspierać przedsięwzięcia, dzięki którym Kraków będzie miastem jeszcze bardziej innowacyjnym - podkreślił prezydent Aleksander Miszalski.

Wśród zaproszonych gości był też wicewojewoda Małopolski Ryszard Śmiałek, który zaznaczył: - Rozmawiamy o pięknych walorach szkła, ale też w świetle walki o klimat jest ono bardzo ważne, może zastępować wyroby z plastiku.

Wystawa zgromadziła prace 18 artystów szkła, którzy w swoich dziełach postanowili przekroczyć dotychczasowe granice technologiczne i twórcze. Publiczność ma więc okazję podziwiać techniki takie jak slumping, fusing, serigrafia na szkle, szkło dmuchane i formowane na palniku, a także unikatowe połączenia szkła z aluminium, kamieniami szlachetnymi oraz ceramiką.

- Chcemy pokazać coś wyjątkowego. Praca każdego z nas jest na krawędzi sztuki, ale też eksperymentem technologicznym. Każdy z nas używał innej technologii, ale miał też inną wizję artystyczną - mówiła Katarzyna Krej, kuratorka wystawy, która z pasją i zaangażowaniem skupiła wokół siebie twórców dążących do eksploracji nowych możliwości szklanej materii.

Ekspozycja w Krakowskiej Hucie Szkła będzie dostępna do końca sierpnia. To doskonała okazja, aby zobaczyć, jak nowoczesne technologie rewolucjonizują tradycyjne rzemiosło i przekształcają je w prawdziwe dzieła sztuki.

Honorowym patronatem wydarzenie objęli rektorzy uczelni: Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu oraz Dziekan Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Łukasiewicz- Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych specjalizuje się w opracowaniach naukowych, projektach badawczo-rozwojowych, opiniach i ekspertyzach technicznych. Wieloletnie doświadczenie w zakresie wdrożeń przemysłowych pozwoliło stworzyć wyselekcjonowaną ofertę dla biznesu obejmującą zakresem pełen ciąg technologiczny.

Łukasiewicz – Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych jako jeden z największych Instytutów Sieci Badawczej Łukasiewicz realizuje badania ze wszystkich obszarów związanych z materiałami budowlanymi, szkłem, ceramiką techniczną, medyczną i balistyczną, a także z biomateriałami.

Obecnie prace skupiają się nad zastosowaniem energooszczędnych i niskoemisyjnych technologii w budownictwie modułowym. Bardzo ważnym obszarem działania Instytutu są technologie służące ochronie środowiska naturalnego w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony powietrza, racjonalnej gospodarki odpadami przemysłowymi i komunalnymi, w myśl założeń gospodarki ograniczającej wykorzystanie zasobów naturalnych. Prowadzone są badania paliw konwencjonalnych i wtórnych pod kątem określenia wielkości wskaźników emisji CO2, w tym oznaczenia frakcji biomasy węgla biogennego.

Historia produkcji szkła w Krakowie na Zabłociu przy ulicy Lipowej sięga 1931 roku, kiedy to Leon Bąkowski oraz Dawid i Jakub Chazanowie powołali do życia Krakowską Hutę Szkła – jedno z największych przedsiębiorstw przedwojennego Krakowa (w 1938 roku huta zatrudniała prawie 500 pracowników, co sytuowało ja na 6 miejscu w mieście).

W zakładzie produkowano głównie butelki na wódkę, wino i wodę mineralną oraz szkło apteczne. W drugiej połowie lat 50. powstawały tu baloniki żarówkowe, naczynia akumulatorowe, izolatory, a w latach 60. bezbarwne szkła gospodarcze (kieliszki, szklanki, literatki).

W 1969 roku rozpoczęto zaś produkcję artystycznych szkieł ręcznie formowanych pod kierunkiem słynnego projektanta i artysty szkła Jerzego Słuczan-Orkusza, które znane są dziś pod nazwą szkła krakowskiego. Wazony, puchary, kielichy, patery, świeczniki, kufle, nawiązujące do form historycznych poprzez elementy nakładane na gorąco (ozdobne uszka, fantazyjne koronki i uchwyty) były projektowane także przez Mariana Gołogórskiego, Michała Jakubasa, Zofię Pasek, Barbarę Świstacką, Piotra Kozłowskiego czy Ryszarda Serwickiego.

Dziś Krakowska Huta Szkła działa w ramach Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych i kontynuuje tradycje sztuki ręcznego formowania szkła. W zabytkowej hali produkcyjnej przy ulicy Lipowej doświadczeni hutnicy-szklarze tworzą piękne, kolorowe wazony, patery, karafki czy misy, niejednokrotnie nawiązując do wzorów z okresu świetności szkła krakowskiego.

Każda sztuka wykonywana jest całkowicie ręcznie, z wykorzystaniem tradycyjnych narzędzi – piszczeli, burgulców czy zawijaków, każda jest unikatem, wyjątkowym wyrobem polskiego rzemiosła. Krakowskie szkła można nabyć w znajdującym się przy hucie sklepie firmowym, a proces powstawania szklanych dzieł podziwiać w trakcie pokazów ręcznego formowania szkła, które udostępnione są dla publiczności.

Działa tu także muzeum „Szkło w Krakowie. Przemysł i sztuka”, gdzie za pomocą oryginalnych eksponatów, archiwalnych dokumentów i multimedialnych rozwiązań przedstawiono historię Krakowskiej Huty Szkła. Na wystawie zaprezentowano również kolekcje zabytkowych narzędzi szklarskich, XIX-wiecznego szkła historycznego oraz szkła krakowskiego.

Polacy czytają więcej