Banki same nie wystawią tytułu egzekucyjnego. Od sierpnia 2016 r.

Wyrok TK oznacza, że banki nie będą już mogły same wystawiać tytułów egzekucyjnych wobec zalegających ze spłatą kredytów, a więc nie będą sędziami we własnej sprawie. Ale dopiero od sierpnia przyszłego roku.

Trybunał odroczył bowiem wejście w życie własnego orzeczenia, by „zapobiec chaosowi w obrocie bankowym” i by dać czas Sejmowi na poprawienie przepisów. SLD chce jednak, by bankowy tytuł egzekucyjny zniknął szybciej. Lewica złożyła projekt ustawy likwidującej ten tytuł.

Art. 96 ust. 1 prawa bankowego mówi, że banki mogą wystawiać tytuły egzekucyjne na podstawie swoich ksiąg lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności bankowych. Taki tytuł może być podstawą prowadzenia egzekucji cywilnej, po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności.

Sąd bada jednak decyzję banku tylko pod względem formalnym, nie ma natomiast prawa wnikać w kwestie merytoryczne. I w razie stwierdzenia formalnej poprawności, sąd nadaje tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności w ciągu trzech dni od złożenia przez bank stosownego wniosku. Zanim zostanie rozpatrzone ewentualne odwołanie, komornik nie tylko zajmie majątek, ale nawet go sprzeda.

Trybunał uznał, że taka regulacja jest niezgodna z konstytucją. Bank i klient są równoprawnymi stronami umowy cywilnej, a możliwość wystawienia tytułu egzekucyjnego stawia bank w uprzywilejowanej pozycji. I to zarówno wobec klienta, który nie może się bronić i przedstawić własnych argumentów, ale też wobec innych wierzycieli, którzy sami nie mogą dochodzić roszczeń wobec dłużnika, tylko muszą przejść sądową ścieżkę.

Teoretycznie wyrok TK bije w banki i powinien pomóc zaciągającym i spłacającym kredyty. Eksperci są jednak co do
tego podzieleni. Nie wiadomo, jakie nowe zabezpieczenie pożyczek pojawi się w miejsce likwidowanego bankowego tytułu egzekucyjnego. TK nie wykluczył, że można będzie takie wprowadzić. Być może, że nawet przy małych pożyczkach trzeba będzie podpisywać weksle in blanco. A przy kredytach hipotecznych banki mogą zażądać notarialnego podpisania oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji.