Dzieła krakowskich szopkarzy trafiły na znaczki Poczty Polskiej

Polska pierwsza w rankingu CNN

– Poczta Polska poprzez emisję filatelistyczną „Szopki Krakowskie” podkreśla bogactwo naszego dziedzictwa kulturowego. Sztuka ludowa to wielka wartość, która zasługuje na docenienie i uznanie. Nowym znaczkiem pocztowym wyrażamy nasz podziw dla wyjątkowości krakowskiego folkloru – podkreśla Daniel Witowski, rzecznik prasowy Poczty Polskiej.

5 stycznia do sprzedaży trafiły znaczki z wizerunkami prac laureatów Konkursu Szopki Krakowskiej. Autorami szopek bożonarodzeniowych na znaczkach są: Józef Madej, Kazimierz Stopiński oraz Zbigniew Gillert. Wszystkie przedstawione prace laureatów pochodzą z Konkursu Szopek Krakowskich, który odbył się w 2021 roku. Autorem projektu znaczków jest Joanna Fleszar-Haspert.

- Jesteśmy świadkami pewnej siły miasta, która się odradza co rok w pierwszy czwartek grudnia, spotkania ludzi, którzy Kraków noszą w sercu do tego stopnia, że chcą go wyrazić – mówi o krakowskich szopkarzach Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Krakowa, podczas grudniowego konkursu na najładniejszą szopkę krakowską.

Szopka krakowska jest ewenementem na światową skalę. Bogato zdobione, wielowieżowe sceny o architekturze nawiązującej do zabytków Krakowa, przedstawiające misterium Bożego Narodzenia szopki trafiły w 2014 roku na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. A od roku 2018 tradycja wykonywania szopek jest pierwszym wpisem z Polski na liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO.

Tradycja robienia szopek sięga XIII wieku. Wówczas przyjechali do Krakowa franciszkanie, którzy przenieśli na polski grunt tradycję jasełkową zapoczątkowaną przez Franciszka z Asyżu. Na przestrzeni wieków tradycja ta zaczęła się tak przenikać z miastem, że stała się strojnym, dekoracyjnym teatrzykiem. Sam konkurs w 2022 roku odbył się po raz 80., ale krakowski zwyczaj „chodzenia” z szopką po domach sięga jeszcze XIX wieku. Kiedy po I wojnie światowej zaczął powoli zanikać, Jerzy Dobrzycki, kierujący magistrackim działem propagandy, w 1937 roku zorganizował pierwszy Konkurs Szopek Krakowskich. Po II wojnie światowej konkursy wznowiono, a ich organizacji podjęło się Muzeum Krakowa, kontynuujące tę tradycję do dziś.

Twórcami oryginalnej krakowskiej formy byli murarze i pracownicy budowlani z przedmieść Krakowa: Krowodrzy, Zwierzyńca, Czarnej Wsi, Grzegórzek, Ludwinowa. W okresie jesienno-zimowym, kiedy prace murarskie nie są prowadzone, szukali oni dodatkowego zajęcia i zarobku. Tak wykształciły się szopkarskie klany krakowskie. Wiele z nich do dziś kontynuuje tradycje, jak np. rodzina Malików, Gillertów, Głuchów, a także wśród potomków Stanisława Paczyńskiego i Mariana Dłużniewskiego. Twórcą najbardziej dojrzałej architektonicznie formy był Michał Ezenekier – murarz i kaflarz z Krowodrzy. Stworzona przez niego szopka stanowi do dziś wzór. Dziś profesjonalnych szopkarzy w Krakowie jest około pięćdziesięciu.