Branża odporna na kryzys

- Przede wszystkim demokratyczne zarządzanie - stwierdza Janusz Paszkowski, prezes Związku Lustracyjnego Spółdzielni Pracy. - Spółdzielnie, których w Polsce funkcjonuje 12 tysięcy, są odporne na kryzys, o czym świadczy fakt, że nie ma w nich zwolnień, mimo że wiele z nich redukuje koszty. Mamy znakomite firmy spółdzielcze - należą do nich spółdzielnie sektora bankowego, których w Polsce jest 600, z wyróżniającym się Krakowskim Bankiem Spółdzielczym, oraz spółdzielnie usług medycznych.

Giganci w skali wolnego rynku

Spółdzielczość, która w Polsce - w toku rozmaitych przemian - przechodziła różne koleje losu, jest dziś jednym z ważniejszych filarów gospodarki światowej. Przed rokiem Kraków był gospodarzem Międzynarodowego Tygodnia Spółdzielczości, zorganizowanego Międzynarodowy Związek Spółdzielczy, którego głównym tematem obrad był udział załóg w zarządzaniu. Podczas tego forum przekazane zostały ważne informacje dotyczące rynku spółdzielczego. O znaczeniu spółdzielczości w skali globalnej świadczą liczby - jedynie sam Międzynarodowy Związek Spółdzielczy reprezentuje ok. 800 mln osób zatrudnionych w spółdzielczości pracy w 85 krajach. - Z naszych obliczeń wynika, że 300 największych spółdzielni na świecie wytwarza produkt, którego wartość odpowiada PKB 10. gospodarki świata, czyli Kanady - podkreśla Janusz Paszkowski, który jest wiceprezesem MZS. Znajdują się wśród nich prawdziwi giganci m.in.: japońska spółdzielnia Zen NOH, której roczne obroty sięgają 60 mld dolarów, a także francuski bank spółdzielczy Credit Agricole z obrotami w wysokości ponad 30 mld dolarów. Bardzo dobre warunki do prowadzenia działalności w bardzo różnych obszarach rozwoju spółdzielczości stworzono w Stanach Zjednoczonych jeszcze w okresie Wielkiego Kryzysu. Obecnie ten sektor amerykańskiej gospodarki radzi sobie doskonale z konkurencją. Amerykańskie banki spółdzielcze udzielają kredytów na zakup domów i samochodów, produkują żywność oraz artykuły przemysłowe. Jednym z największych podmiotów jest amerykańska spółdzielnia rolnicza CHS, której obroty przekraczają 11 mld dolarów.

Pomoc dla spółdzielni

W listopadzie 1991 roku powołany został do życia w Warszawie Związek Lustracyjny Spółdzielni Pracy, który zrzesza dziś ponad 300 małych i średnich podmiotów spółdzielczych. Podstawową działalnością ZLSP jest lustracja, czyli kompleksowa kontrola prowadzona obligatoryjnie co trzy lata.

Związek jest członkiem Krajowej Rady Spółdzielczej oraz organizacji międzynarodowych: Międzynarodowego Związku Spółdzielczego (ICA) z siedzibą w Genewie, Międzynarodowej Organizacji Spółdzielni Przemysłowych, Artystycznych i Usługowo-Produkcyjnych (CICOPA) i Europejskiego Komitetu Spółdzielni Pracy (CECOP) z siedzibą w Brukseli i ma w tych organizacjach swoich przedstawicieli.

Wiodącymi kierunkami aktywności ZLSP są m.in.: pomoc udzielana spółdzielniom, szeroko rozumiana działalność szkoleniowa i instruktażowa, prowadzenie archiwów spółdzielczych, doradztwo, badanie sprawozdań finansowych, działalność oświatowa, wypoczynkowa i pomoc finansowa dla spółdzielni w postaci Funduszu Pomocy Spółdzielniom. Zajmuje się on ponadto promocją spółdzielni, działalnością na rzecz wypromowania dobrego prawa spółdzielczego i powołania nowych spółdzielczych podmiotów gospodarczych, prowadzi również ranking 100 najlepszych przedsiębiorstw spółdzielczych.
Główną siedzibą związku jest Warszawa, gdzie przy ul. Żurawiej 47 mieści się Biuro Zarządu. Ponadto w kilku głównych miastach Polski - Gdańsku, Warszawie, Lublinie, Poznaniu, Wrocławiu, Kielcach, Katowicach, w Rzeszowie oraz w Krakowie - mają swe siedziby delegatury regionalne, prowadzące działalność na tamtym terenie. W strukturach związku działają ośrodki szkoleniowe: w Gdańsku, Kielcach i Krakowie oraz duże składnice dokumentów w Białymstoku i Krakowie. Mniejsze składnice dokumentów znajdują się także przy niektórych delegaturach regionalnych.

Istotne znaczenia w aktualnej działalności ZLSP mają kontakty międzynarodowe. Związek współpracuje na bieżąco z organizacjami i spółdzielcami w Europie Zachodniej oraz Środkowo-Wschodniej organizując m.in. wyjazdy studialne i konferencje. W ostatnich dniach krakowska delegatura gościła spółdzielców ze Słowacji. - Jesteśmy pod wrażeniem polskiego środowiska spółdzielców i ich osiągnięć m.in. w dziedzinie legislacyjnej, których wyrazem jest ustawa o spółdzielczości. Uważamy, że wiele z tych rozwiązań, po pewnych modyfikacjach, można by przeszczepić na rynek słowacki - podkreślała Iveta Chmelova, prezes COOP Produkt Slovensko.

Związek Lustracyjny Spółdzielni Pracy powołał we wszystkich województwach Kluby Prezesa i Głównego Księgowego, które są płaszczyzną porozumiewania się spółdzielni wszystkich branż. - Aktualnie ważną formą promocji spółdzielni są prezentacje oraz targi krajowe i międzynarodowe, a także sponsorowane artykuły w prasie, filmy reklamowe i programy telewizyjne - podkreśla prezes Janusz Paszkowski. Poza szeroką działalnością szkoleniową organizujemy studia podyplomowe dla kadry kierowniczej małych i średnich przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem spółdzielni pracy, czwarta już edycja tych studiów rozpocznie się niebawem. Od dwóch lat związek dla ich uczestników ufunduje stypendia.

(JM)