Cudowne ściereczki, które same myją okna

Stwierdzimy, że nasze "unikalne ściereczki nie do zdarcia" mogliśmy kupić w markecie. I to taniej. Fot. Ingimage

Z okazji Światowego Dnia Konsumenta, który obchodziliśmy 15 marca, Urząd Ochrony Konsumentów i Konkurencji przypomina o prawach osób kupujących od akwizytorów.

Chwytliwe hasła

"Ostatni egzemplarz", "ten towar sprzedaje się najlepiej, dosłownie jak ciepłe bułeczki", "tysiące kobiet wybrało ten produkt", "powiem państwu w zaufaniu, że ten preparat stosuje odtwórczyni roli X w serialu Y", "towar wyjątkowy, produkowany tylko na zamówienie", "ekspert, profesor X, stwierdził, że ten suplement jest rewelacyjny i w 99 proc. przypadków pomaga schudnąć" - to przykłady haseł, którymi akwizytorzy zachęcają konsumentów do zakupu. I osiągają sukces.

Sprzedawca prowadzący tego typu prezentację jest osobą odpowiednio zmotywowaną i świadomą swojego celu, którym jest sprzedanie klientom jak największej ilości oferowanego towaru. Posiada dużą wiedzę na temat samej sprzedaży oraz oferowanych towarów i potrafi odpowiednio tę wiedzę wykorzystać. Adresując sprzedaż do wytypowanej grupy osób, sprzedający ma również wiedzę na temat swoich potencjalnych klientów: ich potrzeb, zainteresowań, sytuacji finansowej. Stosuje odpowiednie techniki wywierania wpływu wynikające z reguł psychologii i sprawia, że konsument tłumi swoje wątpliwości przed zakupem oferowanego towaru. Sprzedający często rozdaje drobne prezenty, darmowe próbki produktów, kusi bezpłatną wycieczką.

I jak tu nie odwzajemnić tego dobra? Klient wpada w sieć, kupuje towar, który często nie jest mu potrzebny i za drogi na jego kieszeń. Co więcej, sam przed sobą usprawiedliwia ten zakup.

Umowa na wycieczce

Gdy decydujemy się na taką transakcję i kupujemy towar od akwizytora, zawieramy tzw. umowę kupna-sprzedaży towaru poza lokalem przedsiębiorcy. Oznacza to, że umowę podpisujemy nie w siedzibie przedsiębiorcy, ale najczęściej w swoim domu, na ulicy, podczas prezentacji organizowanej w miejscach wybranych przez sprzedającego, np. w wynajętych pomieszczeniach, w hotelach, sanatoriach, restauracjach, domach kultury, remizach lub podczas wycieczek turystyczno-religijnych. Gdy wrócimy do domu, ochłoniemy z emocji i przyjrzymy się cudownemu produktowi bliżej - czujemy się oszukani i wykorzystani. Ale chroni nas prawo. Aby ustrzec się przed skutkami zbyt pochopnej decyzji, każdy, kto decyduje się na zakupy od akwizytora ma prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 10 dni od jej zawarcia.

Oszukani konsumenci

Obecnie prezes UOKiK prowadzi 38 postępowań dotyczących problemów z zakupami poza lokalem: bada wzorce umowne, przekazywane informacje, warunki zwrotu towarów. Wiele postępowań zostało wszczętych na podstawie zawiadomień konsumentów. Skarżą się oni często na to, że kupują produkt, który, jak się później okazuje, nie jest wart swojej ceny, ale sprzedawca nie uznaje złożonej w ustawowym czasie deklaracji odstąpienia od umowy.

Część skarg, które napływają do UOKiK dotyczy doradców oferujących program opieki prawnej, który, zdaniem oferujących go sprzedawców, powstał z inicjatywny Unii Europejskiej i jest przez nią finansowany. Konsumentom przedstawia się informację, że celem projektu ma być zapewnienie darmowej pomocy prawnej, oczywiście po uiszczeniu jednorazowej składki członkowskiej w wysokości 24 zł. Z informacji skarżących się wynika, że po zadeklarowaniu członkostwa otrzymują oni wezwania do zapłacenia kwoty 99 zł. Obecnie prezes UOKiK prowadzi postępowanie wyjaśniające w sprawie takich praktyk przedsiębiorcy oraz zawiadomiła Prokuraturę Okręgową w Gdańsku o możliwości popełnienia przestępstwa.
Skargi dotyczą także produktów. Wynika z nich, że często już po zakupie okazuje się, iż konsumenci przepłacili nabyty towar, niejednokrotnie nie jest on im potrzebny, a kupując ulegli sprzedawcy. Także jakość towaru budzi wiele zastrzeżeń nabywcy, a dodatkowo na zakup produktu musiał zaciągnąć kredyt.

Odstąpienie od umowy

Tego typu kłopoty najczęściej spotykają osoby starsze, podatne na różne techniki wywierania wpływu. Należy pamiętać, że od umowy sprzedaży zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa można odstąpić bez podania przyczyny. Aby to zrobić, należy złożyć sprzedawcy stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni kalendarzowych od zawarcia umowy. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem, koniecznie listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. Odstąpienie od zawartej umowy jest również skuteczne wobec umowy kredytowej, jeśli z tegoż kredytu jest wyłącznie finansowane nabycie towaru lub usługi wskazanej w umowie sprzedaży (tzw. kredyt wiązany).

W przypadku indywidualnego sporu z przedsiębiorcą konsumenci mogą zwrócić się o bezpłatną poradę do miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów bądż zadzwonić pod bezpłatny numer infolinii 800 007 707. Porady udzielane są także w oddziałach Federacji Konsumentów. Z bezpłatnej pomocy ekspertów można skorzystać także wysyłając pytania na adres: [email protected], który obsługuje Stowarzyszenie Konsumentów Polskich.

KLIENCIE, PAMIĘTAJ!

* Nie podejmuj decyzji pod wpływem impulsu. Większe jest wtedy ryzyko podjęcia nieracjonalnych wyborów co do warunków, na jakich zostaje zawarta umowa, nie mówiąc już o faktycznej potrzebie posiadania danego towaru;

* Poczekaj z zakupem, daj sobie więcej czasu na zastanowienie, porozmawiaj z kimś bliskim;

* Ostateczną decyzję podejmij po sprawdzeniu towaru i porównaniu cen, np. w internecie lub w sklepie. Nie spiesz się, nikt go nie wykupi;

* Jeżeli po zastanowieniu się nadal chcesz kupić produkt, zapytaj sprzedającego o termin najbliższej prezentacji.

* 800 007 707 - to bezpłatny numer telefonu, pod którym udzielane są porady prawne. Informacji o zakupach od akwizytora szukajmy też w poradniku UOKiK (www.uokik.gov.pl/poradniki).

[email protected]