Czyta się: Jak powstała bomba atomowa. O książce Richarda Rhodesa

FLESZ - Problemy kadrowe gastronomii

W notce od wydawcy czytamy, że „Jak powstała bomba atomowa” to saga o fizyce, polityce i psychologii – te aspekty splatają się we wszystkich wątkach, które podejmuje Rhodes od pierwszych koncepcji teoretycznych po wyścig zbrojeń. Zresztą autor – dziennikarz, w sposób kompleksowy przedstawia przebieg prac naukowych, które doprowadziły do zbudowania w Stanach Zjednoczonych pierwszego reaktora atomowego, a następnie pierwszej bomby atomowej, ale kreśli także kontekst, w którym rodziła się teoria czy koncepcje pokojowego wykorzystania energii jądrowej.

Na scenie pojawiają się tu wielcy gracze, od Roosevelta i Einsteina po wizjonerskich pionierów teorii kwantowej i zastosowania rozszczepienia termojądrowego, w tym Plancka, Szilarda, Bohra, Oppenheimera, Fermiego, Tellera, Meitnera, von Neumanna i Lawrence’a. Znalazły się tu i postaci polskich naukowców: znakomitego matematyka z lwowskiej szkoły Stanisława Ulama oraz Józefa Rotblata, późniejszego laureata Pokojowej Nagrody Nobla.

To właśnie na postaciach zaangażowanych w powstanie bomby atomowej w dużej mierze koncentruje się autor, wydobywając aspekty z nimi związane w większym stopniu niż zagadnienia związane z samym wynalezieniem bomby.

„Groźba użycia broni atomowej była jedną z przyczyn, które sprawiły, że w 1978 roku postanowiłem napisać historię powstania pierwszych bomb atomowych” – pisze we wstępie autor, dodając również, że inną przyczyną było odtajnienie w tamtym okresie dokumentów dotyczących programu „Manhattan”. Publikacja Rhodesa zyskała także przychylność żyjących jeszcze wówczas uczestników tego tajnego rządowego programu, którego celem było uzyskanie energii jądrowej i wykorzystanie jej do produkcji nowego typu broni.

To książka, o której w czasie, gdy powstała, mówiło się, że jest przełomowa - szczegółowo opowiada o nauce, ludziach i realiach społeczno-politycznych. Umiejętności Rhodesa w tworzeniu fascynujących portretów biograficznych dorównuje jedynie jego rygorystyczna wiedza.

Książka nagrodzona została Pulitzerem, National Book Award i Nagrodą Krajowego Stowarzyszenia Krytyków Książki (NBCCA).
Dokumentacja i prace zajęły Rhodesowi sześć lat. Na amerykańskim rynku książka ukazała się w 1986 roku, w Polsce po raz pierwszy wydana w 2000 roku. Przełożoną ją na kilkanaście języków i opublikowano w wielu krajach, a po 35 latach od premiery nie straciła na aktualności. Z powodzeniem również mogą po nią sięgnąć laicy, którzy nie mają zbyt wielkiej wiedzy na temat fizyki.

Richard Rhodes
„Jak powstała bomba atomowa”
Marginesy, 2021