Bezprecedensowe wydarzenie w Krakowie. Teresa i Andrzej Starmachowie, znani kolekcjonerzy, przekazują dzieła sztuki muzeom

"Z radością informujemy, że po wielomiesięcznych przygotowaniach zostały sfinalizowane i podpisane umowy darowizny między Teresą i Andrzejem Starmachami a dwoma krakowskimi miejskimi instytucjami: Muzeum Fotografii w Krakowie oraz Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK. Właściciele Galerii Starmach przekazali obu muzeom znaczącą część swojej prywatnej, gromadzonej przez lata, kolekcji sztuki. Na dar złożyły się istotne dla polskiej sztuki współczesnej dzieła 26-ga artystek i artystów" - poinformowało Muzeum Fotografii MuFo.

Jak komentują ludzie sztuki, to wydarzenie porównywalne do daru Feliksa Jasieńskiego, który sto lat temu podarował Muzeum Narodowemu w Krakowie swoje zbiory, w których znalazły się m.in. prace Wyspiańskiego, Malczewskiego i Wyczółkowskiego oraz zbiory sztuki Dalekiego Wschodu.

Marek Świca podkreśla, że podwaliną kierowanego przez niego Muzeum Fotografii jest przekazana kolekcja, którą zgromadził Władysław Klimczak, ale takiego daru, jak ten przekazany właśnie przez państwa Starmachów, muzeum nie otrzymało nigdy.

- Nie ma tu nic przypadkowego, Starmachowie bardzo świadomie tworzyli swoją kolekcję - dodaje dyrektor Muzeum Fotografii w Krakowie. - To jest bezprecedensowy dar dla obu instytucji.

Kolekcja MuFo wzbogaciła się o prace: Tomasza Ciecierskiego, Marty Deskur, Piotra Jarosa, Andrzeja Lachowicza, Marka Piaseckiego, Przemysława Pokryckiego, Roberta Rumasa, Jadwigi Sawickiej, Mikołaja Smoczyńskiego, Jacka Marii Stokłosy, Jana Tarasina, Andrzeja Wełmińskiego, Krzysztofa Zielińskiego.

MOCAK to druga instytucja kultury, której małżeństwo Starmachów przekazało dzieła ze swojej kolekcji. Muzeum Sztuki Współczesnej otrzymało prace: Magdaleny Abakanowicz, Mirosława Bałki, Marka Chlandy, Marty Deskur, Stanisława Dróżdża, Władysława Hasiora, Juliana Jończyka, Tadeusza Kantora, Edwarda Krasińskiego, Piotra Lutyńskiego, Marzeny Nowak, Jerzego Nowosielskiego, Jadwigi Sawickiej, Mikołaja Smoczyńskiego i Grzegorza Sztwiertni.

"Dla obu instytucji ten dar, o skali bezprecedensowej w historii polskiego muzealnictwa po 1989 roku, będący wyrazem bezinteresownej chęci dzielenia się sztuką, pozostaje bezcenny. Obejmuje on unikatowe prace o fundamentalnym znaczeniu dla kultury polskiej, w których materializują się najważniejsze prądy intelektualne polskiego świata sztuki XX wieku. Gest przekazania przez Teresę i Andrzeja Starmachów tych dzieł do kolekcji instytucji publicznych umożliwia dostęp do tego dziedzictwa szerokiej publiczności, co jest wartością ponadczasową" - komentuje Muzeum Sztuki współczesnej MOCAK.

Wartość przekazanych dzieł wycenia się na 50 mln zł. Przekazane prace będzie można podziwiać na wystawie z okazji otwarcia po remoncie Galerii Bunkier Sztuki na początku 2024 roku.

- To prace, które przez wiele lat były w naszej kolekcji, a o których myślimy, że powinny znaleźć się w muzeum. Rozważaliśmy taką donację od kilku lat - to jest kolej rzeczy praktykowana na świecie, w Polsce tego zwyczaju nie ma - mówi Andrzej Starmach. - Powód jest prozaiczny, kolekcja przerosła nas ilościowo i gabarytowo. Wszystko, co jako historycy sztuki uznaliśmy, że ma wartość muzealną, przekazaliśmy do muzeów.

Teresa i Andrzej Starmachowie to krakowscy historycy sztuki, którzy w 1989 roku powołali do istnienia Galerię prezentującą dzieła najwybitniejszych współczesnych artystów polskich, klasyków sztuki powojennej. Starmach Gallery to jedna z pierwszych tego typu instytucji w Krakowie, dziś Galeria Starmach jest jedną z największych prywatnych galerii w Polsce. Od 1997 r. galeria mieści się przy ul. Węgierskiej 5 na krakowskim Podgórzu, gdzie do celów wystawienniczych zostały zaadaptowane zabytkowe wnętrza dawnego Domu Modlitwy Zuchera.

Przy ul. Węgierskiej można zobaczyć prace tej miary twórców jak: Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Jan Tarasin, Jonasz Stern, Henryk Stażewski, Ryszard Winiarski, Maria Stangret, Marian Warzecha, Teresa Rudowicz, Jadwiga Maziarska czy Maria Jarema.