Chrześcijanie i Europa

FOT. TOMASZ HOŁOD

ROZMOWA. Z KRZYSZTOFEM ZANUSSIM o miejscu Kościoła w integracji europejskiej

- Podróżując po Europie, obserwuję ten trend. To kwestia pewnego stanu świadomości. Tego, czy ludzie chcą rozpoznawać i przyjąć do wiadomości, że kształt Europy wyrósł z chrześcijaństwa, czy też chcą to zanegować. Myślę, że historycznie biorąc, fakt ten jest bezsporny, natomiast ideologicznie można próbować chrześcijaństwo rugować. Jest to zdecydowanie działanie na szkodę prawdy, ale też na szkodę prawdziwej, europejskiej tożsamości. Prawa człowieka są na pewno pochodną chrześcijaństwa, a one stanowią dla Europy sztandarową wartość.

- Co, w Pana opinii, najbardziej wpłynęło na postępującą sekularyzację poszczególnych społeczeństw Europy, np. Hiszpanii, a nawet Włoch?

- Jeśli chodzi o Hiszpanię, to wynik politycznych zawirowań. One w wymiarze historycznym nie mają znaczenia. Myślę, że Hiszpania, tak jak zawsze miała wielką komponentę chrześcijańską, tak będzie ją miała dalej. Nie przejmowałbym się takimi zawirowaniami. W przypadku Hiszpanii jest to cień Zapatero, po którym przyjdzie ktoś inny.

Jeśli chodzi o Włochy, trzeba pamiętać, że w przeszłości katolicy zasłużyli tam na wiele ludzkiej niechęci. Chrześcijańska demokracja daleko odeszła od chrześcijańskich ideałów. Konsekwencją jest właśnie sekularyzacja. Myślę, że chrześcijanie w całej Europie powinni się skupić na odpowiedzi na pytanie, czym doprowadzili do tego, że Europa się dechrystianizuje, a nie demonizowali tych, którzy to czynią.

- Wiem, że ma Pan gotowy scenariusz filmu, którego motywem przewodnim będzie korporacyjny mobbing, którego doświadcza młody pracownik, deklarujący wiarę katolicką. Czy naprawdę spotkał się Pan z takim przypadkiem?

- Los scenariusza świadczy o tym, o czym ten film ma opowiadać. Na pewien czas został bowiem zablokowany. Ale na szczęście to już przeszłość, i nie chcę do tego wracać. Na pewno siła tego mobbingu jest ogromna. W obie strony zresztą. Bo przecież mobbing ze strony katolików też się zdarza. W szkołach o tym słyszymy, i to jest gorszące. Tam występuje pewien rodzaj nacisku na dzieci niewierzące. Więc jest tu pewna symetria, smutna symetria, od której należałoby uciekać.

- W piątek wygłosi Pan w Krakowie wykład "Sacrum i profanum w sztuce". Czy mógłby Pan zdradzić tezy wystąpienia?

- Nie chciałbym, bo wtedy nikt nie będzie mnie słuchał. Mówiąc obrazowo - trudno uchylać kurtynę przed rozpoczęciem spektaklu. Zwykle, jeśli podejmuję trud podróży, żeby przekazać jakieś myśli, formułuję je przed publicznością. Nie jestem mówcą akademickim. Wiem, że nie wolno czytać napisanych referatów. To spuścizna XIX wieku. W epoce internetu szkoda na to czasu. Należy mówić do żywych ludzi. Wtedy stanowią oni - swoją reakcją - pewne natchnienie. Ale, oczywiście, jakiś zasób tych myśli przywiozę ze sobą do Krakowa.

Rozmawiała GRAŻYNA STARZAK

CHRZEŚCIJAŃSKIE OCZEKIWANIA

W Modlnicy w piątek rozpocznie się dwudniowa, XII Międzynarodowa Konferencja z cyklu "Rola Kościoła katolickiego w procesie integracji europejskiej". Jej hasło przewodnie brzmi: "Chrześcijańskie oczekiwania wobec kształtu Europy". Konferencje z tego cyklu zwoływane są co roku w połowie września, by w publicznej debacie zastanowić się nad rolą polityka chrześcijańskiego w jednoczącej się Europie.

Ich prestiż sprawia, że przybywają na nie wybitni politycy i działacze społeczni, znaczący ludzie Kościoła, przedstawiciele uczelni, a także duże grono słuchaczy, również z zagranicy. Nie inaczej będzie w tym roku. W konferencji wezmą udział m.in.: Donald Tusk, Władysław Bartoszewski, abp Celestino Migliore, kard. Stanisław Dziwisz, prof. Rocco Buttiglione, Krzysztof Zanussi... (G)