Czekanie na Putina

ANALIZA: Paweł Kowal

Spór Putin - Miedwiediew chyba jednak narasta. Obecny premier Rosji przyjął tradycyjny rosyjski wariant walki z kryzysem: poszukiwanie zewnętrznego wroga i mobilizacja wokół zwalczania go. Stąd ton wobec Ukrainy, Gruzji, stąd agresja na Kaukazie, stąd licytacja z Miedwiediewem, kto jest bardziej radykalny. Zdawałoby się, że czekał od kilku lat na moment, kiedy Rosja skorzysta z nieuwagi lub przyzwolenia ważniejszych państw UE i USA i będzie mogła wskoczyć na miejsce, które zajmowała w czasach ZSRR. Jesienią słyszeliśmy, że nie można karać Rosji za agresję na Gruzję i warunkowo przywrócono rozmowy Rosja-UE i Rosja-NATO. Dziś po planie Sarkozy'ego zostały skrawki zapisanego papieru, Rosja bez jakiejkolwiek reakcji UE praktycznie zaanektowała Osetię Płd. i Abchazję. W sensie prawnomiędzynarodowym wewnątrz terytorium Gruzji znalazły się regularne patrole rosyjskich pograniczników. Ale teraz to Rosja bojkotuje współpracę z NATO, ponieważ sojusz nie chce zmienić swoich dawno ustalonych planów i zamierza realizować manewry w Gruzji na Morzu Czarnym. To odwrócenie logiki nie jest przypadkowe. Świadczy o tym, że w kilka miesięcy zmieniła się cała epoka.
Kluczowe jest pytanie, jak Rosja zamierza wykorzystać kryzys. Wydaje się, że prezydent Rosji chce na to pytanie odpowiedzieć inaczej niż Putin. Miedwiediew zdaje się dostrzegać, że Rosja daleko nie zajdzie w sytuacji, kiedy zaufanie do niej obniżyło się jak nigdy w ciągu ostatnich dwóch dekad. Wie także, że możliwe jest skorzystanie z punktu zwrotnego, jakim jest kryzys, ustalenie status quo, jeśli chodzi o dotychczasowe osiągnięcia polityczne Rosji wskutek nacisków na UE, ale jednocześnie otwarcie nowej karty w relacjach UE-USA-Rosja podobnie jak po 11 września 2001.
Rosjanie wiedzą, że w Polsce sprawa "poprawy stosunków z Rosją", czyli w praktyce realizacji jednej lub drugiej wizyty jest traktowana poważniej niż na to zasługuje. I dlatego rosyjscy analitycy liczą zapewne, że u niektórych nad Wisłą sam, choćby podświadomy strach, iż do wizyty Putina nie dojdzie, pozwoli na kilka miesięcy uzyskać polskie milczenie w sprawach dla Rosji tak ważnych jak partnerstwo wschodnie, negocjacje o nowej umowie o partnerstwie i współpracy UE-Rosja, czy kwestiach energetycznych. By się przekonać, że projekt ten jest już w trakcie realizacji, wystarczy poczytać na rosyjskich stronach analitycznych jak diabolicznie przedstawiane jest partnerstwo wschodnie. Można też wrócić do ubiegłego tygodnia, kiedy przypomniano sobie wiecznie żywe oskarżenia o szpiegostwo polskich dyplomatów. Przed każdym ważnym wydarzeniem (teraz to będzie szczyt partnerstwa wschodniego w Pradze) możemy być świadkami podobnych akcji.
Powstaje zatem pytanie, po co pozostawać w paraliżującej dla polskiej polityki logice czekania na Putina? Czy nie lepiej spokojnie poczekać aż sytuacja w Rosji trochę się wyjaśni i ustabilizuje i rozejrzeć się, czy nie skuteczniej będzie postawić w swoich rachubach na inne niż dotąd środowisko polityczne na Kremlu. Niewykluczone, że w tym czasie szala przechyli się na korzyść Miedwiediewa.
Autor był wiceministrem spraw zagranicznych w rządzie Jarosława Kaczyńskiego, obecnie kandyduje do PE