Debaty o finansach samorządów w czasie pandemii

Dyskusje praktyków – toczone ze stroną rządową, naukowcami oraz ekspertami dziedziny finansów samorządowych – przyniosły wiele informacji o bieżącej sytuacji budżetowej oraz o perspektywach dla rzeczywistości „pokowidowej”. Dużo powiedziano także o zmianach w systemie kształtowania dochodów i w ramach tzw. „Janosikowego”.

W czasie kongresu najważniejsza była odpowiedź na pytanie, jak wygląda sytuacja finansowa samorządów po roku pandemii. Zgromadzone przez rząd dane mówią, że realia mogą napawać „delikatnym optymizmem”. Jak podkreślił Sebastian Skuza, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów oraz Generalny Inspektor Informacji Finansowej, „jednostki samorządu terytorialnego zrealizowały przyjęte wcześniej plany finansowe, odnotowano jedynie niewielki spadek wpływów z podatku PIT”. Dodał, że także dane za pierwszy kwartał są dobre i wskazują, iż wykonane dochody JST w wysokości 83 mld zł, są o 6 mld wyższe niż w roku 2020 i o 14 mld – niż w 2019. Ten wspomniany „delikatny optymizm” zdają się podzielać przedstawiciele Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych.

Uczestniczący w kongresie minister Michał Cieślak przypomniał o trwających do 15 czerwca konsultacjach w ramach projektu Samorząd 3.0, skupionych na poszukiwaniu barier rozwojowych w samorządach. Jako już opracowywane projekty wsparcia wymienił Krajowy Plan Odbudowy oraz pomysł stałej subwencji inwestycyjnej, udziału w opłacie paragonowej czy wspierania samorządów w lepszym gospodarowaniu zasobami.

Także Marek Wiewióra, dyrektor Departamentu Finansowania Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów, przedstawił pomysły dyskutowane w ramach Zespołu ds. przeglądu finansów samorządu terytorialnego. Jak zaznaczył, „wszystko to, by zmniejszyć podatność systemu dochodów samorządowych na wahania gospodarcze i wprowadzane zmiany legislacyjne”.

Nie zabrakło również na kongresie prezentacji oraz dyskusji nad takimi tematami jak np.: system gospodarowania odpadami w gminach i możliwości bilansowania tego systemu, bieżące problemy w zakresie rachunkowości i sprawozdawczości, udzielanie ulg w spłacie podatków przedsiębiorcom czy też realizacja i rozliczanie zadań publicznych w związku z COVID-19.