Czy jesteś zdrów?

Lekarz chorób wewnętrznych Agata Gałka-Kunysz, Centrum MedyczneEnel-Med w Krakowie Fot. Danuta Orlewska

Wcześnie, dobrze zdiagnozowane schorzenie daje szansę na szybsze czy całkowite wyleczenie. Jest to szczególnie ważne w przypadku chorób nowotworowych, takich jak: rak piersi, rak szyjki macicy czy prostaty.
Profilaktyczne kontrolowanie stanu zdrowia powinno dotyczyć nie tylko ludzi starszych, ale też młodych, w sile wieku, czynnych zawodowo, nieodczuwających żadnych dolegliwości.
U ludzi młodych, zwłaszcza piastujących wysokie stanowiska, czynnikiem generującym zmiany chorobowe, często rozwój choroby wieńcowej, jest stres. W połączeniu z używkami, najczęściej dużą ilością kawy, która ma "wspomóc" utrzymanie wysokiego tempa życia, powoduje on, że człowiek zaczyna w sobie hodować czynniki ryzyka chorób układu krążenia. Jeśli dodać do tego genetyczną skłonność do niektórych schorzeń, okazuje się, że nawet dwudziestoparolatek powinien już zacząć myśleć o świadomej profilaktyce i diagnostyce ułatwiającej kontrolowanie swojego organizmu.
Każdy dorosły człowiek powinien przynajmniej raz w roku wykonywać
podstawowe badania analityczne
- OB, morfologię, badanie moczu, EKG spoczynkowe, USG jamy brzusznej, natomiast rentgen klatki piersiowej (zachorowanie na raka płuc stale wzrasta, mamy również coraz więcej przypadków gruźlicy) - zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia WHO - należy wykonywać raz na dwa lata. W przypadku kobiet, które rozpoczęły współżycie płciowe, badaniem podstawowym jest także cytologia, konsultacja ginekologiczna. Mężczyźni natomiast, zwłaszcza po ukończeniu 40. roku życia, powinni raz w roku badać prostatę (badanie antygenu sterczowego PSA).
U osób po 50. roku życia wskazana jest pełna diagnostyka kardiologiczna, łącznie z EKG wysiłkowym, holterem.
Każda osoba pracująca ma ustawowo zapewnioną podstawową opiekę medyczną, ale coraz częściej o zdrowie swoich pracowników dbają także ich macierzyste zakłady pracy, refundując niektóre badania i formy pomocy. Na przykład płacą za wykonany rezonans magnetyczny, tomografię komputerową, za opiekę nad kobietą ciężarną, opłacają zabiegi operacyjne i pobyt w szpitalu czy zabiegi rehabilitacyjne.
Ideą współczesnej medycyny jest między innymi
szybka diagnostyka profilaktyczna.
W naszym kraju taka forma oceny zdrowia nie jest jeszcze rozpowszechniona z uwagi na koszty, jakie z sobą niesie. Pacjent lub jego zakład pracy musi sam zapłacić za badania, które nie są w takim przypadku refundowane przez NFZ. Wychodząc naprzeciw światowym tendencjom, Centrum Medyczne Enel-Med - jako pierwsze w kraju - udostępniło pacjentom kompleksowe badania, tzw. program 24h dla zdrowia, pozwalający w ciągu jednej doby, a właściwie kilku godzin, zdiagnozować stan zdrowia i ocenić ryzyko wystąpienia potencjalnych chorób. Dzięki zaawansowanej kontroli kardiologicznej można m.in. przewidzieć ryzyko wystąpienia zawału. W programie wykonywane są również badania mające na celu wczesne wykrycie zmian nowotworowych. Przeprowadzamy też pełną diagnostykę: badania laboratoryjne, USG i RTG, rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową (rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa wykonywane są tylko w ramach programu realizowanego w Warszawie).
Każdy uczestnik programu znajduje się pod opieką osobistego lekarza prowadzącego i pielęgniarki. Kończąc program, pacjent otrzymuje nie tylko wyniki badań, ale także zalecenia i rekomendacje dotyczące ewentualnego leczenia.
Oferujemy dwa pakiety: jeden podstawowy, drugi rozszerzony. Dla osób w starszym wieku, u których występuje już ryzyko choroby wieńcowej, program poszerzony jest o pełną diagnostykę kardiologiczną, czyli EKG wysiłkowe, holter, echo serca, konsultację kardiologa, obrazowe zdjęcie radiologiczne jamy ustnej (pantomogram) i konsultację stomatologiczną.
Pacjent przechodzi wszystkie badania pod kierunkiem lekarza prowadzącego. Konsultowany jest również przez okulistę, kardiologa, kobieta dodatkowo przez ginekologa, a mężczyzna - urologa. Jeżeli w trakcie badań diagnostycznych ujawnią się nieprawidłowości, wtedy odbywają się dalsze konsultacje, np. u gastrologa.
Pozornie błahe symptomy
Pacjenci, zwłaszcza osoby młode, nie dostrzegają pozornie błahych sygnałów, jak choćby powtarzający się ból głowy, który dla lekarza może być wskazówką do rozpoznania choroby nadciśnieniowej. Na podstawie własnej praktyki medycznej mogę twierdzić, że wiele zaniedbań zdrowotnych wynika z lekceważenia symptomów pojawiających się już w młodym wieku.
Podczas badań profilaktycznych wykrywamy wiele przypadków choroby wrzodowej. Niestety, często też generowanej na własne życzenie. Pacjenci, zamiast badać przyczynę różnego rodzaju dolegliwości bólowych, próbują "leczyć" się na własną rękę, stosując powszechnie dostępne preparaty przeciwbólowe. Przy nadmiarze takich specyfików czy regularnym stosowaniu ich w niedużych dawkach, dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej żołądka i choroby wrzodowej. Przyczyniają się do niej również stres, papierosy, używki. Choroba wrzodowa początkowo nie daje wyraźnych dolegliwości. Występują niezbyt charakterystyczne objawy w postaci wzdęć, odbijania, okresowego pobolewania brzucha, które pacjent kojarzy najczęściej z jakimś błędem dietetycznym.
Kiedy należałoby zacząć troszczyć się własne zdrowie, badać, diagnozować, chodzić do lekarza?
Przynajmniej raz w roku
trzeba się pojawić w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu i poprosić o podstawowe badania analityczne. Lekarz, po przeprowadzeniu wywiadu medycznego, zdecyduje - w jakim zakresie diagnostyka powinna być przeprowadzona.
Lekarz nie może lekceważyć sugestii pacjenta, nawet przy braku wyraźnych dolegliwości. Z kolei każdy niepokojący symptom powinien skłonić pacjenta do wizyty u lekarza, który podejmie stosowne kroki.
Czasem zdarza się, że pacjent w młodym wieku nie jest traktowany przez lekarza z pełnym zrozumieniem i powagą, a przecież zgłaszane dolegliwości czy wątpliwości powinny być w każdym przypadku do końca wyjaśnione. Lekarz nie powinien wypuścić pacjenta z gabinetu bez zalecenia podstawowych badań, a następnie omówienia ich wyników. Nawet gdy badania podstawowe niczego nie wykażą, a pacjent nadal twierdzi, że coś go niepokoi, trzeba diagnostykę poszerzać aż do ustalenia przyczyny dolegliwości.
Młodzi ludzie często unikają wizyt u lekarza w obawie przed dotarciem informacji o ich zdrowiu do pracodawcy. Tymczasem każdego lekarza obowiązuje tajemnica, nawet wtedy, gdy zakład pracy wykupuje dla pracownika pakiet zdrowotny. Gdyby pracodawca starał się uzyskać jakieś informacje, na pewno ich nie otrzyma. Na wypełnianym przez lekarza druku, dawniej nazywanym L-4, nie jest ujawniany dla pracodawcy numer statystyczny choroby (widnieje tylko na druku przeznaczonym dla lekarza i przekazywanym do ZUS, natomiast nie odbija się na kopii przekazywanej do zakładu pracy).
Trzeba pamiętać, że profilaktyka nie ogranicza się tylko do badań. Dążąc do zachowania zdrowia, powinniśmy zwracać uwagę również na to - co jemy. Duże ilości warzyw, owoców, produkty jak najmniej przetwarzane chemicznie, powrót do starych metod odżywiania się: ciemnie pieczywo, ryby, niewielka ilość świeżego masła, a przy tym regularne pory posiłków, dużo ruchu, mniej stresu - to najlepsza recepta na zdrowie. Recepta, którą możemy sami sobie wystawić i realizować.
WYSŁUCHAŁA: DANUTA ORLEWSKA