Będzie podziemny ratusz

Zgodnie z zaleceniami konserwatora zabytków będą eksponowane piwnice olkuskiego ratusza. Fot. Jacek Sypień

OLKUSZ. Mury i piwnice ratusza będą eksponowane

- Wytyczne podkreślają znaczenie odkrytych murów ratusza pokazujących dawną świetność miasta i stwierdzają nadspodziewanie dobry stan ich zachowania. Konserwator zwraca uwagę, że podczas przyszłych prac trzeba dążyć do wyeksponowania zachowanych reliktów. Podkreśla, że stanowi to szansę, ale zarazem wyzwanie dla miasta. Mając wytyczne możemy teraz przystąpić do opracowania zmiany sposobu zabezpieczenia ruin ratusza i jego ekspozycji - mówi Agnieszka Kaczmarczyk, kierownik biura Miejskiego Konserwatora Zabytków w Olkuszu.

Konserwator proponuje trzy alternatywne sposoby wykorzystania w przyszłości ratuszowych piwnic. Pierwsza, to urządzenie tam nowoczesnego muzeum historii miasta eksponującego przedmioty znalezione podczas wykopalisk, a także górniczą przeszłość Olkusza.. Drugi to wykorzystanie ratuszowych piwnic na szeroko pojętą działalność kulturalną powiązaną z funkcją muzealną, a trzeci ulokowanie tam kawiarni oraz ograniczonej ekspozycji historycznej.

Konserwator zaznaczył, że zaakceptuje też inny program funkcjonalny pod warunkiem udostępnienia publicznego odkrytych reliktów ratusza. Mury ratusza mają 14 na 21 metrów, zatem do wykorzystania będzie prawie 300 m kw. powierzchni.

Jednak wykorzystanie pomieszczeń to odległa przyszłość. Najpilniejszym zadaniem jest zmiana koncepcji zagospodarowania płyty rynku i opracowanie projektu budowlanego w tym zakresie. Pierwotnie planowano, że będzie eksponowany jedynie niewielki fragment murów ratusza nakrytych przeszklonym dachem w kształcie piramidy. Przed rozpoczęciem wykopalisk archeologicznych sądzono, że w wyniku rozbiórki ratusza, jaka miała miejsce w XIX wieku, rozebrano całość murów. Całe szczęście stało się inaczej. Dlatego planowane jest udostępnienie całości odkrytych piwnic ratusza wraz z ekspozycją najciekawszych jego fragmentów na powierzchni rynku.

Aby uchronić odkryte mury przed zniszczeniem, proponowane jest wykonanie szczelnej ściany oporowej, dzięki której pomiędzy zewnętrznymi murami ratusza, a ścianą powstanie przestrzeń, która po pierwsze da możliwość konserwacji zabytkowych murów, po drugie ułatwi praktyczne wykorzystanie pomieszczeń piwnic. Planowana jest odbudowa sklepienia piwnicy pod ratuszową wieżą. W pozostałych piwnicach, gdzie sklepienia uległy prawie całkowitemu zniszczeniu nie będą one odbudowywane z kamienia, ale prawdopodobnie za pomocą nowoczesnych rozwiązań zostanie oddany charakter gotyckich sklepień. To będzie jednak przedmiotem osobnego opracowania dotyczącego ekspozycji wnętrz piwnic ratusza. Obecnie wykonane zostały zabezpieczenia konstrukcyjne pozostałości sklepień w trzech pomieszczeniach, zapobiegające dalszemu ich zniszczeniu i umożliwiające kontynuację odgruzowania..

Planuje się wykonanie dwóch zejść do piwnic, jednego od strony zachodniej, poprzez istniejący fundament wieży ciśnień, a drugiego od strony wschodniej, gdzie zachowały się autentyczne schody. Całość ratuszowych piwnic zostanie przykryta żelbetową płytą, na której zostanie położona nawierzchnia rynku.
Podczas prac projektowych i samej budowy zostaną wyciągnięte wnioski z problemów, jakie pojawiały się podczas budowy podziemnej ekspozycji pod krakowskim rynkiem, gdzie największe uwagi budziła sprawa wykonania izolacji, odwodnienia oraz dylatacji betonowej płyty przykrywającej całość.

Aby uświadomić przechodniom kształt ratusza, w tym miejscu na płycie rynku zostaną zastosowane inne rodzaje kamienia.

Przypomnijmy, że pierwsza wzmianka poświadczająca istnienie ratusza na olkuskim rynku jest datowana na 1438 rok. Przypuszczano, że ratusz powstał wcześniej, ale nie było na to dowodów. Teraz są. Prace archeologiczne przy odsłanianiu murów olkuskiego ratusza, jaki do 1825 roku wznosił się na środku rynku, rozpoczęły się latem ub. roku i powoli dobiegają końca. Prace archeologiczne są częścią projektu rewitalizacji olkuskiej starówki, na który władze miasta uzyskały dotację z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Całość prac ma kosztować przeszło 13 mln zł.

(SYP)