Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Bat na nierzetelnych krakowian: wpis do rejestru długów

Zbigniew Bartuś
Zbigniew Bartuś
Wpis do rejestru dłużników owocuje dolegliwymi konsekwencjami
Wpis do rejestru dłużników owocuje dolegliwymi konsekwencjami fot. 123RF
Pieniądze. 800 mln zł zaległych długów mają do spłacenia krakowianie. Dwu tysiącom z nich grozi niebawem umieszczenie na czarnej liście.

PRZECZYTAJ KOMENTARZ ZBIGNIEWA BARTUSIA: Nie spłacę długu i co mi zrobisz? Koniec z tym

35,6 tys. krakowian, 6,1 tys. tarnowian i 4,3 tys. sądeczan nie opłaciło w terminie swych rachunków. Łączne długi Małopolan sięgają 2,4 mld zł. Jedną trzecią z tego winni są mieszkańcy Krakowa.

Chcąc zmobilizować dłużników do spłaty należności i regulowania na bieżąco nowych rachunków, kolejne samorządy wpisują najbardziej niesolidnych do rejestrów dłużników. W Krakowie sama groźba takiego wpisu odniosła skutek. Ale miasto pójdzie dalej.

- Dzięki windykacji liczba dłużników maleje, udało się też zatrzymać szybkie narastanie ogólnej kwoty długów - informuje Krzysztof Marcinkiewicz z Zarządu Budynków Komunalnych w Krakowie.

Zaległe czynsze lokatorów - 242 mln zł - stanowią lwią część ogólnego długu krakowian. Oprócz tego mieszkańcy zalegają z opłatami za prąd, gaz, wodę i wywóz śmieci oraz alimentami. Pokaźna jest też kwota niezapłaconych kar za jazdę na gapę i złe parkowanie.

800 mln zł to prawie tyle, ile samorząd wydaje rocznie na inwestycje. Dlatego miejskie instytucje próbują odzyskiwać długi i zapobiegać powstawaniu nowych.

Oprócz „marchewki”, czyli różnych form wsparcia uboższych - od dopłat do czynszów, ulg i umorzeń po możliwość odpracowania długu - w przypadku najbardziej niesolidnych dłużników miasto sięga po „kij”, czyli różne formy windykacji.

Od pewnego czasu w wezwaniach do zapłaty pojawia się groźba wpisu do rejestru dłużników. Choć w wielu sytuacjach taka presja pomaga, to istnieje spore grono zatwardziałych dłużników, niereagujących ani na marchewkę, ani na kij. Dlatego miasto zdecydowało się umieścić w rejestrze część z nich.

W tym roku grozi to nawet 2 tys. krakowian. Wpis jest bardzo dolegliwą sankcją: dłużnik raczej nie dostanie kredytu, nie kupi niczego na raty, nikt z niewiarygodnym klientem nie podpisze umowy, np. na abonament telefoniczny.

Wpis do rejestru oznacza, że bardzo trudno będzie wziąć kredyt, kupić coś na raty czy podpisać umowę na telefon bądź internet.

Na tle mieszkańców innych metropolii krakowianie są dość solidni: według Rejestru Dłużników BIG Info Monitor zaległości w płatnościach ma pod Wawelem „tylko” 35,6 tys. osób, podczas gdy w Łodzi 61 tys., a we Wrocławiu 50 tys. Łączne długi krakowian są też relatywnie niskie (u łodzian przekroczyły już 1,3 mld zł).

To nie są drobne sumy

Ale blisko 800 mln zł łącznego zadłużenia mieszkańców to prawie tyle, ile gmina Kraków wydaje rocznie na inwestycje. Dlatego miejskie instytucje próbują odzyskiwać długi i zapobiegać powstawaniu nowych. Intensywne działania w tym kierunku prowadzi Zarząd Budynków Komunalnych.

W poprzednich latach długi czynszowe lokatorów szybko narastały, ale dwa lata temu udało się zapanować nad tym zjawiskiem. Pomógł wzrost zamożności mieszkańców (w efekcie podwyżek płac; u rodzin z dziećmi pozytywną rolę odegrał też program 500 plus), kluczowe okazało się jednak coraz skuteczniejsze egzekwowanie długów, w tym podjęcie współpracy przez miasto z BIG InfoMonitor.

Wcześniej z opcji takiej korzystały w stosunku do swych dłużników liczne krakowskie firmy. Samorząd zdecydował się na to z uwagi na znaczący odsetek płatników niewykazujących woli spłaty zaległości, ani chęci bieżącego regulowania nowych rachunków. Stosowane wobec tych osób zachęty i metody nacisku nie skutkowały.

Nie działały także wezwania do zapłaty z ostrzeżeniem o możliwości wpisu do rejestru dłużników (które - według obserwacji urzędników - wpływa mobilizująco na większość zadłużonych).

Dlatego miasto zdecydowało się na najbardziej radykalny krok, czyli wpisanie takich ludzi do rejestru dłużników. Wedle szacunków BIG Info, skrajnie nierzetelnych krakowian, którym grozi wkrótce umieszczenie w rejestrze, jest w sumie około 2 tys. na ogólną liczbę 35,6 tys. zadłużonych.

- Taki wpis to informacja dla dłużnika, że trudniej mu będzie wziąć kredyt, kupić coś na raty czy podpisać umowę abonamentową na telefon, bądź internet. Mieszkańcy Krakowa uchylający się od swoich obowiązków płatniczych muszą być tego świadomi - podkreśla Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor.

W całej Małopolsce przeterminowane długi ma prawie 120 tys. osób. Oprócz krakowian jest w tej grupie m.in. 6,3 tys. mieszkańców Tarnowa (ich łączny dług przekracza 121 mln zł), 4,8 tys. mieszkańców Nowego Sącza (90 mln zł), 2,7 tys. chrzanowian (51,5 mln zł). 2,2 tys. olkuszan (37,3 mln zł) i prawie 1,9 tys. mieszkańców gminy Wieliczka (44,8 mln zł).

Rekord - 377 tys. zł

W Krakowie największą część długów, bo aż 242 mln zł, stanowią zobowiązania czynszowe lokatorów mieszkań komunalnych. Według informacji ZBK, lokali zalegających z opłatami ponad rok jest obecnie 2134.

- Pocieszające, że w wyniku prowadzonych czynności windykacyjnych liczba takich lokali maleje: na koniec roku 2016 było ich 2597, a na koniec 2017 roku 2271 - wylicza Krzysztof Marcinkiewicz z ZBK.

Jak dodaje, największe zadłużenie z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego wynosi w Krakowie 377 tys. zł (to jest tzw. kwota główna, bez odsetek za zwłokę), w tym 300 tys. zł zostało już zasądzone na rzecz gminy Kraków prawomocnymi wyrokami.

Sąd, komornik, eksmisja

Gminie Kraków udało się dotąd uzyskać w sądach prawomocne wyroki przeciwko lokatorom na kwotę 171 mln zł.
Miasto skierowało do komorników 3064 wnioski o wszczęcie egzekucji. Równocześnie do sądów trafiło kolejnych 1679 pozwów o zapłatę należności czynszowych.

W zeszłym roku na wniosek gminy Kraków przeprowadzono 76 eksmisji z tytułu zadłużenia lub naruszenia porządku przez lokatorów. W minionych latach było ich znacznie więcej: w 2017 r. - 118 eksmisji, a w 2016 - 131.

Marchewka, czyli jak z pomocą krakowskich instytucji wyjść z zadłużenia

Jak podkreśla ZBK, użytkownicy lokali mieszkalnych będących własnością gminy Kraków mogą korzystać z licznych form pomocy w spłacie zadłużenia oraz wsparcia w bieżącym regulowaniu należności. Są to m.in. dodatek mieszkaniowy, zryczałtowany dodatek do rachunków za prąd, obniżka czynszu, ulga w spłacie należności, zamiana mieszkania na inne, wsparcie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Należność można też odpracować na warunkach zaproponowanych przez miasto.

1. Dodatek mieszkaniowy

Dodatek mieszkaniowy jest świadczeniem mającym na celu dofinansowanie do wydatków mieszkaniowych. Z tej formy pomocy może skorzystać każdy niezależnie od tego, czy mieszka w mieszkaniu gminnym, spółdzielczym, własnościowym, czy w prywatnym domu. Dodatek mieszkaniowy przyznawany jest na okres 6 miesięcy, przy czym jeżeli sytuacja gospodarstwa domowego to uzasadnia o pomoc w tej formie można wnioskować na kolejne półroczne okresy. Istotne jest także to, że o dodatek mieszkaniowy mogą ubiegać się również osoby posiadające zadłużenie w opłatach za użytkowanie lokalu mieszkalnego. Dodatek mieszkaniowy nie jest kwotą stałą i jest wyliczany indywidualnie.

Informacje: Krakowskie Centrum Świadczeń, ul. Stachowicza 18, 31-103 Kraków

2. Zryczałtowany dodatek energetyczny

Zryczałtowany dodatek energetyczny jest formą pomocy przeznaczoną dla osób otrzymujących dodatek mieszkaniowy mającą na celu częściową rekompensatę opłat za energię elektryczną.

Informacje: Krakowskie Centrum Świadczeń, ul. Stachowicza 18, 31-103 Kraków

3. Świadczenie z pomocy społecznej

Świadczenie z pomocy społecznej są zróżnicowane i mają charakter pieniężny lub rzeczowy. Każdy rodzaj świadczenia ma ustawowo określone przesłanki będące podstawą ich przyznania. Udzielenie świadczeń wymaga wcześniejszego przeprowadzenia przez pracownika socjalnego wywiadu środowiskowego, celem ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej gospodarstwa domowego. Ze świadczeń z pomocy społecznej mogą między innymi skorzystać również najemcy lokali mieszkalnych oraz osoby zajmujące lokale mieszkalne bezumownie.

Pomoc w tej formie zapewnia Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie.

4. Obniżka czynszu

Obniżka czynszu jest formą pomocy skierowaną do najemców lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miejskiej Kraków oraz do najemców lokali mieszkalnych stanowiących własność Skarbu Państwa. O pomoc tę ubiegać mogą się najemcy, którzy nie są w stanie uiszczać czynszu nieobniżonego przy wykorzystaniu własnych środków i posiadanych zasobów finansowych. Obniżka czynszu udzielana jest na wniosek najemcy na okres 12 miesięcy z możliwością wydłużenia tego okresu w przypadku utrzymania się niskiego dochodu, co musi zostać potwierdzone przez najemcę nowym wnioskiem i deklaracją o dochodach. Udzielenie obniżki czynszu nie jest uzależnione od powierzchni lokalu mieszkalnego. Osoba ubiegająca się o obniżenie czynszu winna posiadać uregulowany tytuł prawny do zajmowanego lokalu i nie może posiadać zaległości w opłatach za używanie lokalu, z wyłączeniem zaległości objętych zawartym i realizowanym porozumieniem lub ugodą w sprawie spłaty zadłużenia w ratach. Obniżka czynszu nie może zostać udzielona najemcom lokali socjalnych oraz wynajętych w drodze aukcji na zasadach czynszu wolnorynkowego.

Informacje: Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie, ul. Czerwieńskiego 16, 31-319 Kraków

5. Ulga w spłacie należności

Na podstawie przepisów uchwały Rady Miasta Krakowa Nr XCVIII/2557/18 z dnia 28 marca 2018 r.
w sprawie szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny przypadających Gminie Miejskiej Kraków lub jej jednostkom organizacyjnym, a także wskazanych organów do tego uprawnionych (Dz. Urz. Woj. Małop. z 2018 r. poz. 2916), dłużnicy mogą aktualnie ubiegać się (wnioskować) o pomoc (ulgę) w spłacie powstałego zadłużenia w formie:

- rozłożenia na raty - zgodnie z § 7 wyżej powołanej uchwały, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym, na wniosek dłużnika można jednorazowo rozłożyć na raty całość lub część wierzytelności na okres do 72 miesięcy, licząc od dnia zawarcia porozumienia. Od wierzytelności, których spłatę rozłożono na raty pobiera się połowę odsetek ustawowych za opóźnienie obowiązujących w dniu złożenia wniosku o ulgę (odsetki preferencyjne).

- umorzenia - w oparciu o zapis § 5 wyżej wskazanej uchwały należność z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego, znajdującego się w zasobach Gminy Miejskiej Kraków, jednorazowo może zostać umorzona na wniosek dłużnika, jeżeli łącznie zostały spełnione następujące warunki:

  1. należności powstałe w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku, licząc od ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego złożenie przez dłużnika kompletnego wniosku, zostały uregulowane w całości,
  2. należność główna powstała przed okresem wskazanym w pkt 1 została uregulowana, w co najmniej 70 %,
  3. spłacone zostały w całości koszty powstałe z tytułu przymusowego dochodzenia należności,
  4. dłużnik w całości uregulował należności powstałe po okresie wskazanym w pkt 1,
  5. dłużnik nie korzystał z ulgi w formie umorzenia należności z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w okresie ostatnich 5 lat przed złożeniem wniosku, licząc od daty złożenia kompletnego wniosku oraz nie korzysta aktualnie z innej formy ulg w spłacie wierzytelności powstałych z wyżej wymienionego tytułu,
  6. zachodzi ważny interes dłużnika lub interes publiczny.

- umorzenia - w oparciu o zapis § 4 ust. 2 powołanej uchwały dłużnik może się ubiegać o umorzenie wierzytelności Gminy Miejskiej Kraków w całości lub w części, jeżeli została spełniona przesłanka ważnego interesu dłużnika lub interesu publicznego.

Ocena czy istnieją przesłanki zastosowania którejkolwiek z powyższych ulg, wymaga dokonania wszechstronnego i wnikliwego rozważenia całokształtu materiału dowodowego oraz zebrania informacji na temat aktualnej sytuacji materialno-bytowej wnioskodawcy.

Informacje: Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie, ul. B. Czerwieńskiego 16, 31-319 Kraków

6. Zamiana mieszkań

Zamiana mieszkań za spłatę zadłużenia w ramach tzw. Mieszkaniowego Banku Zamian jest rodzajem skrzynki kontaktowej, umożliwiającej przekazywanie informacji pomiędzy osobami, które wyrażą chęć zamiany zajmowanego lokalu na inny. Korzystanie z Banku Zamian jest bezpłatne. Mogą z niego skorzystać osoby zajmujące zadłużony lokal komunalny, osoby które utraciły tytuł prawny wskutek zadłużenia w opłatach związanych z korzystaniem z lokalu lub posiadają prawomocny wyrok eksmisyjny z przyznaniem prawa do lokalu socjalnego z zasobu mieszkaniowego Gminy Miejskiej Kraków. Możliwa jest również zamiana lokalu mieszkalnego na mniejszy, co skutkuje obniżeniem koszów eksploatacyjnych.

7. Odpracowanie długu

Od 2013 r. w ramach podjętego przez Gminę Miejską Kraków przedsięwzięcia mającego na celu przeciwdziałanie problemowi narastania zadłużenia z tytułu korzystania z komunalnych lokali mieszkalnych, Grodzki Urząd Pracy, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie oraz Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie realizują Porozumienie o współpracy dotyczące: „Reintegracji społecznej i zawodowej osób posiadających zadłużenie z tytułu korzystania z mieszkań komunalnych, mającej na celu pomoc w spłacie zadłużenia”, umożliwiające realizację alternatywnej formy pomocy osobom zadłużonym.

Realizowany Program jest nastawiony zarówno na wynik finansowy, jak również na osiągnięcie wyznaczonych celów w zakresie polityki społecznej prowadzonej przez Miasto, zakładającej aktywizację zawodową dłużników, co w dalszej perspektywie może pozwolić na uzyskanie zatrudnienia na rynku pracy i będzie mieć odzwierciedlenie w regulowaniu opłat za użytkowanie mieszkania. Osoby, które posiadają zadłużenie z tytułu korzystania m.in. z mieszkań komunalnych, mogą wziąć udział w Programie Oddłużenie, w ramach którego mogą odpracować swoje zobowiązania względem Gminy Miejskiej Kraków.

Kandydaci spełniający kryteria uczestnictwa, po zakwalifikowaniu do udziału w Programie są zatrudniani w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Krakowie. Proces rekrutacji przeprowadzony jest przez Klub Integracji Społecznej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie. Dzięki temu spłacają oni na rzecz Gminy kwotę zadłużenia w wysokości nie mniejszej niż 50 proc. wynagrodzenia oraz regulują na bieżąco opłaty za korzystanie z lokalu. Osoby te wykonują prace porządkowe i gospodarcze.

Dodatkowo mogą wykonywać prace społecznie użyteczne oraz korzystać ze wsparcia w Klubie Integracji Społecznej MOPS w formie grupowej oraz pracy socjalnej pracowników socjalnych, pomocy prawnika, psychologa lub doradcy zawodowego.

Informacje: Wydział Mieszkalnictwa Urzędu Miasta Krakowa, ul. Wielopole 17a, 31-072 Kraków

Jak upiększyć balkon na wiosnę?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski