Dyskryminacja czy przywilej

Dyrektor Biura Kadr i Organizacji Polskiego Komitetu Normalizacji, Miar i Jakości rozwiązał z pracownicą Wandą P. umowę o pracę z trzymiesięcznym wypowiedzeniem. Powodem rozwiązania stosunku pracy było osiągnięcie przez pracownicę wieku emerytalnego. Decyzję pani Wanda otrzymała 9 grudnia 1992 r., zaś 60 lat kończyła dopiero 15 marca 1993 r.
 Pani Wanda wróciła więc do pracy, ale nie na długo. 17 marca, czyli dwa dni po osiągnięciu wieku emerytalnego, stosunek pracy z panią Wandą rozwiązano. Ponieważ była na trzymiesięcznym wypowiedzeniu, pracowała jeszcze do 30 czerwca 1993 r.
 Decyzję tę pani Wanda też zaskarżyła argumentując, iż dyskryminuje ona kobiety. Sąd oddalił jednak jej skargę, ponieważ w przepisie o przejściu na emeryturę kobiet w wieku 60 lat nie dopatrzył się dyskryminacji płci. Podobny pogląd w tej sprawie reprezentował rzecznik praw obywatelskich, do którego pani Wanda zwróciła się o pomoc.
 Powódka zażądała zawieszenia postępowania w NSA i skierowania sprawy do Trybunału Konstytucyjnego, w celu zbadania zgodności z konstytucją przepisów stanowiących o przejściu na emeryturę kobiet w wieku 60 lat (skoro dla mężczyzn wiek ten wynosi 65 lat). NSA odmówił skierowania sprawy do TK, ale w końcu sprawa i tak się tam znalazła.
 Badając ją wnikliwie stwierdzono, że ustawa o pracownikach urzędów państwowych, która przewiduje rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem mianowanym w razie nabycia przez niego prawa do emerytury (na podstawie przepisów dotyczących ogółu pracowników), nie jest dyskryminacją kobiet, choć w indywidualnym przypadku może być tak odczuwana. Unormowanie to jest raczej przywilejem. Jeżeli biologiczne i społeczne różnice między mężczyznami a kobietami mają znaczenie z punktu widzenia procesu zużywania się w pracy, wcześniejszy wiek emerytalny dla kobiet nie może być wyrazem dyskryminacji.
 Ponadto należy zauważyć, że w społecznym odbiorze ta norma prawna ma raczej zwolenników niż przeciwników, i to u obu płci. Trudno zatem odmówić pracodawcy prawa do rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem - kobietą, jeśli osiągnie ona wiek emerytalny. (OSN nr 23/1996, wyrok z 14 maja 1996 r., III ARN 93/95).
 ESKA