Bez kompleksów buszujący w sieci

Warsztaty Szkoły @ktywnego Seniora Fot. Jerzy Woźniakiewicz

Jak w dobie komputeryzacji i elektronizacji życia zmienia się rola współczesnej biblioteki?

- Biblioteka XXI wieku musi być silną instytucją kultury - silną nie tylko merytorycznym przygotowaniem swoich pracowników, ale również dobrze wyposażonym, nowoczesnym zapleczem technicznym. Biblioteki umożliwiają czytelnikom korzystanie z wielu źródeł informacji. Internet daje jeszcze większe możliwości. Jest środkiem, bez którego trudno dzisiaj funkcjonować w świecie wiedzy. W takiej rzeczywistości biblioteki w XXI w. powinny czynnie uczestniczyć w budowaniu społeczeństwa uczącego się ustawicznie. Pojęcie to dotyczy także seniorów. Osoby na emeryturze mogą i chcą zdobywać wiedzę. W Polsce tylko około 5 procent z nich bierze czynny udział w zajęciach proponowanych przez instytucje kształcenia ustawicznego.

Znaczną część swojej działalności kieruje do osób starszych Regionalne Centrum Integracji Społecznej (RCIS) jako jedna z agend Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. Dlaczego właśnie seniorom potrzebne są różnego rodzaju działania edukacyjne oparte o nowe technologie?

- Bo ta grupa wiekowa najbardziej narażona jest na "alienację technologiczną". Generalną zasadą przyjętą przez RCIS jest promocja współpracy międzypokoleniowej. Zaproponowano zamianę ról: młodzi, energiczni ludzie - pracownicy biblioteki - stają się nauczycielami seniorów, wprowadzając ich w nieznany świat nowych mediów. Kontakt z młodymi podczas kursów komputerowych to okazja do otwarcia się na innych, nabrania odwagi. Obie grupy mogą się wiele od siebie nauczyć, głównie w ramach Szkoły @ktywnego Seniora.

Szkoła @ktywnego Seniora (S@S) działa już dwa lata i wciąż się rozwija. To oznacza, ze jesteście potrzebni.

- Założeniem S@S jest wyzwolenie aktywności osób w średnim i starszym wieku, stworzenie im warunków do integracji i samorealizacji. Program ma pomóc w tworzeniu środowiskowych grup osób starszych, które pragną rozwijać swoje zainteresowania, nabywać nowe umiejętności, wymieniać wiedzę i doświadczenia, realizować swoje pomysły. Bazą do realizacji tych zamierzeń są nowe technologie. To na nich opiera się większość działań realizowanych w ramach S@S.

Najpierw, w ramach S@S, prowadzone były szkolenia komputerowe dla seniorów.

- Zainteresowanie było tak duże, że utworzono listę rezerwową oczekujących, obejmującą ponad 100 chętnych. Z czasem liczba propozycji działań, których autorami w znacznej części byli sami seniorzy, zaczęła wzrastać. Działania prowadzone w ramach S@S zgrupowane są w następujące moduły: 1. Senior w świecie nowych technologii - cykl kursów komputerowych, szkoleń, wykładów; 2.Senior w świecie kultury i sztuki - warsztaty, wykłady, spotkania, prezentacja prac seniorów; 3. Senior świadomym i pełnoprawnym obywatelem - warsztaty, seminaria dla seniorów i trenerów.

Obecnie w ciągłej realizacji są projekty zarówno krajowe, jak i międzynarodowe. Krajowe to na przykład: "Szkoła @ktywnego Seniora - S@S: edukacja dla kultury"; "Szkoła @ktywnego Seniora: senior buszujący w sieci". Głównym ich założeniem było propagowanie nowych technologii wśród seniorów jako środka do rozwoju własnych zainteresowań i pasji.

A projekty międzynarodowe?

- To przede wszystkim projekt Students to Senior Citizens: ICT and Inter-Generation Communication (2007-2009) finansowany przez Komisję Europejską (LLP Grundtvig). Realizowany był przez 6 państw europejskich. Jego zakończenie odbyło się w Krakowie (czerwiec 2009) w formie trzydniowego maratonu ciekawych spotkań, wśród których były m.in.: spotkanie koordynatorów krajowych projektu (Czechy, Finlandia, Francja, Niemcy, Polska), Międzynarodowa konferencja "Seniorzy w nowoczesnym społeczeństwie europejskim" i Międzynarodowe Spotkanie Seniorów.

... i ciesząca się wielkim powodzeniem Komputerowa Olimpiada Seniorów.

- Uczestniczyły w niej osoby powyżej 60. roku życia w pięciu miastach: Paryżu, Pradze, Selb, Sewilli i Krakowie. Najstarsza osoba miała 85 lat (Polska). Wszyscy odpowiadali na te same pytania w tym samym czasie. Olimpiada miała dwie edycje (w maju 2008 i 2009). Laureaci obu edycji spotkali się w Krakowie. Podczas podsumowującej projekt międzynarodowej konferencji "Seniorzy w nowoczesnym społeczeństwie europejskim" (Kraków, 2009) zostały im wręczone nagrody i certyfikaty.

Co działo się podczas Międzynarodowych Spotkań Seniorów?

- Wzięło w nich udział ponad 60 osób z Czech, Finlandii, Francji, Niemiec i Polski. Gości z zagranicy podejmowali uczestnicy Szkoły @ktywnego Seniora, którzy zaprezentowali przygotowane przez siebie prace malarskie i prezentacje multimedialne pt. "Kraków w oczach seniorów" będące efektem wycieczek z przewodnikiem oraz prac warsztatowych prowadzonych pod kierunkiem pracowników naukowych Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Wszystkie prezentacje zostały wydane w formie albumu.

Od tego roku realizowany jest projekt "TeachNET - edukacja w każdym wieku".

- Zaplanowany jest na dwa lata. Jego celem jest wypracowanie specjalnej oferty edukacyjnej dla nauczycieli prowadzących zajęcia z seniorami. Z kolei założeniem projektu HEuRIT(AGE) (2009 - 2011) jest wykorzystanie doświadczenia osób starszych oraz stymulacja poczucia przynależności do wspólnego europejskiego kręgu kulturowego i historycznego. Ma w tym pomóc dialog z młodym pokoleniem i nabywanie przez seniorów umiejętności w zakresie posługiwania się nowoczesnymi technologiami.

Ile osób w starszym wieku uczestniczyło w różnego typu bezpłatnych zajęciach organizowanych przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Krakowie przez ostatnie dwa lata?

- Ponad 1000. Mówimy o nich "nasi seniorzy" - zdyscyplinowani, chłonni wiedzy, z dużym poczuciem humoru, bez którego niejednokrotnie podejmowane działania byłyby trudne w realizacji. Atmosfera życzliwości, wyczucia i taktu połączona z wiedzą, mądrością, doświadczeniem stanowi warunek rozwoju, zachęca do nauki, inspiruje, pomaga realizować pasje. Ten wspólnotowy charakter pracy trafnie określiła we wstępie do książki "Kraków w oczach seniorów" uczestniczka warsztatów Szkoły @ktywnego Seniora:

"W dobie permanentnej edukacji wspólne zmagania mają sens, pomagają nam seniorom poznawać i rozumieć realia współczesności. Ważne jest ustawiczne kształcenie, rozwijanie umiejętności i kształtowanie zdrowych relacji międzyludzkich opartych na wiedzy".

Rozmawiała: Majka Lisińska-Kozioł

Aktualnie działania prowadzone są w ramach nowo tworzonych sekcji: artystyczna: w grudniu jeszcze jedno otwarte spotkanie (15.12.09, godz. 12, sala 232), seniorzy robią ozdoby świąteczne; - sportowa: brydż (spotkania 2. i 4. piątek miesiąca, godz. 10, sala 232); - Nordic Walking: (spotkania w każdy piątek, godz. 11, przed wejściem do hotelu Cracovia); -klub j. angielskiego: (brak miejsc); - krajoznawczo-historyczna: (terminy będą podane później); teatralna: (terminy będą podane później, ale już przyjmowane są zgłoszenia.