Dar krwi dla chorych

Pobranie krwi pępowinowej nie jest stratą dla dziecka. Niepobrana krew i tak zostanie zutylizowana Fot. 123RF

AKCJA SPOŁECZNA. W Dniach Krwi Pępowinowej biorą udział wybrane szpitale z terenu całej Polski, w tym także trzy szpitale krakowskie

Krew pępowinowa krąży w układzie krwionośnym płodu, a po narodzinach i odłączeniu dziecka od matki pozostaje w pępowinie i łożysku. Jej wartość tkwi w komórkach macierzystych, których jest źródłem.

Te niewyspecjalizowane, pierwotne komórki o wielkim potencjale, dzięki swoim właściwościom mogą przekształcić się m.in. w krwinki czerwone, płytki krwi, komórki mięśniowe czy nerwowe. Ich niezwykłe zdolności są wykorzystywane w leczeniu wielu chorób, których zdiagnozowanie, jeszcze nie tak dawno, niosło bardzo poważne negatywne rokowanie. Krew pępowinową można pobrać tylko raz, podczas porodu. Dlatego decyzję o jej pobraniu należy podjąć podczas ciąży, najlepiej w 2. lub 3. trymestrze.

Komórki macierzyste

Wykorzystanie niezwykłych możliwości komórek macierzystych jest niewątpliwym sukcesem współczesnej medycyny. Ze względu na swoje krwiotwórcze właściwości są one obecnie standardowo stosowane w leczeniu niektórych chorób nowotworowych (np. ostre i przewlekłe białaczki, chłonia-ki), układu krwiotwórczego (np. różne typy niedokrwistości) i odpornościowego (tzw. zespół SCID) oraz pewnych schorzeń dziedziczonych genetycznie.

Ponadto, dzięki swoim unikatowym zdolnościom, komórki macierzyste mogą w przyszłości posłużyć nie tylko dziecku, od którego zostały pobrane, ale także członkom jego najbliższej rodziny (jeśli jest w banku prywatnym) lub innym dzieciom i osobom dorosłym (bank społeczny). Lista chorób, w leczeniu których wykorzystuje się komórki macierzyste z krwi pępowino-wej liczy ponad 70 pozycji i stale się wydłuża. Naukowcy wciąż informują o nowych ich zastosowaniach w medycynie regeneracyjnej.

Obecnie istnieją trzy powszechnie stosowane w medycynie źródła komórek macierzystych: szpik, krew obwodowa i krew pępowinowa. Najwygodniejszym i jedynym nieinwazyjnym sposobem ich pozyskania jest właśnie krew pępowinowa.

Tylko podczas porodu

Krew pępowinową można pobrać tylko raz, podczas porodu. W Polsce jest ona najczęściej bezpowrotnie tracona. Dlaczego? Większość kobiet zastanawia się, czy pobranie krwi pępowinowej nie jest stratą dla ich dziecka.

Niepotrzebnie. Pobranie krwi pępowinowej nie jest stratą ani dla dziecka, ani dla matki, bowiem nie jest to krew matczyna. Krew pobiera się w trakcie porodu z nietętniącej już pępowiny, czyli w momencie, kiedy krew nie przepływa już z łożyska do organizmu dziecka.

To bardzo ważne, aby noworodek otrzymał jak najwięcej krwi, jednak po 2, 3 minutach pępowina przestaje tętnić, co oznacza zakończenie transferu. A w łożysku wciąż pozostaje resztka nie przetoczonej krwi. I tę właśnie resztkę się pobiera. Niepobrana krew pępowinowa zmarnuje się w trakcie utylizacji łożyska. Czyli nikomu i nigdy nie będzie służyć w dobrej sprawie.

Banki krwi

W przypadku banku rodzinnego, to rodzice pokrywają koszty związane z pobraniem i przechowywaniem krwi pępowinowej i są jej prawnym właścicielem. Zabezpieczona krew jest więc przechowywana na potrzeby konkretnej rodziny, a zatem mogą z niej skorzystać rodzice i ich dzieci. Natomiast banki publiczne przechowują krew na potrzeby przeszczepień pomiędzy osobami niespokrewnionymi, a rodzice oddając krew do takiego banku nie ponoszą żadnych kosztów i zrzekają się praw do krwi.
W naszym kraju ilość zdeponowanych porcji krwi pępowinowej jest zdecydowanie mniejsza niż w USA i Europie Zachodniej - jest to obecnie około 1100--1200 porcji. Dni Krwi Pępowi-nowej mają więc na celu nie tylko zwiększenie jej zasobów, ale również edukację społeczeństwa w tym zakresie.

W Dniach Krwi Pępowinowej uczestniczą trzy szpitale z Krakowa:

* Szpital Ginekologiczno-Położniczy, ul. Siemiradzkiego 1

* Szpital Kliniczny UJCM, ul. Kopernika 23

* Szpital Specjalistyczny im. Narutowicza, ul. Prądnicka 35.

Terminy akcji:

15-19 IX i 22-27 IX, 13-17 X

i 20-24 X, 17-21 XI i 24-28 XI.