Czekamy na ikonę architektury XXI wieku

250 mln zł, może 300 mln zł – tyle kosztować ma nie tylko remont, ale i rozbudowa Muzeum Narodowego w Krakowie.

Już trwają przygotowania do konkursu architektonicznego, który wyłonić ma projekt odrestaurowania Gmachu Głównego, ale i stworzenia nowego skrzydła siedziby przy al. 3 Maja 1. Powstać ma ono na działce tuż obok obecnej placówki. Dzięki temu powierzchnia użytkowa budynku, wynosząca obecnie 22 tys. m kw., zwiększy się o 8,5 tys. m kw. Zabudowanie tarasów czy wykorzystanie dachu może dać muzeum kolejne 4 tys. m kw.

O remoncie Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Krakowie mówiono od dawna. Musiał jednak odczekać swoje w kolejce.
Po tym, jak zmodernizowane zostały kolejne oddziały, czyli Kamienica Szołayskich, ogród w Muzeum Mehoffera, Pałac Biskupa Erazma Ciołka, a także Atma w Zakopanem; przygotowano Europejskie Centrum Numizmatyki Polskiej w odrestaurowanym Pałacyku Czapskich, czy Europeum w dawnym spichlerzu przy pl. Sikorskiego, w końcu przyszedł czas na siedzibę przy al. 3 Maja 1.

– Przed paroma laty poprosiliśmy panią architekt, by przygotowała nam inwentaryzację gmachu. Po przyjrzeniu się obiektowi okazało się, że jest w __budynku ponad 70 różnic poziomów – mówi Zofia Gołubiew, dyrektor MNK.

To komplikuje codzienne funcjonowanie: od przygotowywania wystaw po utrudnienia dla zwiedzających, szczególnie tych niepełnosprawnych. A to niejedyny problem.

Gmach Główny zaprojektowany został w dwudziestoleciu międzywojennym przez trio Bolesław Szmidt, Czesław Boratyński i Edward Kleisler. I uchodził za jeden z najnowocześniejszych projektów, gdy idzie o budynki muzealne w swoich czasach. Ówczesny dyrektor placówki, Feliks Kopera, zaprezentował plany budynku podczas Międzynarodowego Kongresu Muzealnego w Madrycie. Projekt zyskał bardzo dobrą ocenę gremium specjalistów z osiemnastu krajów. Podkreślano zwłaszcza uwzględnienie wielu najnowocześniejszych rozwiązań technicznych przy projektowaniu oświetlenia, klimatyzacji i wewnętrznego transportu w budynku.

– W swoich czasach był to projekt niezwykły. Ale rozpoczętą w 1934 roku budowę przerwała II wojna. W PRL-u już go nie dokończono. To dziś rodzi olbrzymie problemy komunikacyjne. W żadnym muzeum na świecie przez wejście reprezentacyjne nie wnosi się desek czy płyt paździeżowych, potrzebnych do przygotowania aranżacji wystaw. Nawet większe dzieła sztuki trzeba wnosić głównym wejściem. Nie ma innej drogi, wejście z tyłu budynku nie ma połączenia z salami wystawowy- mi. To wina powojennego zarzucenia projektu z lat 20. i 30., i dokończenia go według wytycznych z czasów PRL-u – tłumaczy dyrektor Gołubiew.

Gdy w 2013 r. – przy okazji wizyty w odremontowanym Pałacyku Czapskich – minister ujawnił, że dla Muzeum Narodowego w Krakowie znajdą się pieniądze na kolejne remonty, powstały dwa zespoły. Jeden, techniczny, powołany do tego, by przygotować plan remontu. Drugi, kustoszowski, pracować ma nad koncepcją przyszłych wystaw. To doskonała okazja, by na nowo przemyśleć sposób wystawiania niektórych obiektów.

Czasu na przygotowanie konkursu architektonicznego nie jest dużo – musi zostać rozstrzygnięty do końca roku. Zainteresowanie – i to nie tylko wśród polskich projektantów– jest duże. A my mamy szansę na architektoniczną ikonę Krakowa początku XXI wieku.

Napisz do autora:
[email protected]