Dentyści też mogą wykrywać cukrzycę

Pacjentem chorym na cukrzycę zajmują się m. in. kardiolodzy, nefrolodzy, neurolodzy, ortopedzi. Teraz dołączyli do nich stomatolodzy. Kiedy stomatolog pomaga wykryć cukrzycę? Na to i podobne pytania odpowiadał prof. dr hab. n. med. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii WUM podczas XV Ogólnopolskiej Konferencji „Polka w Europie”, przygotowanej przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

- Panie Profesorze, stomatologia wydaje się tak odległą dziedziną od diabetologii, że trudno uwierzyć, aby dentyści mogli coś dla chorych na cukrzycę zrobić…

- Stomatolodzy mogą mieć znaczący udział w wykrywaniu cukrzycy. Choroby zębów i jamy ustnej u osób z cukrzycą są bowiem bardzo częste. Chorzy na cukrzycę mają znacznie mniej zębów niż osoby zdrowe. Ludzie w wieku 60-70 lat powinni mieć co najmniej dziesięć własnych zębów, tymczasem bardzo mało chorych na cukrzycę może się takim wynikiem „pochwalić”. Ponadto zmiany chorobowe w jamie ustnej u pacjentów z cukrzycą, jak np. próchnica czy stany zapalne dziąseł, postępują szybciej. Trudniejsze są także w takich przypadkach procesy gojenia. Wyraźnie zwiększa się skłonność do zakażeń i zmian grzybiczych. I wreszcie, cukrzyca ma negatywny wpływ na wszczepianie implantów, może być przyczyną wielu poważnych zmian błony śluzowej w jamie ustnej.

- Czy dlatego we wrześniu zawiązała się Koalicja Diabeto-Stomatologiczna?

- Kilka lat temu przeprowadziliśmy badanie oceniające stan uzębienia u ponad 2,5 tys. chorych na cukrzycę. Okazało się, że mają oni znacznie mniej zębów niż odpowiednio dobrana zdrowa grupa kontrolna. To nasunęło nam pomysł współpracy stomatologów z diabetologami. Koalicja jest więc kontynuacją poprzedniego projektu.

- Na czym będzie polegała działalność Koalicji Diabeto-Stomatologicznej?

- Koalicja już działa. Jej partnerami są Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Polskie Towarzystwo Stomatologiczne oraz Firma TEVA. Bierze w niej udział już ponad 500 stomatologów. Każdy z nich otrzyma 20 skierowań na badanie poziomu cukru we krwi u swoich pacjentów. Skierowania będą wręczane osobom, u których istnieje realne ryzyko cukrzycy. Dla stomatologów biorących udział w projekcie przygotowaliśmy konkretny protokół, pozwalający na kwalifikację chorego. Podejrzenie cukrzycy ma sugerować nie tylko stan jamy ustnej, ale także nadwaga lub otyłość, wiek powyżej 45 lat, cukrzyca występująca w rodzinie. I jeśli choć jeden z tych czynników pacjent będzie spełniał, otrzyma skierowanie na badanie poziomu cukru. Przygotowaliśmy 50 tysięcy takich skierowań.

- Czy mógłby Pan Profesor wymienić zmiany w jamie ustnej, które widoczne gołym okiem, mogą wskazywać na cukrzycę albo sugerować jej zwiększone ryzyko?

- To np. grzybicze zakażenie w kącikach ust, blady, gorzej unaczyniony język, suchość w jamie ustnej, szybko postępujące ubytki, odsłonięte szyjki, zaawansowana próchnica.

- Cukrzycę w Polsce bardzo często rozpoznaje się wówczas, kiedy poczyni poważne spustoszenie w organizmie.

- Cukrzyca długo nie daje objawów. Późna rozpoznawalność tej choroby to powszechny problem. Nawet w krajach, które mogą pochwalić się najlepszymi wynikami, około 25 proc. przypadków cukrzycy pozostaje długo nierozpoznana. Dzieje się tak mimo bardzo dobrej podstawowej opieki zdrowotnej i właściwego systemu badań. W Polsce choruje na cukrzycę około 3 mln osób, ale ponad pół miliona nie jest świadoma choroby. Warto dodać, że ponad drugie tyle ma stan przedcukrzycowy, ale jeszcze o tym nie wie.

- A gdyby każdy systematycznie robił badania profilaktyczne…

- Otóż to. A już na pewno raz do roku badanie poziomu cukru we krwi powinny oznaczać osoby z nadwagą, z cukrzycą w rodzinie, małą aktywnością fizyczną, nadciśnieniem, hiperlipide-mią, zespołem policystycznych jajników, chorobami układu sercowo-naczyniowego, przebytą cukrzycą w ciąży, urodzeniem dziecka o wadze powyżej czterech kilogramów.

- Jest Pan jednym z ambasadorów Koalicji Diabeto-Stomatologicznej. Czego Pan oczekuje po tym projekcie?

- Lepszej wykrywalności cukrzycy. I jeszcze raz apeluję do stomatologów, aby nie skupiali się wyłącznie na działaniach, które należą do ich specjalności i nie ignorowali tych symptomów u swoich pacjentów, które mogą świadczyć o innej chorobie. Nie chodzi o to, żeby zastępować lekarzy rodzinnych, tylko o to, aby im pomagać w postawieniu prawidłowej diagnozy.