Cięcia narastające

Plan wicepremiera Hausnera trafi teraz do parlamentu

   Zmiana zasad przyznawania i wypłaty emerytur, rent, świadczeń przedemerytalnych ma dać największe, wielomiliardowe oszczędności. Ograniczanie wydatków będzie następowało w większej części dopiero od 2005 roku, a największe oszczędności będą widoczne w latach 2006-2007. Z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że będą wtedy rządzili politycy innej opcji.

2004

   W bieżącym roku oszczędności mają być stosunkowo niewielkie. Będzie to raczej finansowa kosmetyka niż rzeczywiste ograniczanie wydatków. Najwięcej, bo ok. 800 mln złotych, mają przynieść zmiany w sposobie wspierania osób niepełnosprawnych. Dodatkowo cięcia w systemie rentowym i zmiana zasad przyznawania świadczeń przedemerytalnych (nowelizacja już jest w parlamencie) ma przynieść prawie 60 mln złotych.

2005

   Dopiero w przyszłym roku poczujemy skutki zaciskania pasa. Na 2005 r. zaplanowano prawie 7 mld złotych oszczędności. Około 2 mld zł stracą emeryci i renciści w wyniku planowanych zmian zasad waloryzacji świadczeń. Najogólniej rzecz ujmując, waloryzacja "po nowemu" będzie dokonywana dopiero wtedy, gdy wskaźnik inflacji z kilku lat przekroczy 5 proc. Zmiana wymaga jednak nowelizacji Ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Sam wicepremier Hausner przyznał, że taka nowelizacja pod względem prawnym mogłaby być wadliwa, gdyby została wprowadzona w trakcie roku (stąd przesunięcie wejścia w życie nowych zasad na rok 2005).
   Przyszłoroczne oszczędności dosięgną także już wspomnianego wsparcia dla niepełnosprawnych i zmian w systemie rentowym. Zmiany te to przede wszystkim zapowiadana od dawna weryfikacja świadczeń. W latach 2005-2006 przeprowadzona zostanie więc weryfikacja stałych rent inwalidzkich (dotyczyć będzie ona kobiet, które nie skończyły 50 lat i mężczyzn poniżej 55 lat, jeśli renty pobierają krócej niż 10 lat). Wcześniej planowana jest zasadnicza zmiana zasad dotyczących rent - mają być przyznawane na czas określony, a tylko w wyjątkowych wypadkach na stałe.
   Przyszły rok ma przynieść także prawdziwą rewolucję w ubezpieczeniach społecznych. Około 1,8 mld złotych oszczędności ma bowiem przynieść zmiana w systemie funkcjonowania KRUS (rolnicze emerytury i renty). Zostanie zróżnicowana składka płacona przez rolników. Z ubezpieczeń w KRUS zostaną wykluczone osoby, które nie są rolnikami. Warto przypomnieć, że budżet państwa każdego roku dopłaca do KRUS kilkanaście miliardów złotych!

2006

   W 2006 roku "plan Hausnera" ma przynieść największe oszczędności. Niebagatelną sumę ok. 5 mld złotych ma dać opisana wcześniej zmiana zasad waloryzacji rent i emerytur. Wspomniana weryfikacja rent i inne zmiany w systemie rentowym odciążą budżet w 2006 roku o kolejne 1,8 mld zł. Zmiany w KRUS pozwolą zaoszczędzić ok. 1,7 mld złotych (wysokość składki będzie uzależniona od rolniczych dochodów - wsparcie otrzymają biedniejsi, zamożniejsi będą płacić relatywnie wyższą składkę). Do tego dodajmy kolejne oszczędności w systemie wsparcia niepełnosprawnych (PFRON nie będzie jednak zlikwidowany) i w systemie świadczeń przedemerytalnych. Planuje się skrajne rozwiązanie - likwidację możliwości korzystania ze świadczeń przedemerytalnych.

2007

   W roku 2007 "plan Hausnera" przewiduje oszczędności przekraczające 10 mld złotych. Przeszło 2,3 mld zł pozostanie w budżecie dzięki opisanej już zmianie zasad waloryzacji rent i emerytur. Kolejne 1,8 mld złotych oszczędności przyniesie likwidacja świadczeń przedemerytalnych. Weryfikacja rent da żniwo w postaci 2,4 mld złotych. Rozpoczęte w 2005 roku zmiany w KRUS, w 2007 dadzą 1,8 mld złotych. Doliczyć do tego trzeba jeszcze 1,6 mld zaoszczędzone na wydatkach socjalnych na wsparcie osób niepełnosprawnych.
\\\*
   Oszczędności wynikające z "planu Hausnera" mają do 2007 roku dać przeszło 30 mld złotych oszczędności. Do opisanych wyżej cięć w szeroko rozumianych wydatkach społecznych (muszą zostać zaakceptowane przez parlament w formie kompletnych ustaw lub nowelizacji) trzeba doliczyć znacznie mniej okazałe oszczędności w wydatkach na administrację. W tym roku zmniejszenie stanowisk kierowniczych w administracji centralnej, ograniczenie etatów w gabinetach politycznych oraz redukcję wydatków na telefony komórkowe i samochody służbowe przyniesie ok. 150 mln złotych oszczędności, a w przyszłym roku ok. 1,7 mld złotych.
   Warto przypomnieć, że w "planie Hausnera" w ostatniej chwili pojawiła się niepokojąca nowość - podniesienie podstawy, od której płacone są składki na ubezpieczenie społeczne przez "osoby prowadzące działalność gospodarczą i uzyskujące wysokie dochody".
    (DER)