Budowanie nastroju

Oświetlenie wnętrz

Oświetlenie wnętrz

Budowanie nastroju

(2)

Kuchnia może być wygodna i przyjemna, pod warunkiem że zadbamy o jej prawidłowe oświetlenie

Dla projektantów wnętrz problem oświetlenia pomieszczeń często staje się prawdziwym wyzwaniem. Oto, na stosunkowo małej przestrzeni, trzeba połączyć i wykorzystać dwie podstawowe funkcje światła: estetyczną i użytkową.

 Coraz częściej wraca się do niemal już zapomnianej funkcji kuchni, która może być czymś więcej niż tylko miejscem, gdzie przygotowywane są posiłki. Tu mogą spotykać się domownicy: rozmawiać, pić poranną lub popołudniową kawę, czytać gazetę, odpoczywać, ale oczywiście też jeść. Jednak mnogość różnorodnych czynności powoduje, że równie różnorodne musi być oświetlenie. Dodatkowo trzeba je tak usytuować, aby pozostać w zgodzie z wyczuciem estetycznego smaku. Powinno tu być również przyjemnie, prawda?

Ogólne reguły

 rządzące zarówno samym doborem punktów świetlnych, jak i ich lokalizacją determinowane są przede wszystkim wielkością pomieszczenia i jego kształtem. Jeśli kuchnia jest niewielka i ciasna, a w wielkopłytowych blokach to niemal standard, można spróbować trochę ją powiększyć. Rozwiązanie nie jest z gatunku radykalnych i nie wymaga ani kucia, ani przestawiania ścian. Taką kuchnię wystarczy po prostu oświetlić tak, by struga światła skierowana została ku górze, na sufit. Reszta to... iluzja. Pomieszczenie na skutek złudzenia optycznego zyskuje na wysokości. Jeśli zaś, dodatkowo, sufit pomalujemy farbą: najlepiej jasną i pastelową, wtedy efekt zostaje wzmocniony, a wnętrze stanie się bardziej przytulne.
 To rozwiązanie pozwala zrezygować z centralnego źródła światła. Wisząca u sufitu lampa nie potrafi stworzyć wspomnianego efektu, przeciwnie, skutecznie go niszczy. Interesującą alternatywą są reflektorki halogenowe. Kilka tego rodzaju źródeł światła umieścić można tuż przy suficie lub w narożach pomieszczenia. Mocne światło skierowane ku górze wyeksponuje sufit, czyniąc go płaszczyzną dominującą w pomieszczeniu. A o to właśnie chodzi. Wbrew niekiedy wypowiadanym obawom w takim wnętrzu wcale nie jest ciemno. Światło wprawdzie sporo traci na swej mocy, odbijając się od sufitu, ale rozproszone skutecznie doświetla wnętrze całej kuchni.
 Gdy kuchnia jest wysoka, jest w niej zdecydowanie więcej przestrzeni, domownicy nie czują się przytłoczeni płaszczyznami ścian i sufitu, ale jeśli zachwiane zostały proporcje, wnętrze takie staje się w odbiorze zimne i nieprzyjazne dla człowieka. Doznania te można złagodzić stosując podwieszany pod sufit panel. Umieszczone tu źródła światła, skierowane w dół, sprawią, że pomieszczenie stanie się optycznie niższe niż w rzeczywistości.
 W podobnym duchu można zadbać o wydzielenie w kuchni stref, pełniących odmienne funkcje. Do tego celu warto wykorzystać podwieszany pod sufitem panel, z wmontowanymi weń oprawami, najczęściej wyposażonymi w żarówki halogenowe. Ich obecność generuje jednak pewną niedogodność natury technicznej. Tego rodzaju żarówki zasilane są prądem o niskim napięciu. Zawsze wiąże się to z koniecznością doposażenia obwodu w transformator redukujący napięcie. Nie jest on wprawdzie duży, ale też nie jest ładny. Należy go zatem ukryć. Miejsce, w którym zostanie umieszczony, nie może być zupełnie przypadkowe, transformator musi mieć zapewnioną wnetylację, a domownicy dostęp doń w razie awarii.

Strefy światła

 Specyfika kuchni wymaga, by niektóre jej strefy były lepiej oświetlone. Mocniejszego światła wymaga zwłaszcza miejsce przygotowywania posiłków. Zazwyczaj tworzy je ciąg: blat - kuchnia - zlewozmywak. W zależności od pomieszczenia, zwykle wpisuje się on w plan prostokąta, litery L albo U. Niekiedy jednak, zwłaszcza jeśli pomieszczenie kuchenne jest duże, miejsce to może tworzyć wyspę pośrodku kuchni.
 Dobre efekty uzyskuje się poprzez zawieszanie opraw oświetleniowych pod szafkami wiszącymi nad tym ciągiem. Punkty świetlnie powinny być usytuowane na wysokości ok. 45 cm nad blatem roboczym, nie wyżej jednak niż 160 cm od poziomu podłogi Wytwarzana przezeń struga światła powinna być "kierunkowa", punktowa. Osoba pracująca przy blacie nie jest wtedy oślepiana światłem, które spływa na blat. W oprawach montowanych od spodu szafek wiszących doskonale sprawdzają się też świetlówki liniowe.
 W niewielkich kuchniach wygospodarowanie miejsca na

aneks jadalny

 to nie lada kłopot. Dość często wyburza się w tym celu ściankę odzielającą kuchnię od pokoju. Efektem zabiegu jest przestrzeń, którą niewielkim wysiłkiem i kosztem można łatwo zagospodarować. Swój udział w tej przebudowie będzie miało również oświetlenie.
 Na granicy jadalni i kuchni może znależć się barek lub dekoracyjna witryna. To także odpowiednie miejsce na stół jadalny. Strefę, którą on zajmuje, najlepiej oświetlić światłem padającym bezpośrednio z góry, zaś resztę pomieszczenia - światłem rozproszonym. Nad stołem może znaleźć się oprawa lub ich szereg (np. trzy identyczne, ale niewielkie). Strumień światła wydobędzie z przestrzeni zastawę, oświetli potrawy - jednym słowem stworzy odpowiedni nastrój. Należy zadbać, by oprawa była usytuowana na odpowiedniej wysokości. Gdy znajdzie się zbyt nisko - po prostu będzie przeszkadzać.
 W okolicach stołu nie sprawdzają się światła barwne. Wędlina w zielonkawej czy niebieskiej barwie może nie smakować tak jak powinna....

Zabawa ze światłem

 Oświetlenie potrafi też wykreować w pomieszczeniu kuchennym miły, niebanalny klimat. Małe punktowe źródła światła mogą np. podświetlić oszklone szafki, które są niemal obowiązkowym wyposażeniem kuchni. Światło wyeksponuje wówczas znajdującą się w ich wnętrzu zastawę, pojemniki na przyprawy czy nawet słoje z produktami żywnościowymi. Te zwykłe przedmioty, do których zwykle nie przywiązuje się zbyt wielkiej uwagi, dzięki oświetleniu nagle zyskują status niebanalnego elementu dekoracyjnego.
 Zabawa z światłem rozpoczyna się zaś na dobre, gdy niezleżnie od eksperymentów z oświetleniem wnęk, projektant zadba o dobór odpowiedniego szkła, które zostanie wkomponywane w przeszklone szafki. Możliwości w tym zakresie jest naprawdę wiele. Obok zwykłego, "czystego" szkła warto zwrócić uwagę na jego mleczną lub piaskową odmianę, które subtelnie przepuszaczają światło. To rozwiązanie dość dobrze sprawdza się we wnętrzach urządzonych w stylu nowoczesnym. Jeśli jednak kuchnia ma wyglądać na nieco staroświecką, klasyczną, wówczas fronty drzwiczek można przyozdobić szkłem grawerowanym lub wręcz małymi witrażami.

\\\*

 Wizualizacje prezentują rozwiązanie problemu oświetlenia na przykładzie tzw. kuchni wyspowej, połączonej z aneksem jadalnym.
 Kuchenka usytuowana jest na tzw. wyspie, nad nią znajduje się okap, w który wmontowano halogeny skierowane w dół. Ich zadaniem jest oświetlenie płyty grzewczej kuchni. W okapie zainstalowano halogeny skierowane do góry rozświetlające i optycznie powiększające pomieszczenie.
 Do zabudowanej kuchenki przylega blat przeznaczony do spożywania przekąsek oraz szybkich posiłków, może to być również miejsce obserwacji poczynań kulinarnych przygotowywującego posiłki. Przy blacie znajdują się wysokie taborety. Tuż nad nim zainstalowano trzy niewielkie oprawy (światło o niewielkiej mocy skierowano w dół). Przy ścianach znajduje się ciąg szafek, w które wkomponowano zlewozmywak, lodówkę, zmywarkę oraz kuchenkę mikrofalową. Nad szafkami na całej ich długości znajduje się blat roboczy w kształcie litery U.
 Zlewozmywak umieszczony jest naprzeciw okna: dzięki temu miejsce zmywania jest doświetlone i nieco bardziej atrakcyjne.
 Blat roboczy oświetlony jest świetlówkami liniowymi, zainstalowanymi pod szafkami wiszącymi. Rolę oświetlenia ogólnego spełniają halogeny wbudowane w panel z suchych tynków, ten zainstalowany jest na suficie, nad całą długością blatów roboczych.
 Strefę przygotowywania warzyw, rozpakowywania zakupów oddzielono ścianką z białych, mlecznych pustaków szklanych.

  Tomasz Dziki

Współpraca: Kinga Śliwa

(arch. wnętrz)

Wizualizację wykonano

przy użyciu programu

"ARCHICAD"