Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Apel z Krakowa: Polska potrzebuje więcej cudzoziemców, bo przestanie się rozwijać. Wielkie miasta i organizacje gospodarcze piszą do rządu

Zbigniew Bartuś
Zbigniew Bartuś
Polska potrzebuje szybko zdecydowanie więcej obcokrajowców, dlatego musimy zmienić prawo i procedury, by ułatwić ich zatrudnianie i osadzanie w naszym kraju – uważają organizacje gospodarcze i największe polskie miasta, których przedstawiciele zjechali w piątek do Krakowa, by wziąć udział w „Okrągłym stole w sprawie zatrudniania cudzoziemców” i podpisać skierowane do rządu memorandum w tej sprawie. Ostrzegają, że bez szybkich zmian wkrótce zabraknie nam półtora miliona pracowników i kraj przestanie się rozwijać. Stagnacja grozi zwłaszcza polskim metropoliom, w których już dziś brakuje ponad stu tysięcy pracowników.

Na zaproszenie krakowskiego magistratu i miejscowej Izby Przemysłowo-Handlowej w salach UMK zasiedli delegaci największych miast: Warszawy, Gdańska, Poznania, Łodzi, Rzeszowa, Lublina i Białegostoku oraz liderzy samorządów gospodarczych zrzeszających pracodawców z całej Polski, a także przedstawiciele Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie. Nie zabrakło przedstawicieli korpusu dyplomatycznego oraz radców prawnych, bowiem – oprócz wystosowania apelu do rządu – celem spotkania jest wypracowanie projektów konkretnych przepisów, które ułatwiłyby przyjmowanie i zatrudnianie cudzoziemców w Polsce.

Memorandum, zawierające diagnozę sytuacji oraz propozycje gotowych rozwiązań, jest wspólnym dziełem IPH, UMK i innych magistratów oraz tak ważnych organizacji przedsiębiorców i pracodawców, jak ASPIRE, ABSL, Business Centre Club, Małopolski Związek Pracodawców Lewiatan, Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań, American Chamber of Commerce in Poland czy Francusko-Polska Izba Gospodarcza. Żywotne zainteresowanie memorandum wykazały też Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa i Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza.

- Inicjatywa podjęta została wobec stale rosnącego, zjawiska braku rąk do pracy, zauważalnego w szczególności w sektorze produkcji, budownictwa i usług – tłumaczy Rafał Kulczycki, dyrektor krakowskiej IPH.

Roboty i automaty tak, ale nie wszędzie i nie dość szybko. Dlatego niezbędni cudzoziemcy

Zdaniem ekspertów i pracodawców, rozwój technologii i spowodowany tym wzrost efektywności pracy pozwala wprawdzie zastępować część brakujących pracowników robotami czy automatami, ale jest to na razie możliwe jedynie w niektórych firmach i branżach. Postęp nie jest na tyle szybki i efektywny, by automatyzacja wypełniła lukę już dziś, zwłaszcza we wspomnianych branżach, jak usługi czy budownictwo. Tam nadal potrzeba ludzi i stan ów utrzyma się przez wiele lat.

- Dlatego jedynym sposobem na uzupełnienie braków kadrowych, silnie zagrażających polskiej gospodarce, jest zatrudnienie pracowników z zagranicy – kwituje Rafał Kulczycki.

Uczestnicy krakowskiego „Okrągłego stołu” przypomnieli, co mówił o tym w strategii odpowiedzialnego rozwoju premier Mateusz Morawiecki: „Wyzwaniem, które wraz ze zmianami demograficznymi odgrywać będzie coraz większą rolę, jest także zapewnienie, by do Polski przyjeżdżali migranci o wysokich lub rzadkich kwalifikacjach, uzupełniając tym samym lukę kapitału ludzkiego w sektorach o wysokim popycie na kwalifikacje”.

W tej sytuacji martwi ich - zdiagnozowany przez NIK w raporcie o obsłudze cudzoziemców z 7 sierpnia 2019 r. - brak sprawnej i terminowej obsługi, spowodowany m.in. złożonością regulacji prawnych, problemami kadrowymi w urzędach i niewystarczającym finansowaniem ich działalności. Wciąż nie stworzono także strategicznego dokumentu określającego politykę państwa w zakresie kształtowania migracji. Przyniosło to w ciągu ostatnich czterech lat dramatyczny dla rynku pracy skutek w postaci wydłużenia średniego czasu legalizacji pobytu ponad trzykrotnie: z 64 do 206 dni.

Dobre praktyki. Krakowski MUW – wzorcowy. Ale prawo i tak trzeba zmienić

Wprawdzie Małopolski Urząd Wojewódzki potrafił w ramach obowiązującego prawa tak zorganizować swą pracę, że uprościł procedury i skrócił administracyjną mitręgę do minimum, ale wciąż ów dobry wzorzec nie upowszechnił się w pozostałej części urzędów. Poza tym – urzędników wyraźnie ograniczają aktualne przepisy. Zdaniem sygnatariuszy memorandum, wymagają one jak najszybszej zmiany.

Według ostatnich danych w Polsce pracuje i odprowadza składki na ZUS niemal 610 tys. obcokrajowców (5 krotny wzrost od 2014 r.), z czego ponad 450 tys. to Ukraińcy. To ok. 3 proc. ogółu ubezpieczonych. Widać zatem, jak duży wpływ na sytuację budżetu państwa miały nadspodziewanie wysokie w ostatnich latach, a wynikające z zwiększonej migracji zarobkowej, wpływy do ZUS. Jak wynika z analiz prof. Stanisława Gomułki, głównego ekonomisty BCC, byłego wiceministra finansów, bez napływu pracowników z Ukrainy i innych krajów, PKB Polski byłby o około 10 procent niższy niż jest obecnie, z niesłychanie negatywnymi skutkami dla stanu i stabilności finansów państwa.

Warto nadmienić, że mimo spadku bezrobocia liczba pracujących Polaków od lat się nie zmienia. Ów spadek wynika po prostu z głębokim demograficznych, głównie tego, że na emerytury i renty przechodzi o wiele więcej osób niż wchodzi na polski rynek pracy. Polaków, którzy osiągną w tym roku ustawowy wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn) jest przeszło 650 tys., a tych, którzy wkroczą w dorosłość – nieco ponad 365 tys. Prognozy na kolejne lata są podobne, więc luka na rynku pracy będzie się powiększać.

Zabraknie nam wkrótce półtora miliona ludzi!

Z szacunków PwC wynika, że do 2025 roku polski rynek pracy może potrzebować do 1,5 mln pracowników; niektóre badania wskazują nawet wyższe liczby dochodzące do 2,5 mln (m.in. odpływ Ukraińców do Niemiec).

- Lukę na rynku pracy, spowodowaną m.in. zmianami demograficznymi, obniżeniem wieku emerytalnego (spadek podaży pracy o około 0,5 mln osób), starzeniem się społeczeństwa oraz obserwowaną od lat emigracją Polaków w wieku produkcyjnym, mogą doraźnie uzupełnić tylko cudzoziemcy – podkreślają uczestnicy krakowskiego „Okrągłego stołu”.

Z tego powodu domagają się, by procedury i mechanizmy stosowane dotychczas do umiarkowanego napływu cudzoziemców, dostosować do aktualnych – zwiększonych - potrzeb pracodawców i rynku pracy. Odczuwalny brak rąk do pracy występujący szczególnie w ośrodkach wielkomiejskich, zaczyna być poważnym problemem gospodarczym dla pracodawców, samorządów i państwa.

Stabilizowanie rynku pracy tak ważne dla utrzymania tempa rozwoju gospodarczego kraju, rozwoju polskich przedsiębiorstw, przyciągania nowych wysoko technologicznych inwestycji jest także niezwykle istotne dla lokalnych wspólnot samorządowych.

Pracujący lokalnie cudzoziemcy przyczyniają się do większych dochodów bezpośrednich i pośrednich państwa, ale i lokalnych samorządów, co jest ogromnie ważne dla stabilności ich finansów. Ważny jest też aspekt społeczny zatrudniania cudzoziemców, nowe relacje społeczne, coraz większe zaangażowanie cudzoziemców w działanie lokalnych wspólnot. Te korzyści mogą być zachwiane w przypadku trudności z zatrudnianiem cudzoziemców, brakiem stabilności zatrudnienia i w konsekwencji wyprowadzaniem się cudzoziemców do krajów dających większe możliwości. Ucierpią na tym także lokalne społeczności, zarówno ekonomicznie jak i społecznie.

Gotowe rozwiązania dla Sejmu i rządu

Dyskusja w ramach Okrągłego Stołu skupiła się na trzech dziedzinach
- propozycjach zmian przepisów prawa
- propozycjach usprawnienia procedur
- analizie i upowszechnianiu dobrych praktyk.

- Na podstawie postulatów przesłanych przez inicjatorów wydarzenia, Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie opracowała jednolity projekt Memorandum, zawierającego propozycje konkretnych rozwiązań, zmian w przepisach prawa, usprawnień w procedurze oraz zestaw dobrych praktyk, które mają przyczynić się do poprawy obecnego stanu rzeczy – wyjaśnia dyrektor Kulczycki..

Wśród propozycji znalazło się m.in.: wydłużenie okresu, na jaki rejestrowane jest oświadczenie o powierzeniu wykonania pracy cudzoziemcom, rozszerzenie listy krajów, których obywatele mogą korzystać z uproszczonej procedury legalizacji pracy (oświadczeniowej), a także modyfikowanie kompetencji urzędów, które zajmują się legalizacją pracy cudzoziemców w Polsce.

Co dokładnie proponują sygnatariusze krakowskiego Memorandum

PROPOZYCJE ZMIAN W ZAKRESIE PRZEPISÓW PRAWA

1. Wydłużenie okresu zatrudnienia na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy
cudzoziemcowi, o którym mowa w art. 88 z ust. 2 pkt 3 Ustawy o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001 ze zm., dalej jako: Ustawa o promocji
zatrudnienia) np. do 12 miesięcy w ciągu kolejnych 18 miesięcy, lub do 18 miesięcy w ciągu
kolejnych 24 miesięcy.
2. Ujednolicenie terminów wykonania przez pracodawców obowiązków, o których mowa w art.
88z ust. 13 pkt 1 i pkt 2 Ustawy o promocji zatrudnienia, polegające na wprowadzeniu 7
dniowego terminu dla obu tych obowiązków.
3. Zmodyfikowanie przepisu art. 88z ust. 4 Ustawy o promocji zatrudnienia mające na celu
legalizację pracy cudzoziemców po upływie terminu 7 dni roboczych od dnia otrzymania
oświadczenia przez powiatowy urząd pracy do czasu jego faktycznego wpisania do ewidencji
oświadczeń lub doręczenia decyzji odmownej.
4. Zwolnienie pracodawców i cudzoziemców z obowiązku dołączania informacji starosty o braku
możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w odniesieniu do zezwoleń na pracę
typu A oraz zezwoleń na pobyt, w przypadku, gdy cudzoziemiec przepracował co najmniej 3
miesiące u jednego pracodawcy.
5. Odstąpienie od obowiązku uzyskania nowego zezwolenia na pracę, na pobyt czasowy i pracę,
w przypadku zmiany stanowiska pracy cudzoziemca na podstawie zezwolenia na pracę na rzecz
tego samego podmiotu powierzającego, jeśli cudzoziemiec nadal będzie wykonywał pracę na
podstawie umowy o pracę i na pełny etat za wynagrodzeniem nie gorszym niż określone w
posiadanym zezwoleniu na pracę, pod warunkiem powiadomienia o tym właściwego wojewody
w określonym terminie, połączone z uiszczeniem opłaty za nowy okres.
6. Rozszerzenie przypadków zwolnienia od obowiązku wydania nowego zezwolenia na pracę,
o których mowa w art. 88f ust. 1a Ustawy o promocji zatrudnienia, o zmianę siedziby lub
miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej pracodawcy użytkownika (agencji pracy).
7. Zwolnienie z potrzeby dołączenia informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb
kadrowych pracodawcy w odniesieniu do zezwoleń na pracę typu A oraz zezwoleń na pobyt
przy zatrudnieniu cudzoziemców na następujących stanowiskach:
a. Kierownicy IT – kod: 13300,
b. Nauczyciel technologii informatycznych w placówkach pozaszkolnych – kod: 235601,
c. Pozostali instruktorzy technologii informatycznych – kod 235690,
d. Analityk biznesowy – kod 242112.
8. Zmiana Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018
poz. 1668 ze zm.) umożliwiająca dzieciom cudzoziemców posiadających w Polsce kartę pobytu
ponad 2 lata, rozpoczęcie i kontynuowanie studiów wyższych w Polsce na zasadach jak
obywatele polscy, nawet jeśli po osiągnięciu 18. roku życia nie będą już posiadać karty pobytu
w celu połączenia się z rodziną.
9. Uregulowanie możliwości ubiegania się przez cudzoziemców o pobyt czasowy i pracę na
terytorium RP, w przypadku, gdy wjechali na terytorium RP deklarując inny cel pobytu niż
wykonywanie pracy.
10. Złagodzenie przesłanek ubiegania się przez cudzoziemców o udzielenie zezwolenia na pobyt
czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej z uwzględnieniem umożliwienia
ubiegania się o pobyt czasowy w celu wykonywania pracy przez cudzoziemca prowadzącego
działalność gospodarczą na terytorium RP.
11. Doprecyzowanie przesłanek wydania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w zakresie art. 114
ust. 1 pkt 5 Ustawy o cudzoziemcach poprzez korektę treści przepisu w taki sposób, by nie
pozostawiała wątpliwości interpretacyjnych wojewodów, co do woli ustawodawcy.
12. Skrócenie okresu nieprzerwanego pobytu cudzoziemca na terytorium RP wymaganego do
uzyskania zezwolenia na pobyt stały na terytorium RP.
13. Zapewnienie cudzoziemcom możliwości umówienia wizyty w konsulatach RP w celu złożenia
wniosku o wydanie wizy typ C lub D w racjonalnym terminie.
14. Wprowadzenie obowiązku szczegółowego uzasadnienia pierwszej decyzji o odmowie
udzielenia cudzoziemcowi wizy przez konsula RP.
15. Wprowadzenie nowego rodzaju wizy krajowej, wydawanej w celu wykonywania pracy na
terytorium RP przez cudzoziemców posiadających wysokie kwalifikacje.

PROPOZYCJE USPRAWNIEŃ W ZAKRESIE PROCEDURY

1. Utworzenie listy zawodów lub rozszerzenie listy państw, których obywatele mogą pracować w
Polsce na podstawie oświadczenia m.in. o państwa azjatyckie np. Indie, Bangladesz.
2. Wydłużenie okresu, na jaki rejestrowane jest oświadczenie o powierzeniu wykonania pracy z 6
do 18 miesięcy.
3. Wprowadzenie terminu 7 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na pobyt i pracę,
na umieszczenie w dokumencie podróży odcisku stempla legalizacyjnego.
4. Zwolnienie agencji pracy tymczasowej z konieczności uzyskania nowego zezwolenia na pracę
w przypadku zmiany pracodawcy użytkownika – o ile warunki pracy cudzoziemca nie ulegną
zmianie.
5. Zwiększenie liczby miejsc na egzamin językowy na poziomie B1 wymagane do uzyskania
statusu rezydenta długoterminowego UE.
6. Zmiana w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 grudnia 2017
r. w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz wpisu o powierzeniu
wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, w zakresie § 5 i § 7 ust. 10
poprzez usankcjonowanie możliwości składania dokumentów związanych z powierzeniem
pracy na podstawie oświadczenia drogą elektroniczną.
7. Weryfikacja dokumentów cudzoziemców posiadających wysokie kwalifikacje w placówkach
konsularnych RP podczas wydawania wiz pracowniczych oraz wdrożenie uproszczonej
procedury uzyskania Niebieskich Kart UE w Polsce.
8. Wprowadzenie procedury cyklicznego monitorowania rynku pracy na poziomie krajowym,
celem aktualizacji zawodów ujętych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z
dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę
cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na
pracę cudzoziemców oraz na poziomie wojewódzkim.
9. Wprowadzenie zmian kompetencyjnych, polegających na przeniesieniu zadań związanych
z wydawaniem zezwoleń na pracę cudzoziemców w ramach publicznych służb zatrudnienia
(odciążenie urzędów wojewódzkich – 16 jednostek, większe zaangażowanie urzędów pracy -
340 jednostek). W nawiązaniu do tej propozycji, sugeruje się przekazanie środków z opłat za
zezwolenia do samorządów celem wsparcia urzędów pracy. Pozwoli to na stworzenie w
urzędach dodatkowych etatów i zapewnienie wsparcia technicznego potrzebnego do sprawnej
obsługi procedur związanych z legalizacją zatrudnienia cudzoziemców.
10. Alternatywnie do propozycji określonej w ust. 9 powyżej sugeruje się zapewnienie wzrostu
ilości kadry urzędniczej w urzędach wojewódzkich – wydziałach spraw obywatelskich i
cudzoziemców, proporcjonalnie do wzrostu ilości wniosków składanych w tychże urzędach
przez cudzoziemców i podmioty powierzające wykonywanie pracy cudzoziemcom.
11. Alternatywnie do propozycji określonej w ust. 9 powyżej, sugeruje się umożliwienie dostępu
do bazy danych bezrobotnych wojewodzie wydającemu zezwolenie na pracę. Tylko w
przypadku, gdyby w tej bazie znajdowali się bezrobotni adekwatni na stanowisko zgłoszone
przez pracodawcę, dokumenty przekazywane byłyby do urzędu pracy celem przeprowadzenia
procedury rekrutacji. W pozostałych przypadkach wojewoda sam weryfikowałby fakt
możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy na lokalnym rynku pracy, bez
konieczności pozyskiwania opinii innego urzędu.
12. Skrócenie terminów ustawowych określających czas wydania informacji starosty o braku
możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy do 7 dni, wobec faktu, iż system
rejestracji bezrobotnych jest w pełni zinformatyzowany.
13. Zwiększenie możliwości zatrudniania cudzoziemców w oparciu o oświadczenia, o których
mowa w art. 87 ust. 3 oraz art. 88z ustawy o promocji zatrudnienia, poprzez rozszerzenie
wykazu państw wskazanych w rozporządzeniu Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej z
dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy
dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu
wykonywania pracy cudzoziemcowi, albo poprzez wydanie rozporządzenia określającego
zawody, w których cudzoziemcy będący obywatelami państw innych niż dotychczas określone
w przepisach, mogą wykonywać pracę bez zezwolenia na podstawie oświadczenia o
powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanego do ewidencji oświadczeń.
14. Zmiana treści adnotacji „dostęp do rynku pracy” umieszczanej w karcie pobytu, aby treść
adnotacji w karcie pobytu uwzględniała cel pobytu cudzoziemca, będący podstawą udzielenia
mu zezwolenia pobytowego oraz różnice w dostępie do rynku pracy z tego wynikające.
15. Uproszczenie i usprawnienie procedur uznawania kwalifikacji i doświadczenia zawodowego
nabytego poza terytorium RP.

DOBRE PRAKTYKI

1. Wprowadzenie jednolitych wytycznych we wszystkich urzędach w zakresie listy dokumentów,
które należy dołączyć do wniosków o zezwolenie na pracę oraz zezwolenie na pobyt i pracę.
2. Wdrożenie szkoleń dla pracodawców z legalnego zatrudniania cudzoziemców oraz nowelizacji
przepisów, organizowanych przez urzędy wojewódzkie we współpracy z powiatowymi
urzędami pracy (na wzór Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego).
3. Wdrożenie jednolitego systemu do rezerwacji wizyt, wypełnienia wniosków i śledzenia
statusów wniosków pobytowych w całej Polsce (na wzór systemu w Mazowieckim Urzędzie
Wojewódzkim.).
4. Wdrożenie jednolitego systemu komputerowego pozwalającego na składanie i procesowanie
wniosków o pobyt czasowy, stały, rezydenta długoterminowego UE i obywatela UE w formie
elektronicznej.
5. Połączenie i rozwój systemów teleinformatycznych urzędów wojewódzkich i urzędów pracy
oraz organów, jak np. Straży Granicznej, Policji i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w
celu ograniczenia, lub likwidacji wymiany listownej korespondencji w formie papierowej
pomiędzy urzędami i organami.
6. Zawiadamianie o wszczęciu postępowania (z danymi o numerze sprawy i danymi do śledzenia
postępowania lub z kontaktami do osoby prowadzącej postepowanie) przy złożeniu wniosków
pobytowych (na wzór Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego).
7. Kontakt telefoniczny z obcokrajowcami i / lub przedstawicielami firm ich reprezentujących od
strony urzędu (na wzór Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego).
8. Alternatywny sposób umówienia się na wizytę w celu złożenia wniosków pobytowych w
sytuacjach pilnych (na wzór Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego - mailowa prośba lub
przyjmowanie wniosków bez kolejki po godzinie 14.00)
9. Zorganizowanie pomocy w wypełnianiu wniosków pobytowych w urzędach wojewódzkich
i porady legalizacyjne (na wzór Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego - infolinia,
woluntariusze i praktykanci).
10. Ułatwienie stronie postępowania administracyjnego w sprawach legalizacji pobytu i pracy
cudzoziemców dostępu do akt sprawy, kontaktu z inspektorem prowadzącym postępowanie
i uzyskania informacji na temat stanu postępowania.
11. Stworzenie aplikacji mobilnej do zliczania czasu pobytu w Polsce dla cudzoziemców.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski