Dzień 9 maja jako Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności jest świętem państwowym nieprzerwanie od... 8 maja 1945 r. Ustanowione zostało bowiem tzw. dekretem Bieruta , który nosi datę 8 maja 1945 r., czyli zanim, według komunistów, zakończyła się II wojna światowa.
I być może długo jeszcze będzie świętem państwowym. Tuż przed planowanym na wczoraj głosowaniem nad ustawą znoszącą to święto Konwent Seniorów zdecydował, że Sejm nie będzie się tym zajmował.
Projekt przygotowany został przez posłów PiS, zastrzeżeń do niego nie mieli posłowie koalicji. Dlaczego więc do głosowania nie doszło?
– Marszałek Sejmu Radosław Sikorski powiedział mi z trybuny sejmowej, że jak projekt poprawimy, to sprawa wróci – mówi Wojciech Szarama, poseł PiS, szef Komisji Ustawodawczej, jeden z pomysłodawców uchylenia dekretu Bieruta z 8 maja 1945 roku. Szarama nie rozumie, co miałby w projekcie poprawić, skoro jego treść w istocie zawiera się w jednym zdaniu: „Znosi się dzień 9 maja jako Narodowe Święto Wolności i Zwycięstwa”.
Prawdopodobnie dekret Bieruta zachował się, bo „nie” dla jego likwidacji powiedział SLD. – Nie chcemy, by Polska była jedynym krajem koalicji antyfaszystowskiej, który nie czciłby zakończenia II wojny – mówi poseł SLD Tadeusz Iwiński. Przekonuje, że jego stronnictwo chce kompromisowego rozwiązania.
– Zgadzamy się znieść 9 maja, chcemy jednak, by świętem państwowym ustanowić 8 maja, bo wygrana nad Niemcami była faktem – argumentuje.
Wcześniej Komisja Ustawodawcza odrzuciła jednak propozycję SLD. – Zwykła przyzwoitość nie pozwala nam, by zgodzić się na tę propozycję – twierdzi poseł Szarama.
Dr Jerzy Bukowski z Porozumienia Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych podkreśla, że tylko kraje zachodniej Europy mogą honorować i świętować 8 maja 1945 r. jako dzień zakończenia wojny. – Zwycięstwo Zachodu nad Niemcami nie przyniosło Polsce wolności. Nadal byliśmy krajem zwyciężonym: okupanta niemieckiego zastąpił sowiecki – tłumaczy.
Prof. Tomasz Gąsowski, wybitny historyk z UJ, przyznaje, że nie miałby oporów z przyjęciem 8 maja jako Dnia Zwycięstwa. – Niemcy przecież przegrały. Kolejne rocznice ich kapitulacji warto upamiętniać, zwłaszcza że II wojna była wielkim kataklizmem, w zasadzie najbardziej dla Polski – mówi prof. Gąsowski. Ale zaznacza, że 9 maja jako Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności powinno być dawno zniesione.
W Europie mamy dwie oficjalne daty zakończenia II wojny: 8 i 9 maja. Ta druga była obchodzona w bloku sowieckim do końca lat 80. Do teraz uroczyście świętuje się ją w Rosji, na Ukrainie, Białorusi (tam 9 maja jest dniem wolnym od pracy) oraz w 10 innych państwach podporządkowanych kiedyś ZSRR oraz w Izraelu (od 2000 r.). Polska jest jedynym krajem UE, który do dziś czci oficjalnie 9 maja jako dzień zakończenia II wojny.
Dlaczego funkcjonują obie te daty? – 7 maja w kwaterze głównodowodzącego wojsk alianckich gen. Dwigtha Eisenhowera niemieccy generałowie podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec. Miała wejść w życie 7 maja 1945 roku o 23.01 czasu Greenwich, czyli w pierwszej minucie 8 maja czasu warszawskiego. Stalin zażądał jednak ponownego podpisania kapitulacji w sztabie sowieckim. I tak się stało w nocy z 8 na 9 maja 1945 roku o godzinie 0.16 – wyjaśnia prof. Jan Rydel, historyk z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
W lutym 1989 r. ustanowione zostało Święto Niepodległości (11 listopada). W kwietniu 1990 roku zniesione zostało tzw. święto 22 lipca. Od 2011 r. mamy Święto Trzech Króli (6 stycznia).
Prof. Antoni Dudek uważa, że wprowadzić powinno się święto państwowe dla uczczenia wyborów 4 czerwca 1989 r. Dr Jerzy Bukowski chce, by zamiast 1 maja (Święta Pracy) Polacy świętowali 6 sierpnia, dla uhonorowania wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej z Krakowa.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
