Branża transportowa w szoku. Będą musieli kupować wyłącznie elektryczne ciężarówki

Nowe przepisy zakładają zmniejszenie emisji CO2 w przypadku dużych ciężarówek (w tym śmieciarek, wywrotek i betoniarki) oraz autobusów.

Emisja CO2 ma zmniejszyć się o:

• 45 proc. w latach 2030-2034,

• 65 proc. w latach 2035-2039

• 90 proc. od 2040 roku

Do 2030 roku, nowe autobusy miejskie będą musiały zredukować swoje emisje o 90 proc. i stać się pojazdami bezemisyjnymi do 2035 roku. Cele redukcji emisji zostały ustalone zostały również dla przyczep (7,5 proc.) i naczep (10 proc.), począwszy od 2030 roku.

Komisji Europejska zobowiązana została do przeprowadzenia szczegółowego przeglądu skuteczności i wpływu nowych przepisów do 2027 roku. Wówczas wypowie się, czy nowe przepisy należy stosować również do małych ciężarówek, określi metodologię rejestracji pojazdów napędzanych „paliwami neutralnymi pod względem emisji CO2”.

Skąd pomysł? Według danych przedstawionych przez Komisję, pojazdy ciężkie są odpowiedzialne za ponad 25 proc. emisji gazów cieplarnianych z całego transportu drogowego w Unii i 6 proc. całkowitej emisji w UE. Nowe przepisy mają być „kluczowym wkładem w realizację celów UE w zakresie osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050, zmniejszając popyt na importowane paliwa kopalne”.

Komisja Europejska przedstawiła wniosek ustawodawczy 14 lutego 2023. We wniosku określono docelową datę, kiedy wszystkie nowo rejestrowane autobusy miejskie miałyby być pojazdami o zerowej emisji. W Parlamencie Europejskim wniosek został skierowany do Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności. Parlament przyjął swoje stanowisko podczas II sesji listopadowej 2023 r. W styczniu 2024 wszystkie organy osiągnęły wstępne porozumienie i projekt trafił pod głosowanie Parlamentu.

Do czerwca 2025 r. Komisja musi ocenić możliwości ułatwienia wprowadzenia na rynek zmodernizowanych pojazdów ciężkich (pojazdów konwencjonalnych przerobionych na pojazdy o zerowej emisji). Do końca 2025 ma też przedstawić ewentualne zachety finansowe dla zakupu pojazdów nowego typu.

Według oceny skutków rozporzadzenia, koszt importu paliw kopalnych do UE spadnie w latach 2031–2050 o 150–200 miliardów euro.

Normom zeroemisyjności nie podlegałyby autokary wykorzystywane w regionalnym i dalekobieżnym transporcie pasażerskim, które podlegają podatkowi CO2 cele w zakresie redukcji emisji. Program zachęt przy zakupie pojazdów zero- i niskoemisyjnych zakończy się w 2029. Po tej dacie producenci mogliby jednak nadal korzystać z kredytów emisyjnych.

Wyłączone z obowiązku spełaniania norm emisji CO2 będą jedynie:

• pojazdy specjalistyczne dla górnictwa, leśnictwa i rolnictwa;

• pojazdy zaprojektowane i zbudowane do celów wojskowych;

• pojazdy gąsienicowe;

• pojazdy zaprojektowane, zbudowane lub przystosowane do użytku przez ochronę ludności, straż pożarną i siły odpowiedzialne za utrzymanie porządku publicznego

• pojazdy do udzielania pilnej opieki medycznej;

• inne pojazdy specjalistyczne, np. śmieciarki.

Również producenci rejestrujący mniej niż 100 nowych pojazdów ciężarowych w UE mogą zostać zwolnieni z docelowych wymogów dotyczących poziomów emisji CO₂.

W ubiegłym roku w Unii Europejskiej zarejestrowano 5279 elektrycznych ciężarówek o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. To ponad dwukrotny wzrost w porównaniu z rokiem 2022, ale nadal zaledwie 1,5 proc. całego rynku.

W Polsce alternatywnie napędzanych jest 359 pojazdów o masie powyżej 6 ton, ale w przypadku zdecydowanej większości z nich mowa o CNG/LNG.

Zarejestrowanych elektrycznych ciężarówek było zaledwie 39 (rok wcześniej zarejestrowano ich zaledwie 6). W sumie po Polsce jeździ dziś około 100 elektrycznych pojazdów ciężarowych.