Dizajn. Co warto wi(e)dzieć

Trudno się z nim nie zgodzić. Za sprawą Jacka Mrowczyka, wszystkie "głupie błędy" trafiły do zbioru tekstów "Widzieć/Wiedzieć. Wybór najważniejszych tekstów o dizajnie". Wydane po raz pierwszy w 2011 r. i wyprzedane na pniu, nareszcie doczekały się wznowienia. Choć to książka o projektowaniu, obrazków w niej nie znajdziecie. Jest za to mnóstwo żarliwych apeli i bezcennych wskazówek dla tych, którzy zajmują się projektowaniem i tych, dla których jest ono pasją. Książka zawiera najważniejsze wątki i pytania, na które odpowiedzi szukali główni projektanci XX i XXI wieku. Głos zabierają El Lissitzky, Jan Tschichold czy Paul Rand z jednej strony i zwariowani kalifornijscy postmoderniści spod znaku Emigre z drugiej. Wybór autorów jest szeroki, wachlarz poglądów również.

"Widzieć/Wiedzieć. Wybór najważniejszych tekstów o dizajnie", Jacek Mrowczyk, Wydawnictwo Karakter, premiera: koniec czerwca 2015 (JAG)

Penetracja pewnego pałacu
Autorka "Stacji Muranów" Beata Chomątowska jako pierwsza spogląda na Pałac Kultury i Nauki w Warszawie oczami ludzi, którzy związali z nim życie. Słynny "PeKiN" nie stał się polskim Empire State Building, ale z pewnością wzbudził więcej skrajnych emocji, niż jakikolwiek inny pałac w Polsce. Chomątowska spogląda na niego jednak z innej strony. Odkrywa dramatyczne losy architektów - braci Sigalinów, opowiada o "poślubionej" gmachowi kronikarce, o samobójcach skaczących z 30. piętra i ludziach piszących listy do "Drogiego Pałacu" niczym do starożytnego bóstwa. "Pałac. Biografia intymna" to nie tylko opowieść o miejscu z własnym duchem i tożsamością. Nie jest też historią o jeszcze jednym "betonowym torcie", "darze Stalina", który wielu chciałoby wyburzyć. To też opis dramatycznych zmian, które spotkały Warszawę i Polskę w XX stuleciu.

"Pałac. Biografia intymna", Beata Chomątowska, Wydawnictwo Znak, Premiera: początek lipca 2015 (JAG)

Na tropie geniusza z Drohobycza
Autorka "Oskarżonej Wiery Gran" zafascynowana tym razem życiem Brunona Schulza, próbuje dojść do prawdy o jednej z najważniejszych kobiet jego życia. Autorka podąży szlakiem Józefiny Szelińskiej, jedynej kobiety, której Schulz proponował małżeństwo. Chce poprowadzić czytelnika ich nieoczywistymi drogami. Porozmawia z wtajemniczonymi ludźmi, odczyta niepublikowane listy Józefiny do Jerzego Ficowskiego, biografa pisarza.

Być może Agata Tuszyńska zbliży się do odpowiedzi na stawiane od dawna pytania: Co da się powiedzieć o losach "Mesjasza" - tajemniczego rękopisu ostatniej książki Schulza? Kim była muza i narzeczona Schulza Józefina Szelińska? Dlaczego Schulz malował barwne freski na zamówienie esesmana, gorliwego wykonawcy planu Zagłady? Wciągająca książka.

"Narzeczona Schulza", Agata Tuszyńska, Wydawnictwo Literackie, Premiera: Lipiec 2015 (JAG)

Cztery twarze nowoczesności
"Cztery nowoczesności" Andrzeja Szczerskiego to nowy, proponujący niestereotypową perspektywę głos w debacie o roli nowoczesnej sztuki i architektury w historii Polski. Zdaniem autora kultura polska XX wieku potrafiła w oryginalny sposób postrzegać nowoczesne hasła, unikając naśladownictwa i wtórności. Nie warto więc przeciwstawiać "polskości" i "nowoczesności", a "nowoczesność" należy uznać za integralną część polskiego dziedzictwa. Swoją analizę Szczerski wiąże z konkretnymi okresami historycznymi: ostatnimi latami zaborów, niepodległością II Rzeczypospolitej, czasem PRL oraz odzyskaną po 1989 roku wolnością. Warto pochylić się nad tą książką.

"Cztery nowoczesności. Teksty o sztuce i architekturze polskiej XX wieku", Andrzej Szczerski, Wydawnictwo dodo Editor, Premiera: Czerwiec 2015 (JAG)

Surrealistyczne serce Rosji XXI wieku
Rosja to ogromny kraj, który obejmuje dziewięć stref czasowych, zajmuje jedną szóstą powierzchni lądów i dla wielu pozostaje nierozwikłaną, ale pociągającą zagadką. To miejsce, gdzie odcięte od świata wioski, w których ludzie wciąż czerpią wodę z drewnianych studni, współistnieją z mieniącymi się błękitnym szkłem i stalą wieżowcami nowej Moskwy. Co je łączy, poza wspólnymi granicami na mapie? Wszechobecna i wszechmocna telewizja. To ona jest najważniejszym narzędziem autorytaryzmu w wydaniu współczesnej Rosji, o wiele subtelniejszego, niż ten, który kryła żelazna kurtyna. Kim są niedoszły reżyser i szara eminencja Kremla, zawodowe podrywaczki, opasane dynamitem "czarne wdowy", Nocne Wilki - obrońcy świętej Rusi na motorach?Z książki Petera Pomerantseva, umiejętnego obserwatora putinowskiej Rosji, dowiemy się więcej o tych postaciach rodem z reality show... Bo w nowej Rosji nawet dyktatura przypomina telewizyjny program dla mas.

"JĄDRO DZIWNOŚCI", Peter Pomerantsev, Wydawnictwo Czarne, Premiera: koniec lipca 2015 (JAG)

Dehnel i Tarczyński stali się kobietą
Kim jest Maryla Szymiczkowa? Wiemy, że jest wdową, dawną gwiazdą Piwnicy Pod Baranami i korektorką "Tygodnika Powszechnego". Uwielbia też pić kawę u Noworolskiego... Tajemnicza autorka kryminałów to tak naprawdę wspólne alter ego pisarza i poety Jacka Dehnela oraz tłumacza i historyka Piotra Tarczyńskiego. Pastiszowy kryminał "Tajemnica Domu Helclów" to wciągający portret Krakowa przełomu XIX i XX wieku okraszony dobrym żartem i odrobiną lokalnej historii, która jest niczym oko puszczone do czytelnika spod Wawelu. Poznajemy profesorową Szczupaczyńską, zabieganą kobietę, która ma tysiąc spraw na głowie. Musi pamiętać o pulardzie na obiad, nie zapomnieć kupić wina przeciwko cholerze, sprawdzić, czy nowa służąca dobrze wyczyściła srebra. I jednocześnie potwornie się nudzi. Kraków w 1893 roku nie obfituje w atrakcje. Kiedy więc przypadkiem dowiaduje się, że w słynnym Domu Helclów zaginęła jedna z pensjonariuszek, zaczyna działać. Z wrodzoną dociekliwością - niektórzy mogliby ją nazwać wścibstwem - rozpoczyna śledztwo...

"Tajemnica domu helclów" Maryla Szymiczkowa, Wydawnictwo Znak, Premiera: koniec lipca 2015 (Jag)

Magazyn Magnes