Demokratyzacja czekolady

HISTORIA. 150 lat temu dwóch braci postanowiło osłodzić nam życie. Na ten pomysł wpadli w czasach, kiedy czekolada była tak droga, że tylko nieliczni mogli sobie na nią pozwolić.

Nie wiedzieli także, że kilkanaście dekad po tym, jak rozkręcili swój słodki biznes, powstaną muzea czekolady. Takie jak to w Kolonii czy w Birmingham. Dziś nie wyobrażamy sobie życia bez słodkości, kiedyś jednak czekoladki były dobrem luksusowym, dostępnym tylko dla bogaczy.

W tym tygodniu mija 150 lat od powstania spółki, która rozpaliła miłość Brytyjczyków do słodyczy. I choć niektórzy sądzą, że nie ma czego świętować, gdy Wielka Brytania zmaga się z epidemią otyłości i cukrzycy, bracia Rowntree zmienili coś więcej, niż tylko naszą dietę.

To była wyboista droga dla cukierników, którzy tylko czasami przekraczali cienką granicę między gastronomiczną innowacją a złym smakiem.

Na przykład, niewielu mogło sądzić, że francuskie czekoladki zwane crottes de lapin - czyli bobki królika - zrobią taką karierę w Wielkiej Brytanii. A jednak dzisiaj brytyjskie dzieci pochłaniają 307 tubek Smarties na minutę.

Jeszcze mniej liczni wierzyli, że Oxcholate, mieszanina czekolady i mięsa przeznaczona dla "cyklistów i inwalidów", może kiedyś osiągnąć światową popularność. Jak można się było spodziewać, nie osiągnęła, ale porażka tego wyrobu nie zniechęciła firmy Rowntree's.

Firma wyprodukowała też "rondel" z czekoladkami i ekspres do kawy wypełniony słodyczami — żaden z tych produktów się nie przyjął.

Zapewne największym i najbardziej nieprawdopodobnym sukcesem były Chrupki Czekoladowe, przemianowane potem na cześć XVIII-wiecznego klubu politycznego na Kit Kat. Jest to prawdopodobnie jedyny produkt żywnościowy na świecie zawdzięczający swoją nazwę brytyjskiej partii Wigów, a batoniki zaczął tak nazywać robotnik niezadowolony z kosztu tabliczek czekolady.

- W tamtych czasach, gdy ktoś wręczał kobiecie pudełko czekoladek, to z reguły nie był to zwykły upominek, tylko raczej oświadczyny - wyjaśnia Alex Hutchinson, archiwista w firmie Nestlé, która przejęła Rowntree's w 1988 r.

- Spółka Rowntree's sprzedawała czekoladki w ręcznie malowanych pudełkach, które kosztowały 100 szylingów... gdy tygodniówka pracownika zakładów w Yorku wynosiła 10 szylingów.

Dzisiaj miliard batoników Kit Kat wytwarza się co roku w Yorku, a jeszcze więcej schodzi z linii produkcyjnych w 21 innych krajach. W Japonii powstaje najwięcej smaków Kit Kat - ponad 80, m.in. smak sosu sojowego, octowy i ogórkowy. Czerwono-białe opakowanie popularnego batonika kojarzą wszyscy, także ci, którzy za słodyczami nie przepadają.

Przedwojenna rywalizacja Rowntree's i Cadbury była inspiracją dla powieści Roalda Dahla "Charlie i fabryka czekolady" i udoskonaliła umiejętności marketingowe w branży. Dahl dobrze pamiętał czasy, gdy Cadbury wysyłał darmowe próbki produktów dzieciom w zamian za ich opinie.

Czekolada mleczna jeszcze nie istniała, gdy bracia Rowntree zakładali firmę w 1862 r. Na początku zarabiali na kakao jako napoju uzdrawiającym, a słodycze zaczęli produkować dopiero wówczas, gdy w 1879 r. trafił do nich francuski cukiernik Auguste Claude Gaget.
To on przywiózł z sobą nowy asortyment słodyczy, w tym niezwykle popularne później pastylki i żelki owocowe Rowntree's.

W 1882 r. pomysłowy cukiernik stworzył Fasolki Czekoladowe, przemianowane w latach 30. XX w. na Smarties przez dyrektora marketingu Rowntree's George'a Harrisa, ojca współczesnego brandingu.

Przeprowadzony przez Harrisa sondaż wśród 7 tys. konsumentów i 2,5 tys. sprzedawców detalicznych zaowocował wprowadzeniem na rynek zestawów czekoladek Black Magicw przystępnych cenach jako alternatywy dla drogich bombonierek dla zamożnych klientów.

Gdy w 2006 r. firma Rowntree's przestała stosować sztuczne barwniki, zaprzestano też produkcji niebieskich pastylek Smarties, a wznowiono ją dopiero wtedy, gdy po szeroko zakrojonych poszukiwaniach znaleziono naturalny odpowiednik w niebiesko-zielonych morskich algach, czyli spirulinę.

NAJSŁODSZY SUKCES

SMARTIES

1892 - Rowntree wypuszcza na rynek pierwszą serię czekoladowych groszków

1937 - specjalna komisja przyznaje fabryce tysiąc dolarów na produkcję słynnych już w całej Ameryce cukierków

1937 - Chocolate Beans - czekoladowe groszki - zostają przemianowane na Smarties

1956 - telewizja pokazuje pierwszą, 30-sekundową reklamę smakołyków

1988 - pojawiają się pierwsze kolorowe Smarties - niebieskie

1992 - drewniane wieczko tubki groszków zostaje zastąpione plastikowym

2005 - w sklepach pojawia się hexatube, wielka tuba, w której znajduje się sześć standardowych tubek (40 g) Smarties

2009 - wszystkie Smarties są już kolorowe, lukier przygotowuje się na bazie owoców lub roślin

FRUIT PASTILLES

1879 - Rowntree rozpoczyna współpracę z przybyłym właśnie do Nowego Jorku francuskim cukiernikiem nazwiskiem Auguste Claude Gaget, z którym później stworzył również słynne groszki - Smarties

1881 - po kilku nieudanych próbach wyprodukowania "idealnych owocowych dropsów" w końcu się udaje - Rowntree zaczyna sprzedawać je... w aptekach

1925 - Fruit Pastilles po raz pierwszy w papierowych rulonikach zawierających 14 pastylek trafiają na sklepowe półki

2012 - słynne dropsy są dostępne nie tylko w rulonikach, ale również ponad trzy razy większych torebkach

KIT KAT

1911 - Kit Kat i Kit Cat zostają oficjalnie zarejestrowane jako marki handlowe

1935 - Rowntree wprowadza na rynek nowy produkt - czekoladowe chrupki chocolate crisp

1937 - marka zmienia nazwę na Kit Kat Chocolate Crisp

1941 - wskutek trwającej II wojny światowej na rynkach brak produktów mlecznych, Rowntree opracowuje więc prosty przepis na czekoladę przygotowywaną bez użycia mleka i zaczyna sprzedawać ją w formie batoników w charakterystycznych niebieskich opakowaniach

1949 - słowa "chocolate crisp" zostają zamienione na markę The Chocolate Crisp

1963 - Kit Kat wprowadza do sprzedaży podwójnie pakowane, mniejsze batoniki

1999 - na rynku pojawia się ko- lejny wynalazek: Kit Kat Chunky

AERO

1935 - Aero zostaje wprowadzona do sprzedaży jako Nowa Czekolada
1935 - Paul Rowntree przekazuje Cadbury marki Airman i Airways w zamian dostając markę Aero

1950 - Aero wznawia produkcję po związanej z wojną przerwie

1959-1961 - do sprzedaży trafiają batoniki Peppermint, Orange, Coffee i Lime Aero

1972/1973 - pojawiają się batoniki Strawberry i Rum Aero, ale ich produkcja wkrótce zostaje wstrzymana ze względu na niewielki popyt

1970 - Copywriter Salman Rushide wymyśla slogan "Adorabubble", którym reklamuje się Aero