Dziennik Proszowicki. Już 15 lat

Inwestycje unijne zmieniły powiat. Na zdjęciu otwarcie obwodnicy Proszowic w 2011 roku. FOT. ALEKSANDER GĄCIARZ

PLEBISCYT. Wkrótce minie 15 lat, odkąd w Dzienniku Polskim zaczął ukazywać się stały dodatek, poświęcony powiatowi proszowickiemu. Przez ten czas zawsze byliśmy blisko tego, co działo się w regionie. Teraz chcemy, wspólnie z Czytelnikami, wybrać najważniejsze wydarzenie 15-lecia.

Zachęcamy jednak naszych Czytelników do głosowania - na stronie internetowej www.dziennikpolski24.pl, w zakładce Region proszowicki - na to wydarzenie, które uznają za najważniejsze.

* Powstanie powiatu

W wyniku reformy administracyjnej od 1 stycznia 1999 roku po 24 latach Proszowice znów stały się miastem powiatowym. Kilka tygodni wcześniej doszło do pierwszych wyborów po reformie administracyjnej. W ich wyniku starostą proszowickim został Krzysztof Wilk. Dwie pierwsze kadencje samorządu powiatowego były bardzo burzliwe. Dziś emocji jakby mniej, ale to powiat nadal odpowiada m.in. za pracę szpitala, szkół średnich i - co może najważniejsze - za stan 267 kilometrów dróg i ulic.

* Wielkość i upadek Proszowianki

13 czerwca 1999 roku, wygrywając 3:1 z Garbarnią, piłkarze Proszowianki zapewnili sobie awans do III ligi. Klub, który przez dziesięciolecia znajdował się na piłkarskich opłotkach, na 5 lat wszedł na salony. Rozgrywał oficjalne mecze z Cracovią czy Motorem Lublin oraz towarzyskie z Wisłą, Ruchem Chorzów i Górnikiem Zabrze. Okazało się jednak, że na dłuższą metę występy na takim szczeblu są zbyt dużym wysiłkiem finansowym i organizacyjnym. Najpierw nastąpił spadek do IV ligi, a dwa lata później nazwa Proszowianka zniknęła z seniorskiej piłki. Klub został postawiony w stan likwidacji.

* Błogosławiony z Proszowic

Dokładnie w tym samym dniu, gdy Proszowianka ogrywała Garbarnię, papież Jan Paweł II beatyfikował w Warszawie 108 męczenników II wojny światowej. Wśród nich - ks. Józefa Pawłowskiego z Proszowic, przedwojennego rektora Seminarium w Kielcach. Tutejsza diecezja do dzisiaj może pochwalić się tym jednym błogosławionym. Beatyfikacja spowodowała renesans zainteresowania postacią księdza Pawłowskiego. Powstały na jego temat publikacje, a w 2008 roku na placu nazwanym jego imieniem stanął pomnik męczennika.

* Zmiana na stanowisku burmistrza

W listopadzie 2002 tekst poświęcony wynikom II tury wyborów na stanowisko burmistrza miasta zatytułowaliśmy "Nokaut przy urnach". Jan Makowski wyraźną większością głosów pokonał kierującego miastem od 12 lat Klaudiusza Kaweckiego. Był to jedyny przypadek, gdy obecny szef gminy potrzebował do zwycięstwa drugiej tury. Pozostawiając Czytelnikom i wyborcom ocenę, czy była to zmiana pozytywna czy przeciwnie, nie sposób zaprzeczyć, że w najnowszej historii Proszowic było to wydarzenie bardzo istotne.

* Założenie sekcji siatkówki

W 2001 roku student elektronik Dariusz Pomykalski (początkowo z pomocą Antoniego Demczaka), startując od zera, zbudował w Proszowicach silny ośrodek żeńskiej siatkówki. Zawodniczki reprezentujące Pogoń grały w finałach mistrzostw Polski młodziczek i kadetek, kilka razy ocierając się o medale. Drużyna seniorek od pięciu sezonów występuje w II lidze i ma szanse walczyć nawet o I ligę. A wszystko to w klubie, gdzie jeden człowiek pełni rolę prezesa, trenera, sponsora, kierowcy i każdego, kto jest potrzebny. Przy okazji został członkiem zarządu Polskiego Związku Piłki Siatkowej.

* Inwestycje drogowe województwa

Najważniejsze z nich to budowa mostu w Sokołowicach, obwodnicy Proszowic i przebudowa drogi z Krakowa do Proszowic. Często powstawały w bólach i wzbudzały wiele kontrowersji (szczególnie obwodnica). Ostatnia z nich nie może doczekać się końca. Słuszne są zarzuty, że obwodnica powinna być dłuższa, a most na Wiśle wyposażony w odpowiedniej klasy drogę dojazdową (obwodnica Koszyc). Jednak nawet przy tych wszystkich zastrzeżeniach nie da się ukryć, że bez nich region cofnąłby się o kilkadziesiąt lat. Gminy i powiat z takimi wyzwaniami raczej by sobie nie poradziły.

* W Pałecznicy postawili na młodość

26 listopada 1999 roku, w trakcie trwania kadencji, Rada Gminy Pałecznica powołała na stanowisko wójta liczącego zaledwie 26 lat Marcina Gawła. Zastąpił na tym stanowisku Stanisława Miętusa. Po 15 latach Gaweł nadal jest najmłodszym wójtem w powiecie, za to stażem przebija go tylko Stanisław Rybak z Koszyc. Jednak co ważniejsze, Pałecznica w niczym już nie przypomina miejscowości, która nawet jak na warunki powiatu proszowickiego należała do najbardziej zaniedbanych. Gaweł zdobył tytuł Wójta Roku 2011 w plebiscycie organizowanym przez Telewizję Polską.

* Inwazja supermarketów

Jeszcze kilkanaście lat temu szczytem lokalnej potęgi handlowej wydawał się dom towarowy na proszowickim Rynku. Od tamtego czasu powstało kilkanaście sklepów samoobsługowych i wielkopowierzchnio-wych. Zmieniło to kompletnie nie tylko handel w mieście, ale samo miasto. Jego punkt ciężkości przeniósł się w rejon ulicy Kolejowej, gdzie występuje największe skupienie dużych sklepów.

* Prawa miejskie dla Nowego Brzeska

Sprawa bardziej prestiżowa, niż przynosząca wymierne korzyści. W dodatku do dzisiaj budząca różne, czasem skrajne odczucia wśród mieszkańców. Jednak jako pismo szanujące tradycję, a Nowe Brzesko miejskie tradycje miało o kilkadziesiąt lat dłuższe niż Proszowice, umieszczamy powrót na listę miast także na naszej liście.

* Fundusze europejskie

Czynnik, który chyba najbardziej w ostatnim piętnastoleciu wpłynął na rozwój regionu i zmienił go. Przynajmniej tam, gdzie potrafili z niego odpowiednio skorzystać. Nie ma sensu wymieniać wszystkich inwestycji, które dzięki temu stały się możliwe. Najkosztowniejsze przykłady znajdują się w punkcie "inwestycje drogowe województwa". Poza tym odnowiony kościół w Proszowi-cach, nowy blok operacyjny w tutejszym szpitalu, równa droga do Koszyc, hala w Koniuszy. Odmienione Nowe Brzesko, Pałecznica i Koszyce. To, że niektórzy podważają sensowność pewnych inwestycji, czy kłopoty w jakie z powodu nadmiernie rozbudzonego apetytu popadło choćby Nowe Brzesko nie zmienia faktu, że bez środków unijnych te obiekty powstawałyby przez dziesięciolecia albo wcale.

* Tragedia w Łoponiu

W ciągu piętnastolecia nie brakowało wydarzeń tragicznych. Jednak tym, które odbiło się chyba najszerszym echem był wypadek z czerwca 2011 roku, w którym zginęli były starosta proszowicki Bogusław Nowak oraz jego żona Jolanta, wieloletnia dyrektorka Gimnazjum w Radziemicach.

* "Wejście" Caritas

Kilkanaście lat temu Caritas diecezji kieleckiej przejęła Dom Brata Alberta wraz ze zrujnowaną siedzibą i rozgrzebaną budową nowej. Na jej dokończenie nikt nie miał środków ani pomysłu. Od tamtej pory organizacja nie tylko dokończyła obiekt i prowadzi w nim działalność, ale też ciągle się rozwija. Ostatnio kupiła magazyn zbożowy od Ekorolu, gdzie będzie miała jeszcze większe pole do popisu.

* Decyzja o budowie krytej pływalni

Niedawno w telewizyjnym materiale inwestycja została nazwana "gwoździem do trumny" gminy Proszowice. Choć potrzebna, to zarówno umiejscowienie, jak i przyszłe koszty utrzymania, a przede wszystkim sposób realizacji (bez odpowiedniego zabezpieczenia finansowego) już wpędziło gminę w wielkie tarapaty, a w niedalekiej przyszłości może być jeszcze gorzej.

* Likwidacje szkół

W wyniku zmiany zasad finansowania oświaty i niżu demograficznego z oświatowej mapy powiatu zniknęło kilkanaście szkół. Skutki reformy nie ominęły żadnej gminy. Jaksice, Wierzbno, Wronin, Przezwody, Bobin, Gniazdowice, Gruszów to tylko niektóre miejscowości, w których kiedyś były szkoły, a teraz ich nie ma. Niemal w każdym przypadku decyzje wywoływały protesty i niezadowolenie. Żadna nie przeszła bez echa. W kilku przypadkach rodzice lub nauczyciele wykazali na tyle determinacji, że sami podjęli się prowadzenia szkół.

* Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy

Wydarzenie ogólnokrajowe, ale w Proszowicach udało mu się nadać szczególną rangę. Nie ma chyba drugiego tak małego ośrodka, w którym efekty zbiórki byłyby tak imponujące. Rekord, 80 tysięcy, padł przed dwoma laty. W tym roku było niewiele mniej. To efekt hojności ofiarodawców, zaangażowania wolontariuszy oraz działań organizatorów, którzy potrafią kolejnym finałom nadać znakomitą oprawę artystyczną. *

proszowicki@dziennik.krakow.pl