Czas letnich szaleństw

Zbliżają się wakacje. Czas, kiedy wiele osób lubi się zapomnieć i „zaszaleć”. Świadomość ryzyka i wiedza na temat profilaktyki zakażeń HIV mogą uchronić przed zakażeniem lub znacznie ograniczyć niebezpieczeństwo jego wystąpienia.

Specjaliści szacują, że w Polsce żyje ok. 40 tys. osób zakażonych HIV i chorych na AIDS, choć oficjalne statystki mówią tylko o kilkunastu tysiącach osób z wirusem. Liczbę osób zakażonych HIV na całym świecie Światowa Organizacja Zdrowia szacowała w 2014 r. na 36,9 mln. Od początku epidemii zakażonych HIV (ludzkim wirusem niedoboru odporności) zostało co najmniej 78 mln, zmarło z powodu AIDS (wywołany przez HIV nabyty zespół upośledzenia odporności) ok. 39 mln osób. Jednak eksperci mają nadzieję, iż w ciągu 15 lat uda się zatrzymać epidemię. Dzięki nowoczesnym lekom globalnie spada liczba zgonów z powodu AIDS.

W wielu krajach obserwuje się także zmniejszenie liczby nowych zakażeń. Do sukcesu jednak jeszcze daleko. Powszechna świadomość zagrożenia jest stanowczo zbyt mała. Przede wszystkim nie pamiętamy, że HIV może dotyczyć każdego, bez względu na wiek, płeć, status społeczny czy zawodowy, orientację seksualną. Wystarczy jedno ryzykowne zachowanie.

Testy w kierunku HIV nie są wykonywane w odpowiednim zakresie. Wiele osób zgłasza się na nie dopiero wtedy, kiedy pojawiają się niepokojące dolegliwości, czyli zwykle po ok. 10 latach od zakażenia. W tym czasie nie tylko zmniejszają szansę własnego przeżycia, ale też narażają życie swoich bliskich. Wczesne wykrycie wirusa i podjęcie terapii antyretrowirusowej pozwala dziś dożyć wieku zbliżonego do średniej w danym kraju. Terapia ARV hamuje namnażanie HIV i spowalnia rozwój zakażenia. Chroni też nienarodzone dziecko przed przeniesieniem wirusa z organizmu zakażonej matki. Leczenie w Polsce jest bezpłatne.

Istnieją tylko trzy drogi przenoszenia HIV:

przez krew i czynniki krwiopochodne

przez kontakty seksualne, zarówno homoseksualne, jak i heteroseksualne

z ciężarnej zakażonej wirusem matki na jej dziecko i podczas karmienia dziecka piersią przez zakażoną matkę.

Testy wykrywające przeciwciała przeciwko HIV zaleca się każdemu, kto kiedykolwiek podejmował ryzykowne zachowania seksualne, przyjmował narkotyki lub inne substancje w iniekcjach korzystając z niesterylnej igły i strzykawki, wykonywał w niepewnych warunkach tatuaż czy piercing. Badanie zalecane jest też wszystkim przyszłym matkom i ich partnerom najpóźniej na początku ciąży. Można je wykonać bezpłatnie i anonimowo w punktach diagnostycznych, których listę znaleźć można na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS (www.aids.gov.pl) oraz na stronie www.leczhiv.pl.

Dla powstrzymania epidemii i zmniejszenia zagrożenia ważna jest zmiana społecznego nastawienia do problemu - stygmatyzacji i odrzucenia chorych.