Bezpłatne czy zalecane?

Fot. Ingimage

Zdaniem wielu specjalistów polski kalendarz szczepień powinien zostać uzupełniony i zmodyfikowany.

Oto trzy zmiany, jakie zdaniem fachowców są konieczne w naszym kalendarzu szczepień:

* Jak najszybciej należy wprowadzić powszechne, bezpłatne szczepienia przeciw pneumokokom dla wszystkich niemowląt i małych dzieci.

Pneumokoki to groźne bakterie, które mogą wywołać m.in. zapalenie płuc, zapalenie ucha i ciężko przebiegające zapalenie opon mózgowych oraz sepsę.

Od tego roku bezpłatne szczepionki przeciwko pneumokokom dostają wszystkie wcześniaki i dzieci przewlekle chore. Chodzi o to, by dostawały je wszystkie niemowlęta i maluszki, także spoza grup ryzyka, czyli ok. 300 - 350 tys. dzieci.

* Doprowadzić do wprowadzenia bezpłatnych szczepionek wysoce skojarzonych.

Zamiast kłuć dziecko kilka razy, można je uodpornić nawet przeciwko sześciu chorobom, podając jedną szczepionkę wysoce skojarzoną.

Wielu rodziców boi się, że tak skondensowana mieszanka antygenów będzie niebezpieczna dla ich dziecka. Specjaliści przekonują jednak, że zawiera ona kilkaset razy mniej antygenów niż dawne szczepionki, bo dziś potrafimy wyizolować te z antygenów, które są najbardziej przydatne do ochrony przed zachorowaniem.

* Rozpowszechnić dawki przypominające szczepionki przeciw krztuścowi dla młodzieży i osób dorosłych.

Szczególnie chodzi o rodziny planujące poczęcie dziecka. Chociaż dorośli łagodnie przechodzą chorobę, są głównym źródłem zakażenia najmłodszych, dla których krztusiec to śmiertelne zagrożenie.

Szczepionka przeciw krztuścowi w tzw. dawce przypominającej już w tym roku weszła do kalendarza szczepień - jednak jako zalecana, odpłatna. W większości krajów europejskich, w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie, dawka przypominająca jest bezpłatna.

W dalszej kolejności do kalendarza szczepień powinny być wprowadzane jako obowiązkowe szczepienia przeciw HPV, czyli wirusowi brodawczaka ludzkiego, który jest przyczyną raka szyjki macicy, i przeciw ospie wietrznej, która daje niebezpieczne powikłania. Od tego roku szczepione są bezpłatnie dzieci ze żłobków, przed ukończeniem 3. roku życia, a także chore przewlekle, m.in. na choroby nowotworowe.

Do rozważenia jest obowiązkowe szczepienie przeciw rotawirusom dla niemowląt, aby uchronić je przed najczęstszą przyczyną ostrej biegunki, w tym wieku wymagającej hospitalizacji.

Nie jest możliwe zwalczenie choroby na poziomie globalnym, ale możliwa jest globalna kontrola nad chorobą. Tak stało się w przypadku ospy prawdziwej i polio (choroby Heinego-Medina).

ZAPAMIĘTAJ

1. Naturalne przebycie choroby zakaźnej, podobnie jak szczepionka, nie uodparnia na całe życie.

2. Nikt nie da gwarancji, że nawet łagodna choroba zakaźna nie spowoduje poważnych powikłań.

3. Dziecka nie trzeba kłuć wiele razy, można wybrać odpłatną szczepionkę skojarzoną, która uodparnia nawet przeciwko sześciu chorobom jednocześnie.

4. Dzisiejsze szczepionki skojarzone są bezpieczne, bo zawierają kilkaset razy mniej antygenów niż dawne szczepionki.

5. W Stanach Zjednoczonych już w 2000 roku szczepionki dla dzieci, zawierające tiomersal, podejrzany o związek z zachorowaniami na autyzm, zostały wycofane. W Polsce aktualnie tylko jedna szczepionka zawiera tiomersal - tradycyjna przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi.

Elżbieta Borek

TO WARTO WIEDZIEĆ

Zmiany, jakie zaszły w polskim kalendarzu szczepień

Kalendarz szczepień w każdym kraju nieco się różni. Ilość szczepionek obowiązkowych zależna jest najczęściej od zasobności portfela danego kraju. Ale to, jakie szczepionki są stosowane i w jakiej ilości, zależy od tego, czy dana choroba została na konkretnym terenie dostatecznie opanowana. W polskim kalendarzu szczepień od lat 90. XX wieku zmienił się zestaw szczepionek, ich rodzaj, konstrukcja i jakość. Podaje się tylko jedną dawkę - zamiast wcześniejszych pięciu - szczepionki przeciwko gruźlicy, przeciw WZW typu B szczepi się trzy, a nie cztery razy, na polio cztery a nie pięć, przy czym w pierwszych dwóch latach życia jest to już szczepionka "nieżywa". Ze względu na poprawę sytuacji epidemiologicznej wycofaliśmy się też w latach 80. ze szczepionki przeciwko ospie prawdziwej, bo ta choroba została całkowicie wyeliminowana na świecie.

Przed sezonem letnim: szczepienia przed wyjazdem w tropiki

Szczepieniem obowiązkowym przy wjeździe do niektórych, głównie afrykańskich krajów jest szczepienie przeciw żółtej febrze (tzw. żółtej gorączce). Niektóre kraje mogą żądać szczepień na podstawie własnego prawa wizowego. Dotyczy to Arabii Saudyjskiej, która wymaga od przybywających zaszczepienia się przeciw meningokokom.

Turystom zaleca się szczepienie przeciw żółtaczce pokarmowej. Warunki sanitarne w krajach afrykańskich i azjatyckich są gorsze niż w Europie, a to znaczy, że bardziej jesteśmy narażeni na to zakażenie. Zaleca się również szczepienie chroniące przed durem brzusznym, choć jest mniejszym zagrożeniem niż żółtaczka. Jeśli jednak wiemy, że będziemy się żywić w przypadkowych knajpkach, szczepienie jest nieodzowne.

Warto wziąć przypominające dawki "błonica, tężec, polio". Polio wciąż jest aktywne w wielu rejonach świata - w Afryce, Afganistanie, Pakistanie, Indiach. Byłoby niemądrze zarazić się tą ciężką chorobą, której w Europie dawno już nie ma.

Szczepienia w Europie

W dniach 21 - 27 kwietnia po raz siódmy obchodzony będzie Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), realizowana i koordynowana na poziomie lokalnym przez państwa członkowskie. Region Europejski WHO zrzesza 53 kraje, od Islandii po Azerbejdżan, liczące w sumie ponad 885 mln mieszkańców. Celem tegorocznego Tygodnia jest zwiększenie liczby szczepień, szczególnie wśród grup ryzyka, do których trudno dotrzeć (to np. Romowie, emigranci) oraz osób, które z różnych przyczyn sprzeciwiają się idei szczepień.

Małgorzata Mrowiec

[email protected]