Bydgoscy społecznicy bronią zapomnianego cmentarza przy ul. Fordońskiej. "Tam są dziesiątki zwłok"

Społecznicy zrzeszeni m.in. w Bydgoskim Ruchu Miejskim i Bydgoskim Stowarzyszeniu Miłośników Zabytków "Bunkier" chcą ocalić pamięć o cmentarzu, który znajdował się przy ul. Fordońskiej 30, ale nie tylko. Przy Fordońskiej powstaje w tej chwili salon samochodowy, a część terenu cmentarza już pokryto kostką brukową.

- Możemy przyjąć, że cmentarz powstał około roku 1850, widnieje na planach miasta z XIX wieku i na planach katastralnych, ale także na zdjęciach lotniczych. Na tej podstawie możemy na sto procent i precyzyjnie, nawet do jednego metra, określić jego granice. To mamy standardowy przykład cmentarza, po którym na powierzchni ziemi po 1945 roku nie zostało po nim praktycznie nic. Usunięto ogrodzenie, krzyże, nagrobki... Natomiast metr poniżej obecnej nawierzchni leżą tutaj setki ciał. Pojęcie "były cmentarz" jest dla mnie i dla przedstawicieli fundacji i stowarzyszeń nie do przyjęcia. Żadnych prac ekshumacyjnych po 45 roku w tym miejscu nie było - mówił podczas poniedziałkowej (20.05) konferencji społeczników Robert Grochowski, bydgoski archeolog.

W mediach społecznościowych czytamy stanowisko społeczników: "Zachodzi konieczność natychmiastowego przerwania rozpoczętych już prac budowlanych oraz przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia, zarówno pod względem administracyjno-budowlanym, jak i uzgodnień pod kątem ochrony konserwatorskiej, ze względu na przedstawione powyżej ważne okoliczności, nie uwzględnione dotychczas w procesie decyzyjnym. Prowadzenie dalszych prac budowlanych zniszczy bezpowrotnie ten fragment historii miasta, bez możliwości przeprowadzenia wyprzedzających prac archeologicznych i należytego uszanowania pamięci zmarłych Bydgoszczan. Proponujemy zmianę na terenie inwestycji polegającą na rezygnacji z budowy jednej z dróg dojazdowych i budowy miejsc postojowych przewidzianych w obszarze cmentarza oraz zastąpienie ich terenem zieleni wraz z tablicą pamiątkową przywołującą pamięć dawnych mieszkańców Bydgoszczy."

Społecznicy wystosowali apel do Rafała Bruskiego, prezydenta Bydgoszczy, czytamy m.in. "Nie możemy pogodzić się z tym, że na cmentarzach bez przeprowadzonej ekshumacji ciał budowano budynki, hale magazynowe, myjnie samochodowe, bocznice kolejowe, korty tenisowe czy boiska (Pałac Młodzieży, hale magazynowe przy Kieleckiej, myjnia samochodowa przy Fordońskiej, boisko przy Filareckiej, bocznice kolejowe PKP “Cargo”). Nie do przyjęcia jest również adaptowanie cmentarza pod drogę dojazdową na budowę (ul. Smętna) czy po prostu dzierżawienie cmentarza przez władze miasta pod uprawy ogrodnicze (ul. Palmowa)".

Z wyroku Naczelnego sądu Administracyjnego z 2018 roku wynika, że wszystkie cmentarze w rozumieniu polskiego prawa są zabytkami nieruchomymi i podlegają szczególnej ochronie.

Zgodnie z zapisami obowiązującego na tym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Bartodzieje – Bałtycka” z 2003 roku, w miejscu cmentarza wyznaczona jest strefa „B” ochrony konserwatorskiej pokrywająca się z zasięgiem obszaru zabytkowego wpisanego do ewidencji zabytków, gdzie obowiązuje zakaz lokalizacji zabudowy.