DzieŃ Kobiet

Między Paryżem a Krakowem - Liliana Sonik

Spektakl nie przyciąga nadmiernej uwagi. W Indiach widziano nie takie rzeczy. Datki są skąpe. Kobieta i dzieci odchodzą. Następny pokaz robią kilkaset metrów dalej.
Ten widok nie chce mnie opuścić. Jak wielka nie byłaby bieda tych czworga, trudno nie czuć się nieswojo, gdy matka wystawia córkę na ryzyko spłonięcia żywcem. Ta kobieta nie jest jednak potworem bez serca i wyobraźni. Musi zarobić na życie. A w kulturze, która ją ukształtowała, córka dziewczynka nie ma specjalnej wartości.
W Indiach, podobnie jak w Chinach, żyje o wiele mniej kobiet niż mężczyzn. Odkąd dostęp do USG umożliwił selektywną aborcję rodzi się mniej dziewczynek. Dawniej, bez większych ceregieli, noworodki żeńskie duszono lub topiono. Podobnie jak niegdyś w Europie. Ponoć Romulus nakazał Rzymianom wychowywać wszystkie dzieci płci męskiej, ale tylko jedną, najstarszą córkę. Młodsze eliminowano. Hipokrates zastanawiał się, które dzieci należy zachowywać. Inny wielki medyk Soranos uważał, że medycyna dziecięca to sztuka decydowania, które noworodki zasługują na to, by je zachować. Seneka dopuszcza topienie niemowląt upośledzonych lub słabych. Tacyt wyraża zdziwienie faktem, że Żydzi nie chcą uśmiercać żadnego niemowlaka, a Justyn odnotowuje, że chrześcijanie szanują życie każdego dziecka i - podkreśla - "nawet noworodków".
Regułę patria potestas, przyznającą ojcu prawo decydowania o prawie do życia niemowląt, definitywnie unieważniło chrześcijaństwo. Obaliło też niewolnictwo. Ta niebywała rewolucja zmieniła nie tylko sposób myślenia i obyczaje, ale też model ekonomiczny, prawny i społeczny. Nie bez przyczyny rzymskie arystokratki tak łatwo przyjmowały religię, która dowartościowywała osobę ludzką, a nie kategorię.
W średniowieczu kobiety miały intelektualne i polityczne ambicje, niemałą władzę i cieszyły się wolnością nieporównanie większą niż potem. Zakładały szpitale, fundowały klasztory, na równi z mężczyznami - studiowały i kopiowały księgi, były samodzielnymi autorkami.
Założony w roku 651 i prowadzony przez zakonnice paryski szpital Hôtel-Dieu w roku 1368 zużywał 3 500 prześcieradeł dzienne. Jeszcze w 1338 roku kroniki mówią, że we Florencji do szkoły chodzi podobna ilość dziewczynek co chłopców. Regres przyniosło Odrodzenie. Powrócono do niewolnictwa, a uczeń Dantego, Francesco da Barberino, zanotował nowy program edukacji dla kobiet: "uczyć prac domowych, pieczenia chleba, czyszczenia kapeluszy, robienia masła, gotowania, słania łóżek, przędzenia i tkania". Co na temat kobiet wypisywał Rabelais przypomnę w następnym tygodniu.