Droższe używki przyniosły miliony

Tylko w pierwszym kwartale tego roku do państwowej kasy wpłynęło ponad 4 mld złotych z akcyzy na wyroby tytoniowej i ponad 1,6 mld zł z akcyzy na alkohol. To w sumie o około 226 mln zł więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Wyniki zaskakują, bo po podwyżkach cen spowodowanych wyższą akcyzą eksperci spodziewali się dużych strat.

Od 1 stycznia tego roku podatek akcyzowy na wyroby tytoniowe wzrósł o 5 proc., a na alkohol aż o 15 proc. To automatycznie przełożyło się na wzrost cen. Za półlitrową butelkę wódki trzeba obecnie zapłacić ok. 2 złotych więcej niż jeszcze w grudniu 2013 r., a paczka papierosów podrożała o mniej więcej złotówkę.

W poprzednich latach podwyżki kończyły się zwykle tak samo - spadkiem "legalnej konsumpcji" i niższymi od zakładanych wpływami do budżetu. Dla przykładu ubiegłoroczny wzrost akcyzy na papierosy, a co za tym idzie także wzrost ceny sprawiły, że do budżetu państwa wpłynęło około 370 mln zł mniej niż w 2012 roku.

Dlaczego więc jest zupełnie inaczej i zamiast strat budżet państwa odnotował milionowe zyski? - Najprawdopodobniej ta podwyżka nie okazała się aż tak drastyczna dla pijących i palących, żeby nagle zaczęli masowo rezygnować z zakupu wódki czy papierosów - mówi dr Grzegorz Szczodrowski, ekspert Instytutu Sobieskiego w zakresie m.in. podatków i budżetu państwa. - Prawdopodobnie zadziałało też przyzwyczajenie - skoro od lat kupujemy te same papierosy, to cena wyższa o złotówkę nie sprawi, że od razu przestaniemy to robić - dodaje ekspert Instytutu Sobieskiego.

Według niego nie oznacza to jednak, że wysokie wpływy z pierwszych miesięcy tego roku będą się utrzymywać w kolejnych. - Może się okazać, że na dłuższą metę te wyższe ceny okażą się tak uciążliwe, że palący czy pijący będą szukać tańszych, niekoniecznie legalnych odpowiedników - ocenia Grzegorz Szczodrowski.

Niewykluczone, że z taką sytuacją już mamy do czynienia. Komisarz celny Tomasz Kierski, rzecznik prasowy Izby Celnej w Krakowie, przyznaje, że przemytnicy papierosów poczynają sobie coraz śmielej. - W ostatnim czasie mamy do czynienia z wyraźnym wzrostem przemytu papierosów na teren Małopolski - podkreśla rzecznik Izby Celnej w Krakowie.

Pierwsze efekty podwyżki akcyzy odczuli już małopolscy plantatorzy tytoniu, którzy mają coraz większy problem ze sprzedażą swojego towaru. Dlatego Polski Związek Plantatorów Tytoniu (PZPT) w Krakowie apeluje do radnych sejmiku województwa małopolskiego o przyjęcie rezolucji wzywającej rząd, żeby w przyszłym roku nie podnosił po raz kolejny akcyzy na wyroby tytoniowe.

Tym bardziej że Polska już w tej chwili przekroczyła minimalny poziom akcyzy, do którego Unia Europejska zobowiązała nas dopiero od 1 stycznia 2018 r. Zobowiązanie wynosi 90 euro na 1000 sztuk papierosów, tymczasem my już w tej chwili przekroczyliśmy próg 93 euro.

Według plantatorów dalsze podwyżki zwiększą szarą strefę (według Instytutu Doradztwa i Badań Rynku Almares wynosi ona już ponad 15 proc.) kosztem legalnych producentów. Tylko w krakowskiej fabryce koncernu tytoniowego Philipp Morris Polska zatrudnionych jest ok. 2 tysięcy osób, a liczba plantatorów i osób pracujących sezonowo przy małopolskich uprawach tytoniu szacowana na około 4 tys.

Na problemy narzeka też branża alkoholowa. Według Polskiego Przemysłu Spirytusowego sprzedaż legalnego alkoholu od początku roku już spadła o 6 proc. i nadal będzie maleć.