Czym się różni chandra od niebezpiecznej depresji

Depresja to w tej chwili jedno z najpowszechniej występujących schorzeń. A wiele wskazuje na to, że statystyki dotyczące częstości zachorowań na depresję i tak są niedoszacowane. Przypadłość ta, podobnie jak inne schorzenia psychiczne, wciąż należy do grupy chorób wstydliwych.

Ten wstyd bierze się ze stereotypowych przekonań, wciąż powszechnych zwłaszcza wśród starszych pokoleń, które utożsamiają każde leczenie psychiatryczne z ciężkimi zaburzeniami uniemożliwiającymi chorej osobie dalsze, normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Stygmatyzowanie osób leczących się u psychiatry jako „świrów” i „wariatów” jest szczególnie częste w mniejszych miastach i na wsi.

Skutkiem tego wiele osób cierpiących na schorzenia natury psychicznej albo w ogóle nie zwróci się po pomoc do psychiatry, albo będzie ukrywać fakt korzystania z tego typu leczenia nawet przed najbliższymi osobami, aby uniknąć łatki osoby „nienormalnej”. Niestety, skutki lekceważenia niepokojących objawów mogą być bardzo poważne, włącznie z samobójczą śmiercią chorego (dotyczy to około 15 procent chorych na depresję).

Chandra czy depresja

Depresję można niekiedy pomylić z chandrą, która objawia się obniżeniem energii, chwilowym smutkiem, spadkiem nastroju, przygnębieniem i brakiem chęci oraz sił do wykonywania codziennych czynności.

Jeśli opisane objawy są krótkotrwałe, nie są one powodem do niepokoju, tym bardziej wizyty u psychiatry. Symptomy depresji są jednak bardzo podobne. Podstawowym kryterium rozróżnienia tych dwóch stanów jest czas trwania – depresję diagnozuje się, jeśli niepokojące objawy trwają dłużej niż dwa tygodnie.

Metodą pomocniczą, niesłużącą postawieniu jednoznacznej diagnozy, ale będącą ważnym narzędziem samooceny, są różnego typu testy.

Jednym z bardziej wiarygodnych jest test Becka (nazywany też skalą depresji Becka). Składa się na niego kilkanaście pytań testowych i dostępny jest m.in. na stronie in­ternetowej www.forumprze ciwdepresji.pl

Inną wskazówką w procesie diagnostycznym może być przeanalizowanie listy objawów, którą proponuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Doświadczanie minimum pięciu z poniższych symptomów przez okres co najmniej czternastu dni świadczy o zachorowaniu na depresję:

* Jesteś smutny przez większą cześć dnia, niemal codziennie. Często płaczesz.

* Nie jesteś zainteresowany wykonywaniem codziennych czynności przez większą część dnia i jest tak niemal codziennie.

* Czujesz się zmęczony prawie każdego dnia.

* Twój apetyt się zmienił, straciłeś lub przybrałeś na wadze.

* Źle sypiasz, cierpisz na bezsenność lub nadmierną senność.

* Czujesz się podniecony lub niespokojny, inni też to zauważają.

* Masz trudności ze skupieniem uwagi i myśleniem niemal każdego dnia.

* Nawet proste zadania wydają się trudne do rozwiązania a decyzje niemożliwe do podjęcia.

Nie tylko leki

Jeśli w Twoim otoczeniu dostrzegasz osobę, której zachowanie może świadczyć o zachorowaniu na depresję, uświadom ją i przekonaj co do konieczności udania się do specjalisty. Co ważne, do poradni zdrowia psychicznego można zapisać się bez skierowania.

Coraz większy nacisk kładzie się na konieczność uzupełnienia farmakoterapii psychoterapią, dlatego istnieje duże prawdopodobieństwo, że lekarz zaleci pacjentowi skorzystanie z pomocy psychologa lub psychoterapeuty. Podjęcie kompleksowego, dwutorowego leczenia znacznie zwiększa szanse szybkiego i pełnego wyzdrowienia.

Częstą barierą w trakcie leczenia psychiatrycznego jest lęk pacjenta przed zażywaniem leków. Pokutuje tu, niestety, całkowicie błędne przeświadczenie co do ich szkodliwości i potencjału uzależniającego. Takie skutki uboczne powodowały preparaty starej generacji, tymczasem nowoczesne środki nie są już nimi obarczone. Coraz rzadziej także wchodzą w interakcje z innymi lekami czy uniemożliwiają prowadzenie samochodu. Nadal natomiast przeciwwskazane jest picie alkoholu w trakcie zażywania antydepre­san­tów.

Faktem jest również, że na efekty działania leków przeciwdepresyjnych należy czekać 2-3 tygodnie oraz to, że trzeba je zażywać przez dłuższy czas (minimum sześć miesięcy).

Jak pomóc choremu

Osoby z otoczenia chorego powinny przede wszystkim zdać sobie sprawę z tego, że choroba nie ustąpi samoistnie. Należy włożyć między bajki i unikać wypowiadania popularnych stwierdzeń powtarzanych osobom będącym w depresji, takich jak np.:

* Z czasem Ci przejdzie.

* Musisz sam sobie pomóc.

* Dlaczego nie możesz po prostu wstać z łóżka?

* Nie rozczulaj się nad sobą, inni mają gorzej.

* Weź się w garść.

* Nie lituj się nad sobą.

* Rusz się, wyjdź do ludzi!

* Rozumiem co czujesz, też czasem mam „doła”.

* Idź do lekarza, niech da Ci jakieś „prochy”!

Tego typu stwierdzenia u większości chorych pogłębiają poczucie alienacji, bycia nierozumianym przez otoczenie i osamotnienia. Nawet, jeśli są wypowiadane w dobrej wierze, osoba w depresji poczuje, że jej problem jest bagatelizowany. Będzie w niej także narastało poczucie winy, że nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z problemem.

Pamiętajmy, że…

…niektóre objawy choroby psychicznej mogą być mylące i powodować, że pozostaje ona długi czas nierozpoznana.

Wiele schorzeń somatycznych, między innymi zła kondycja fizyczna, dolegliwości bólowe i choroby układu krążenia, występuje u pacjentów jednocześnie cierpiących na depresję. Szacuje się, że takich pacjentów jest nawet 30 procent. W tych przypadkach nieuchronną konsekwencją niezdiagnozowanej depresji jest nieefektywne leczenie i stopniowe pogarszanie się kondycji psychicznej.