Austriacka riwiera

Velden - zamek i port jachtowy Fot. Autor

AUSTRIA. Wörthersee - to największe jezioro Karyntii

Jezioro rozciągające się na długości ponad 16 kilometrów - od Klagenfurtu niemal po drugie największe miasto landu: Villach - to perła Karyntii, a także jeden z największych magnesów na turystów, już od ponad stu lat. O wiele częściej niż w innych regionach Austrii świeci tu słońce, którego częsta obecność - wraz ze wspaniale kwitnącymi krzewami i wystawianymi bardzo chętnie na lato palmami - przypomina o południowym już klimacie.

Każda z nadbrzeżnych miejscowości ma nieco inny charakter. Velden - znajdujące się na zachodnim krańcu Wörthersee (dało słoweńską nazwę całego jeziora - Vrbsko jezero) - to miejsce, w którym wypada pokazać się w sezonie na eleganckiej promenadzie i oczywiście w kasynie. Najsłynniejszą budowlą, a jednocześnie najbardziej "topowym" adresem kurortu, jest słynny zamek. To piękny zabytek renesansu zbudowany w latach 1590-1603 przez Bartholomäusa Khevenhüllera. Niestety, w XVIII stuleciu bardzo podupadł i stracił ozdobne wieże. Ponowną świetność przyniósł mu dopiero szybki rozwój turystyki pod koniec XIX wieku, kiedy to nabył go wiedeński przedsiębiorca Ernst Wahliss, który zrekonstruował wszystko w oparciu o stare sztychy i otworzył we wnętrzach luksusowy hotel. Funkcję tę pełni do dziś.

Tuż obok, wokół niewielkiego parku zdrojowego, zwracają uwagę piękne, eleganckie wille i hotele z czasów fin de siecle, wybudowane w tak zwanym stylu Wörthersee, łączącym elementy secesji i architektury romantycznej czerpiącej ze wzorców regionalnych.

Do najciekawszych realizacji w Velden należą - stojące przy Karawankenplatz - hotele Carinthia i Kointsch. Obydwa są dziełem bardzo zasłużonego dla rozwoju tutejszych kurortów architekta Franza Baumgartnera.

Co najmniej tak samo eleganckim kurortem jest - przepięknie położone na wcinającym się głęboko w jezioro półwyspie - Pörtschach. O nadwodnej lokalizacji przypomina zresztą nazwa - po słoweńsku Poreče, a więc ludzie mieszkający na porzeczu, czyli nad rzeką. Wspaniały rozwój turystyki - podobnie jak w przypadku Velden - zaczął się od wybudowania w 1864 r. linii kolejowej z Klagenfurtu do Villach, dzięki czemu można się było tutaj wygodnie dostać z Wiednia. Tak jest zresztą do dzisiaj, a z okien zatrzymujących się w Pörtschach i Velden bezpośrednich pociągów z Wiednia do Villach można podziwiać malownicze brzegi jeziora na całej jego długości. Nic więc dziwnego, że szybko zaczęli się tutaj pojawiać także słynni artyści na czele z Gustawem Mahlerem i Johannesem Brahmsem, który właśnie w Pörtschach napisał 2. Symfonię. Bywał tu także cesarz Franciszek Józef, co niewątpliwie dodawało kurortowi jeszcze większego splendoru, zapewniając mu pierwsze miejsce spośród najmodniejszych kąpielisk położonych na dzisiejszym obszarze Austrii.

I tu pamiątką po czasach prosperity z przełomu wieków jest piękna architektura. Zachowały się jednak i o wiele starsze zabytki - renesansowy zamek Leonstain (właśnie przez "a"!), dziś pełniący funkcję - jakżeby inaczej - eleganckiego hotelu oraz jedne z największych w Austrii ruiny grodu Leonstein (tu przez "e"!).
Zupełnie inny charakter ma - położona na przeciwległym, południowym brzegu - Maria Wörth. Przepięknie położony na wysokim skalistym półwyspie - ponad błękitnymi wodami jeziora - gotycki kościół św. Prymusa i Felicjana, to duchowe i historyczne serce regionu Wörthersee, a przy tym jeden z jego symboli. Pierwszy kościół poświęcony Matce Bożej stanął tu już około 875 r. Kiedy biskup Fryzyngi Waldo, do którego te ziemie należały, podarował świątyni relikwie rzymskich męczenników Prymusa i Felicjana, Maria Wörth stało się ważnym ośrodkiem misyjnym i pielgrzymkowym.

Dzisiejsza świątynia jest dziełem późnego gotyku, ukończonym dopiero w 1540 r. Z dawnego kościoła romańskiego, poza niewielkimi partiami murów, do naszych czasów zachował się tylko portal i krypta. Piękne wyposażenie wnętrza pochodzi już z doby baroku. Szczególnie cenny jest ołtarz główny z późnogotycką cudowną figurką Matki Bożej, ambona ozdobiona srebrnymi reliefami i ołtarz św. Krzyża.

Na sąsiednim wzniesieniu piękne uzupełnienie dla głównej świątyni stanowi tzw. kościół zimowy albo różańcowy - niewielka romańsko-gotycka budowla z bardzo cennymi freskami z XII wieku, należącymi do najważniejszych przykładów sztuki wczesnośredniowiecznej w krajach alpejskich.

Cały zespół, do którego zalicza się jeszcze romańska rotunda, jest wspaniałym połączeniem piękna przyrody i architektury. Najefektowniej prezentuje się oczywiście od strony jeziora, o czym warto przekonać się samemu, wsiadając na pokład statku.

A kto chce spojrzeć na Wörthersee z góry musi wspiąć się na wieżę widokową stojącą na - wznoszącej się nad Maria Wörth - górze Pyramidenkogel. Z 54-metrowej - interesującej architektonicznie - konstrukcji roztacza się fantastyczny widok na całą południową część Karyntii; niemal z lotu ptaka widzimy Wörthersee z malutkim z tej perspektywy Maria Wörth, na przeciwległym brzegu eleganckie Pörtschach, zaś na wschodnim krańcu błękitnej wody majaczą wieże Klagenfurtu. Gdy odwrócimy się w kierunku południowym, zachwycą nas majestatyczne, postrzępione wierzchołki Karawanków.

JAKUB TACZANOWSKI

Informacje praktyczne

Dojazd nad Wörthersee z Krakowa:

- koleją: do Wiednia na dworzec Meidling. Skąd kursują pociągi dalekobieżne do Villach, zatrzymujące się w Pörtschach i Velden. Stacje w tych miejscowościach znajdują się blisko centrum. Do Maria Wörth można dojechać autobusem z Klagenfurtu lub Velden albo statkiem wycieczkowym kursującym po jeziorze, najlepiej z Pörtschach.

- samochodem: przez Cieszyn, Brno, Wiedeń, Graz i Klagenfurt. Zarówno Pörtschach, jak i Velden, mają po dwa zjazdy z autostrady A2, więc wygodnie można dotrzeć do części miejscowości, która nas interesuje. Jadąc do Maria Wörth należy opuścić autostradę A2 na węźle Klagenfurt West, skąd przez zjazd Klagenfurt See wjeżdża się na Wörthersee Süduferstrasse prowadzącą wzdłuż południowego brzegu jeziora - do Maria Wörth i dalej do Velden.

Informacja turystyczna regionu jeziora Wörthersee

Wörthersee Tourismus

Villacher Strasse 19

9220 Velden

Tel: + 43 4274 38288

Fax: + 43 4274 38288 19

E-mail: [email protected]

Internet: www.woerthersee.com