Biskup dla każdego, modlitewnik dla znawców

„Było trzy karczmy, bram cztery ułomki,/Klasztorów dziewięć i gdzieniegdzie domki”. Te słowa, charakteryzujące pewne polskie miasteczko, to jeden z zabawniejszych cytatów w historii polskiej literatury. A pochodzi z wciąż czytanej (mam nadzieję) w szkołach „Monachomachii” bp. Ignacego Krasickiego, wydanej po raz pierwszy w roku 1778, co ważne – anonimowo. Ta właśnie edycja to jedna z najciekawszych pozycji wystawionych na kolejną krakowską aukcję starych druków, tym razem przygotowaną przez Krakowski Antykwariat Naukowy Anny Steckiej i Sary Śmiłek.

„Monachomachia”, ostra satyra na XVIII-wieczny polski kler, opowiadająca o wojnie między karmelitami i dominikanami, wywołała spore oburzenie. Autor, było nie było, biskup, dwa lata później opublikował więc „Antymonachomachię”, pochwałę (co prawda ironiczną) życia zakonników. Oba te pierwodruki, wspólnie oprawione, można będzie teraz kupić, inwestując co najmniej 3000 zł.

To niejedyne pierwsze wydania polskiej klasyki, jakie trafiły na tę licytację. Bogaty jest na przykład zbiór tekstów Henryka Sienkiewicza. Pierwsze książkowe wydanie „Ogniem i mieczem” z roku 1884 wyceniono wywoławczo na 2000 zł. „Quo vadis?” (1896) kosztuje co najmniej 1400 zł. Znacznie droższa (c.w. 3000 zł) jest francuska edycja tej noblowskiej powieści, z lat 1901–1904, z wieloma ilustracjami Jana Styki, słynnego malarza-panoramisty, wykonanymi na zamówienie wydawcy E. Flammariona.

Z kolei znacznie niżej, ze zrozumiałych względów (c.w. 250 zł), wyceniono pierwsze wydanie powieści „Na polu chwały” (1906), awanturniczej historii z czasów Jana III Sobieskiego, będącej niezbyt udaną próbą zdyskontowania sukcesu „Trylogii”.

W katalogu aukcyjnym nie mogło zabraknąć najmodniejszych wciąż dzieł Adama Mickiewicza; w tym trzech pojedynczych tomów „Poezyj”, wydanych w Paryżu w latach 1828–1832 (w tomie 4. po raz pierwszy ukazały się „Dziady. część III” – 1832). Cena wywoławcza każdego tomu – 1200 zł.

Tylko znawcy będą zapewne w stanie docenić największą atrakcję tej licytacji, czyli rękopiśmienny modlitewnik hebrajski z końca XVII wieku, spisany w językach hebrajskim i aramejskim przez Szaragę Faivela Ben Jehuda Lejbę. Iluminowany manuskrypt powstał dla jednej z najstarszych synagog w Polsce, wybudowanej w Szydłowie w latach 1534–1564. Cena wywoławcza wynosi 72 000 zł.

Bogato prezentuje się dział różnorakich, niekoniecznie papierowych, cymeliów. Wśród nich powstały po roku 1864 metalowy pierścień żałobny ze złamanym krzyżem. Jeden z tych, jakie nosiły patriotycznie nastawione Polki po upadku powstania styczniowego (c.w. 300 zł).

Licytacja rozpocznie się 25 października o godzinie 11 w krakowskim Domu Polonii.