Dźwignia rozwoju regionalnego

Fragment obwodnicy Podegrodzia

Fundusze unijne w województwie małopolskim

Dzięki pieniądzom z UE, w obecnym okresie programowania, od 2007 r. zbudowaliśmy ponad 230 km dróg wojewódzkich w regionie, zmodernizowaliśmy 125 szkolnych sal gimnastycznych, hal sportowych, boisk, przyznaliśmy prawie 1,5 tys. stypendiów dla doktorantów i uzdolnionych uczniów. Skala wsparcia jest potężna. Świadczy o tym choćby liczba osób objętych pomocą w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - ponad 231 tys. mieszkańców Małopolski. To 7 proc. ludności województwa. Poza tym ponad 1,6 tys. przedsiębiorców uzyskało wsparcie na rozwój swoich firm, a prawie 7 tys. Małopolan dzięki POKL uruchomiło własną działalność gospodarczą. Łączna kwota pomocy to ponad 545 mln zł.

Małopolska jest jednym z największych beneficjentów unijnego wsparcia wśród polskich województw. Ze wszystkich programów, od początku uruchomienia wdrażania funduszy europejskich, Małopolska otrzymała łącznie prawie 13 mld zł.

W obecnym okresie programowania Polska otrzymała 80,5 mld euro, z czego 67,3 mld euro służy finansowaniu 22 tzw. Programów Operacyjnych: 16 regionalnych, 4 krajowych, jednego dla Polski Wschodniej oraz programu, którego celem jest zapewnienie sprawnego i skutecznego wydatkowania funduszy unijnych. Dodatkowo Polska otrzymała 13,2 mld euro z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

MRPO - Inwestycje w Małopolskę

Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 (MRPO), jest jednym z 16 wspomnianych programów, który - wraz z 6 programami krajowymi - służy realizacji założeń polityki spójności. Ze środków z tego programu w Małopolsce finansowany jest rozwój: infrastruktury dydaktycznej, społeczeństwa informacyjnego, przedsiębiorczości, infrastruktury turystycznej, dziedzictwa kulturowego oraz infrastruktury kulturalnej, infrastruktury drogowej, kolejowej i transportu zbiorowego. Są to największe i najpotrzebniejsze inwestycje, które najbardziej zauważalnie wpływają na poprawę jakości życia mieszkańców Małopolski. To właśnie dzięki wsparciu z MRPO udało się sfinansować budowę 211,7 km dróg wojewódzkich i 20 km obwodnic małopolskich miast, to dzięki MRPO udało się zainwestować ponad 350 mln zł w szkolnictwo wyższe w Małopolsce czy 118 mln zł w odnowę i rewaloryzację małopolskich zabytków.

- Bez pieniędzy z MRPO wiele inwestycji kulturalnych w ogóle nie miałoby szansy na powodzenie - ocenia Witold Latusek, członek zarządu województwa odpowiedzialny za kulturę w Małopolsce. - Najlepszym przykładem jest krakowskie Muzeum Lotnictwa Polskiego. Dzięki 35 mln zł z MRPO udało się nam wybudować nowoczesne muzeum z prawdziwego zdarzenia - dodaje Witold Latusek.

Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

Obszarów, które zostały objęte wsparciem jest wiele i mieszkańcy regionu już mogą zauważyć poważne zmiany, jakie zaszły w ostatnich latach. Przykładem jest tu zakup pięciu nowoczesnych składów kolejowych, klimatyzowanych, nowoczesnych i szybkich, które już kursują po małopolskich trasach. Pieniądze na zakup tych pociągów pochodziły głównie z MRPO (prawie 70 proc., czyli 62,2 mln zł). Inny przykład to inwestycje w ochronę zdrowia.
- Dzięki funduszom unijnym udało nam się w znaczący sposób poprawić dostępność usług medycznych. Jeszcze niedawno małopolscy pacjenci musieli czekać nawet 180 dni na badania radiologiczne. Teraz, dzięki inwestycjom i zakupom nowoczesnego sprzętu, kolejka skróciła się do dwóch tygodni - zaznacza Wojciech Kozak, wicemarszałek Małopolski.

W znacznej mierze pieniądze z MRPO przyczyniają się do rozwoju gospodarczego.

- Pieniądze z MRPO wspierają również rozwój stref aktywności gospodarczej - podkreśla członek zarządu województwa Stanisław Sorys, który odpowiada za wdrażanie MRPO. - W Małopolsce istnieje już 31 takich stref. Na ich wsparcie mamy 360 mln zł. To szczególnie ważne, bo aktywność przedsiębiorców w strefach napędza koniunkturę gospodarczą, co przekłada się na rozwój województwa, a o to przecież chodzi - dodaje Stanisław Sorys.

Niemal od początku wdrażania funduszy z UE Małopolska jest w czołówce najsprawniej inwestujących województw. Niejako w nagrodę za szybkie i przemyślane inwestowanie unijnych pieniędzy Małopolska otrzymała dodatkowe 51 mln euro w ramach Krajowej Rezerwy Wykonania. Łączna kwota środków przeznaczona na realizację MRPO zwiększy się do poziomu 1,3 mld euro, czyli ok. 6,1 mld zł. Do grudnia tego roku w ramach MRPO podpisano łącznie 1971 umów, a wartość przyznanego dofinansowania to 4,86 mld zł.

POKL - przede wszystkim ludzie

- Na rozwój mieszkańców Małopolski i wspieranie ich możliwości zawodowych wydatkowaliśmy do tej pory ponad 1 mld zł w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - mówi Roman Ciepiela, wicemarszałek Małopolski, który koordynuje wdrażanie POKL w naszym województwie.

W ramach POKL od początku wdrażania programu wsparcie objęło ponad 231 tys. osób z terenu całego województwa małopolskiego. POKL oferuje bardzo szeroki wachlarz możliwości i sposobów na uzyskanie pomocy czy dofinansowania. Wyjątkową popularnością cieszą się dotacje na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Ponad 27 tys. osób wzięło udział w projektach dotyczących przedsiębiorczości i zwiększania szans na znalezienie pracy, a dzięki pieniądzom z POKL ponad 7 tys. osób rozpoczęło własną działalność gospodarczą. Program umożliwia też wsparcie dla osób w trudnej sytuacji życiowej. W niemal wszystkich gminach w Małopolsce ośrodki pomocy społecznej realizują projekty z tego programu. Mieszkańcy mogą korzystać ze wsparcia psychologicznego, doradztwa zawodowego czy kursów zawodowych.

Na stypendia naukowe mogą liczyć też naukowcy i doktoranci z małopolskich uczelni. O stypendium z funduszu Doctus mogą starać się piszący prace doktorskie oraz kształcący się w dziedzinach nauki i dyscyplinach naukowych w zakresie i tematyce uznanej za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa. Do chwili obecnej stypendia otrzymało już 213 doktorantów.

Na wsparcie z POKL mogą też liczyć uczniowie małopolskich szkół. Od 2009 roku działa projekt DiAMEnT, który tworzy platformę współpracy z uczniami szczególnie uzdolnionymi. Uczestniczy w nim już 28 tysięcy uczniów z całej Małopolski. Dodatkowo uczniowie mogą starać się o stypendium w ramach Małopolskiego Programu Stypendialnego. Do tego momentu przyznano już 1217 stypendiów.
Również w projekcie Modernizacja Kształcenia Zawodowego w Małopolsce, który realizowany jest we wszystkich powiatach regionu, niemal 37 tys. uczniów korzysta z kursów i szkoleń dających możliwość podniesienia kwalifikacji zawodowych. Pieniądze w ramach programu przeznaczane są również na modernizację oraz wyposażenie technologicznych pracowni, zakup sprzętu specjalistycznego do realizacji kursów, zajęć specjalistycznych oraz sprzętu komputerowego.

- Wiemy, że od dobrej współpracy z wykształconymi, innowacyjnie myślącymi specjalistami w dużej mierze zależy rozwój i sukces naszego regionu. Pragniemy rozwijać kapitał intelektualny, na przykład poprzez wspieranie talentów i kształtowanie kompetencji kluczowych już od pierwszych lat edukacji - podkreśla wicemarszałek Ciepiela.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich w ostatnich latach zmienił oblicze małopolskich wsi. Dzięki dotacjom z PROW w małopolskich wsiach możliwe są prace melioracyjne czy scalanie rozdrobnionych gruntów oraz inwestycje w odnowę i rozwój wsi. Ciągle przybywa odświeżonych i odbudowanych zabytków, charakterystycznych dla tradycyjnego budownictwa wiejskiego, wyposażane są obiekty kultury, placówki sportowe i rekreacyjne, rozbudowuje się infrastruktura turystyczna obszarów wiejskich. Dzięki tym pieniądzom samorząd województwa jest w stanie faktycznie pomóc lokalnym samorządom, którym samodzielnie trudno byłoby wygospodarować środki na podobne inwestycje.

Skala tej pomocy jest naprawdę duża. Wszystkich umów w ramach PROW jest już ponad 1,2 tys. na łączną kwotę dofinansowania przekraczającą 470 mln zł. Głównymi beneficjentami programu są jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje pozarządowe.

Małopolska jest regionem, w którym działa najwięcej Lokalnych Grup Działania (LGD), które mogą ubiegać się o dotacje z programu LEADER, który jest częścią PROW. Dzięki LEADEROWI samorząd wojewódzki może wspierać oddolne inicjatywy i zachęcać LGD do rozwijania działalności na rzecz lokalnych społeczności wiejskich.

Jednak wsparcie z PROW nie ogranicza się tylko do przydzielania dotacji. Dla członków LGD, które ubiegają się o dotacje, Urząd Marszałkowski organizuje specjalistyczne szkolenia z wdrażania i aktualizacji lokalnych strategii działania. Dobrze przygotowani urzędnicy pomagają beneficjentom w wypełnianiu wniosków. Dzięki temu błędów w dokumentacji jest coraz mniej, co z kolei pozwala na szybsze zawieranie umów.