Deweloperzy ponad prawem

Fot. Archiwum

Zatajanie istotnych informacji o inwestycjach, nieokreślone warunki odstąpienia od umowy i odzyskania pieniędzy czy przerzucanie jak największej ilości kosztów na klienta - to tylko część naruszeń wykazanych przez UOKiK podczas kontroli firm deweloperskich.

- Widać, że na rynku wciąż mamy do czynienia z wolnoamerykanką - ocenia Marcin Drogomirecki, szef serwisu nieruchomości Domy.pl.

Nadużycia firm budujących mieszkania ograniczyć miała obowiązująca od niespełna dwóch lat tzw. ustawa deweloperska. Kontrola UOKiK wykazała jednak, że te za nic mają sobie nowe przepisy. Wśród 93 sprawdzonych przez urząd aż 89 dopuściło się poważnych naruszeń prawa. W tym gronie znalazło się 7 firm z Małopolski i 2 prowadzące inwestycje na jej terenie.

Lista niedozwolonych praktyk deweloperów jest bardzo długa. Poza ukrywaniem ważnych informacji (np. o zaplanowanych w pobliżu innych inwestycjach) czy brakiem zasad, na jakich klient może zerwać umowę i odzyskać swój wkład, UOKiK wykazał też cały szereg innych pułapek znajdujących się w umowach.

- Przeważająca większość z nich ogranicza odpowiedzialność dewelopera za nierzetelne wykonanie umowy - mówi Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, prezes UOKiK. To m.in. obciążanie klientów kosztami eksploatacji mieszkań, których jeszcze nie odebrali, przejmowanie przez firmy odpłatnego zarządzania budynkiem bez wskazania, ile czasu to potrwa i możliwość obciążenia nabywcy kosztami, kiedy odstąpi on od umowy nie z własnej winy (np. z powodu wzrostu ceny przez zmiany VAT).

- Bardzo dobrze, że ktoś dokładnie przyjrzał się działaniu tych firm. Może dzięki temu klienci będą sprawdzać, czy umowy nie zawierają haczyków. Bo nie mam złudzeń, że po jednym raporcie deweloperzy nagle zmienią swoje praktyki - mówi Drogomirecki.

Sprawdziliśmy, jak firmy działające na terenie Małopolski zareagowały na wytknięte im przez UOKiK naruszenia prawa. Pięć z nich zapewniało, że przygotowuje odpowiedź dla UOKiK i na razie nie udziela komentarza, jedna zapewniła, że już wcześniej poprawiła błędy, a trzy zupełnie zignorowały raport. - A mógłby pan przeczytać, co o nas napisali? - usłyszeliśmy w jednej z firm.

Zdaniem Piotra Krochmala z Instytutu Analiz Monitor Rynku Nieruchomości, wykazane przez UOKiK nieprawidłowości niekoniecznie muszą oznaczać złą wolę dewelopera. - Ta branża nie jest zdominowana przez firmy, które chcą złapać kogoś w pułapkę. Dla większości z nich liczy się zadowolenie kupujących, bo to najlepsza reklama - twierdzi Piotr Krochmal.

Firmy budujące mieszkania nie tylko naruszają przepisy tzw. umowy deweloperskiej, ale znaczna część z nich wciąż nie wprowadziła jej kluczowego zapisu - założenia bankowego rachunku powierniczego (w razie bankructwa firmy bank zwraca klientom całość lub przynajmniej część pieniędzy). Rachunku nie założyli wciąż ci deweloperzy, którzy planowaną budowę zgłosili przed wejściem w życie ustawy przed blisko dwoma laty.

Przed podpisaniem dokładnie przeczytaj umowę bądź skonsultuj się z prawnikiem lub doradcą

Deweloper musi przedstawić nam szczegółowe i zgodne z prawdą informacje o inwestycji już na samym początku. Zatajenie niewygodnych dla niego danych lub ujawnienie ich w późniejszym terminie daje nam prawo do rozwiązania umowy - przypomina Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Zgodnie z ustawą, która weszła w życie w kwietniu 2012 r., deweloperzy muszą przedstawiać dokładne dane o swoich planach budowlanych w tzw. prospekcie informacyjnym. Klient zainteresowany zakupem mieszkania, musi otrzymać kompletne informacje m.in. o tym, czy firma jest właścicielem działki, czy jest ona obciążona hipoteką, czy deweloper ma wszystkie pozwolenia i w jaki sposób będzie finansowany kredyt.

- Dzięki takim prospektom możemy rzetelnie porównać oferty wielu firm i wybrać najlepszą. To nie są bowiem zwykłe ulotki reklamowe, ale dokumenty - podkreśla Marek Dudek, ekspert rynku nieruchomości.

Zatajenie lub niepodanie przez firmę prawidłowych informacji daje nam możliwość rozwiązania umowy do 30 dni od jej zawarcia.

Eksperci podkreślają jednak, że zanim zdecydujemy się na podpisanie umowy notarialnej, powinniśmy skonsultować się z prawnikiem lub innym doradcą znającym się na rynku nieruchomości.

- Jeżeli to nie jest renomowana firma, o której z całą pewnością wiemy, że jest rzetelna, powinniśmy przeanalizować umowę z osobą znającą przepisy i funkcjonowanie rynku - podkreśla Marcin Drogomirecki, szef serwisu nieruchomości Domy.pl.

UOKiK przypomina, że taką poradą bezpłatnie służą m.in. miejscy rzecznicy konsumentów, lokalne oddziały Federacji Konsumentów oraz Stowarzyszenia Konsumentów Polskich.

W tych instytucjach uzyskamy też informacje o tym, jakie mamy prawa już po podpisaniu umowy, w jakim terminie deweloper musi przenieść na nas własność mieszkania, jak ma wyglądać odbiór lokalu i ile mamy czasu na zgłoszenie ewentualnych usterek. - To są skomplikowane kwestie, dlatego warto dokładnie wiedzieć, jakie mamy prawa - podkreśla Marcin Drogomirecki.

NIEPRAWIDŁOWE ZAPISY

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wykazał nieprawidłowości w umowach dziewięciu firm działających na terenie Małopolski:

* INSTAL KRAKÓW

* DOM - BUD M. SZAFLARSKI

* INTER - BUD DEVELOPER

* PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWNICTWA I OBROTU TOWAROWEGO FRONTON

* SPÓŁDZIELNIA MIESZKANIOWA "NA KOZŁÓWCE"

* MLOCUM

* AWIM - AGENCJA WSPIERANIA INICJATYW MIESZKANIOWYCH

* ATAL

* PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO - USŁUGOWE "LAGO"

Szczegóły dostępne są na stronie www.uokik.gov.pl

[email protected]