Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Czy „Ogień” wydawał partyzantów Sowietom?

Piotr Subik
Fot. Wikipedia
Historia. Czy budzący wciąż ogromne kontrowersje podhalański partyzant Józef Kuraś ps. Ogień przyczynił się do deportacji na Wschód żołnierzy Armii Krajowej? Sprawdzają to prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie.

Doniesienie w tej sprawie złożyli do IPN przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Nowym Targu - Marek Zapała i Tadeusz Morawa. Stryjem pierwszego z nich był Julian Zapała ps. Lampart, dowódca 4. batalionu w 1. Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej, który podczas drugiej wojny światowej działał m.in. na terenie Gorców. Z kolei ojciec Tadeusza Morawy - Tadeusz Morawa senior - służył w 1. PSP AK, a po jego rozwiązaniu wstąpił w szeregi Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, za co w PRL-u spędził 10 lat w więzieniach, m.in. we Wronkach.

-_ Od lat na Podhalu konsekwentnie podkreślane są zasługi „Ognia”, a ujmowane żołnierzom Armii Krajowej. A nam udało się zgromadzić dokumenty, które wskazują na to, że to podlegli mu milicjanci oddawali akowców w ręce NKWD, które zsyłało ich później na Sybir. Jak to się ma do bycia żołnierzem wyklętym? -___zastanawia się Marek Zapała, wiceprezes ŚZŻAK w Nowym Targu.

Śledztwo wszczęte przez IPN pod koniec stycznia br. dotyczy zbrodni komunistycznej, której Józef Kuraś miał się dopuścić w okresie od 29 stycznia do 12 kwietnia 1945 r. w Nowym Targu. Ten żołnierz kampanii wrześniowej, później zaś kolejno Konfederacji Tatrzańskiej, Służby Zwycięstwu Polski, Armii Krajowej (skąd usunięto go za działanie wbrew rozkazom), Batalionów Chłopskich, w tym właśnie okresie organizował w stolicy Podhala lokalne struktury Milicji Obywatelskiej, by ostatecznie otrzymać nominację na szefa Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Później wrócił do lasu, gdzie stworzył Zgrupowanie Błyskawica.

-_ Paradoksalnie przez pewien czas Józef Kuraś był funkcjonariuszem komunistycznych organów i tego okresu dotyczy nasze śledztwo -_mówi prok. Marcin Nowotny z Okręgowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie.

Podczas śledztwa prokuratorzy postarają się ustalić, czy Józef Kuraś i inni funkcjonariusze MO i UB w Nowym Targu udzielali pomocy formacjom sowieckim bezprawnie pozbawiając wolności Polaków i przekazując ich „we władztwo obcego państwa”. Zdaniem śledczych mogło w ten sposób dojść do złamania zapisów obowiązującego wówczas Kodeksu karnego z 1932 r. Na rozstrzygnięcie będziemy musieli jednak poczekać. -_ Nie jest to śledztwo na miesiące, ale na lata -___zaznacza prok. Marcin Nowotny.

Mimo że od tamtych wydarzeń minęło ponad 70 lat, dla jednych „Ogień” to bohater walczący z Niemcami i Sowietami, dla innych bandyta, który stojąc na czele Zgrupowania Błyskawica miał się dopuszczać mordów na Polakach, Słowakach i Żydach. Na początku lat 90. XX w. ŚZŻAK wyliczył, że Kuraś odpowiada za śmierć aż 430 osób.

21 lutego 1947 r., okrążony przez wojska Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, „Ogień” próbował popełnić samobójstwo. Zmarł 22 lutego w szpitalu. Jego ciała nigdy nie odnaleziono.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski