Czas na edukacyjne decyzje

Dotąd wszystko było jasne i… obowiązkowe. Podstawówka i gimnazjum zamykają jednak okres tzw. obowiązku szkolnego. Szkoła ponadgimnazjalna w Polsce to już kwestia wyboru. Przed uczniem decyzja o dalszej edukacji: czy i gdzie kontynuować naukę. Może wybrać: liceum ogólnokształcące, szkołę zawodową lub technikum.

Szukaj najlepszej dla siebie szkoły

Przypomnijmy. Nauka w liceum ogólnokształcącym trwa trzy lata i kończy się egzaminem maturalnym. Liceum ogólnokształcące daje możliwość podjęcia nauki przedmiotów na poziomie rozszerzonym, co oznacza, że ich nauka odbywa się w większym wymiarze godzin i z rozszerzonego zakresu materiału. Licea oferują kształcenie na przykład w klasach humanistycznych czy matematycznych lub przyrodniczych. Można również podjąć naukę w klasie dwujęzycznej lub sportowej.

Po zakończeniu liceum ogólnokształcącego absolwent może kontynuować kształcenie w szkole wyższej lub policealnej, oczywiście pod warunkiem, że zda egzamin maturalny.

Z kolei nauka w technikum trwa cztery lata i kończy się egzaminem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe, a także egzaminem maturalnym. Uczeń technikum będzie się uczył przedmiotów na poziomie podstawowym, a na rozszerzonym tych, które wiążą się ze zdobywanym zawodem, zyska także tytuł technika. Zdanie egzaminu maturalnego stwarza możliwość podjęcia studiów wyższych.

Nauka w szkole zawodowej trwa krócej, gdyż trzy lata. Ten rodzaj szkół jest najczęściej wybierany przez młodych ludzi, którzy chcą szybko usamodzielnić się i podjąć pracę zawodową. Po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, uczeń może bowiem podjąć pracę w zdobytym zawodzie. Szkoła zawodowa nie daje uprawnień do przystąpienia do egzaminu maturalnego, więc jeśli jej absolwent zechce zdobyć średnie wykształcenie (a w przyszłości może również wyższe) będzie musiał podjąć naukę w liceum dla dorosłych, po którym można podejść do egzaminu maturalnego albo kontynuować naukę w technikum.

Dla nastolatka decyzja o wyborze szkoły po gimnazjum nie należy do łatwych. Szesnastolatek często nie ma jeszcze sprecyzowanych zainteresowań i nie wie, co chce robić w życiu. Liceum ogólnokształcące daje wykształcenie ogólne i pozwala tę decyzję nieco odsunąć w czasie. Po liceum uczeń zdaje egzamin maturalny i przystępuje do wyboru studiów.

Taką możliwość ma również absolwent technikum i szkoły zawodowej, jednak w tym wypadku będzie to wymagało większych starań. Dlatego warto dobrze rozważyć decyzję o wyborze szkoły.

Korzystaj z porad i doświadczeń innych

Rodzice zwykle nie mniej niż ich dzieci angażują się w wybór szkoły ponadgimnazjalnej. I bardzo dobrze, jeśli uczeń ma w nich wsparcie. Rodzice powinni jednak pamiętać, że to jest wybór ich dzieci, a oni mają głos doradczy i nie mogą wywierać na dziecku presji. Mogą przekonywać, ale nie nakazywać.

Wybór liceum ogólnokształcącego z konkretnym rozszerzonym profilem, szkoły zawodowej czy technikum, wymaga podjęcia przez nastolatka ważnej decyzji o przyszłym kierunku zawodowym. Dlatego dobrą okazją nie tylko do pomocy w podjęciu decyzji o przyszłym zawodzie, ale również do zapoznania się z rynkiem pracy i edukacyjnym może okazać się rozmowa ucznia z doradcą zawodowym. Wiele gimnazjów zatrudnia, bądź zaprasza na spotkania z uczniami doradcę pracy lub psychologa.

Oczywiste jest, że absolwent gimnazjum decydując o dalszym kształceniu powinien kierować się swoimi zainteresowaniami oraz upodobaniami. Ważne jednak, aby rodzice wspierali go w tej ważnej decyzji. Rozmawiając z gimnazjalistą rodzice powinni uwzględnić kilka spraw.

Rozmowa winna dotyczyć zainteresowań dziecka. Jeśli jest zainteresowane zdobyciem zawodu zaraz po gimnazjum, zapewne wybierze szkołę zawodową lub technikum. Jeśli jednak jest na przykład zainteresowane pewną dziedziną naukową, być może zdecyduje się na liceum, które lepiej przygotowuje do studiów.

Przy wyborze szkoły należy uwzględniać jej poziom kształcenia. Warto zrobić mały wywiad na temat szkoły ponadgimnazjalnej przed dokonaniem wyboru. Można o to zapytać starszych kolegów lub też porozmawiać z dyrektorem szkoły. To zadanie zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców. Okazją są dni otwarte, na których warto dowiedzieć się nieco więcej na temat placówki, również porozmawiać z nauczycielami. Często losy absolwentów szkoły dużo mówią o jakości kształcenia w niej. Warto dowiedzieć się od absolwentów, czy łatwo było im zdobyć pracę lub dostać się na wybrane studia po ukończeniu danej szkoły.

Nie bez znaczenia jest też odległość szkoły od domu. Ponieważ szkoła ponadgimnazjalna nie jest szkołą rejonową, może ona się znajdować w nieco większej odległości od domu. Jeśli jednak szkoła odpowiada uczniowi, warto spędzić nieco więcej czasu na dotarcie do niej.

Ważni są nauczyciele, więc ich kompetencje i zaangażowanie też trzeba brać pod uwagę przy wyborze szkoły. Pedagog motywujący, realizujący ciekawy program nauczania, rozbudzający pasję i zainteresowania u uczniów, mający z nimi dobry kontakt z pewnością jest atutem. Warto więc porozmawiać z innymi uczniami na temat nauczycieli.

Dla ucznia ważna zapewne będzie atmosfera panująca w szkole. Warto dowiedzieć się, czy szkoła proponuje uczniom zajęcia dodatkowe, tak zwane kółka pozalekcyjne. Jaka jest jej historia, tradycje. Czy organizuje imprezy integracyjne, spotkania i wyjazdy.

Wreszcie, dla wielu osób nie bez znaczenia jest fakt, czy wybrana szkoła nosi miano publicznej, czy prywatnej lub społecznej. Jedną z ważniejszych kwestii jest to, że w szkole prywatnej nie obowiązuje sztywny plan zajęć i można podjąć naukę z wielu dodatkowych przedmiotów. Jednak trzeba za tę szkołę płacić czesne.

Pamiętaj o terminach i formalnościach

Rekrutacja do wszystkich typów szkół ponadgimnazjalnych obowiązuje w tym samym terminie, ale z decyzją i załatwieniem formalności nie należy czekać do ostatniej chwili. Warto też pamiętać o kilku ważnych sprawach dotyczących rekrutacji do szkoły ponadgimnazjalnej:

- w rekrutacji brane są pod uwagę wyniki z egzaminu gimnazjalnego, oceny na świadectwie z wybranych przedmiotów oraz dodatkowe osiągnięcia ucznia,

- podanie należy wysłać przez internet,

- można ubiegać się o przyjęcie do maksymalnie trzech wybranych szkół,

- zwykle z końcem czerwca uczeń jest zobowiązany do dostarczenia kopii świadectwa ukończenia gimnazjum i zaświadczenia o wynikach egzaminu,

- listy przyjętych kandydatów są ogłaszane z początkiem lipca i wtedy też gimnazjalista jest zobowiązany potwierdzić wolę podjęcia nauki w szkole poprzez dostarczenie oryginałów obu wyżej wymienionych dokumentów,

- w szkołach, w których pozostały wolne miejsca, odbywa się rekrutacja uzupełniająca, czyli tzw. drugi nabór.

Często przy wyborze szkoły po gimnazjum uczniowie sugerują się informacją płynącą z rynku pracy: przeglądają rankingi i robią wywiad na temat najbardziej poszukiwanych zawodów. To chwalebna forma aktywności i szalenie rozwijająca. Może się bowiem okazać, że zainteresują się jakimś zawodem, postarają się go poznać i być może wybiorą, jako przyszły własny.

Wybór szkoły ponadgimnazjalnej powinien być zgodny z predyspozycjami, zdolnościami i zainteresowaniami dziecka. Decyzja o szkole ponadgimnazjalnej zaważy na jego przyszłości. Na pewno nastolatkowie nie powinni się sugerować wyborem najlepszej koleżanki czy kolegi. To musi być w pełni świadoma decyzja gimnazjalisty, dokonana pod mądrą opieką rodziców.