Dar z historią

11 rysunków Matejki powróciło do Domu

   Historia tego daru - zdaniem Małgorzaty Buyko kierującej Domem Matejki - zaczyna się w roku 1892, kiedy to odbył się ślub Beaty Matejkówny (młodszej córki Jana) z Wincentym Kichmaye-rem, właścicielem cegielni i wytwórni majoliki na Dębnikach w Krakowie. Z tego związku przyszło na świat troje dzieci: Janina, Adam i Maria. Najmłodsza, Maria, urodzona w 1901 roku, wyszła za mąż za Jerzego Nowińskiego. W roku 1957 Maria i Jerzy Nowińscy wyemigrowali do USA i zamieszkali w stanie Delaware. Maria zmarła 22 stycznia 1997 r. Jerzy w roku 2004. W swojej ostatniej woli wyraził życzenie, by pamiątki rodzinne trafiły do Domu Matejki w Krakowie.
   Wczoraj po raz pierwszy dar został udostępniony publiczności. Oglądać można do końca listopada, potem rysunkami zajmą się konserwatorzy.
   Wśród 11 niewielkich rysunków znajdują się wizerunki rodzinne: portrecik Teodory Giebułtowskiej z 1864 r., wtedy jeszcze narzeczonej artysty, trzyletniej Helenki, starszej córki Matejków, sześcioletniego Tosia Serafińskiego, siostrzeńca Teodory. Jest wizerunek autentycznej dzwonnicy drewnianej przy kościele parafialnym w Bochni (dziś istnieje tylko jej rekonstrukcja), jest szkic rąk Jerzego Lubomirskiego do obrazu Jan Kazimierz na Bielanach i zarys postaci Żiżki z Bitwy pod Grunwaldem.
   Wyjątkową pamiątką rodzinną jest niewielki wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, malowany na kości, oprawny w srebrną ramkę. Umieszczona na odwrocie srebrna tabliczka ma wygrawerowany napis "Rodzice Beacie" i datę ślubu. Być może tym obrazkiem Jan i Teodora Matejkowie udzielali córce rodzicielskiego błogosławieństwa. Obrazek odnotowany w Dziennikach Mariana Gorzkowskiego, sekretarza Matejki, może być kopią Częstochowskiej wykonaną przez artystę. Opinia w tej sprawie zostanie wydana po szczegółowych badaniach konserwatorskich. Na razie pewne jest, że obrazek powrócił do Domu w 112. rocznicę ślubu Beaty Matejkówny. I jak tu nie wierzyć, że Dom Matejki to miejsce magiczne, w którym wszystko może się zdarzyć? (AN)