EkoHERO 2021. Konopna Wioska: Jak wyhodować sobie dom?

Koncepcja Samowystarczalnej Konopnej Wioski w Cichawce (gmina Łapanów) narodziła się niedawno, ale właściciele aż kipią od energii i pomysłów. Jakich?

W przyszłym roku planują rozpoczęcie budowy pasywnych, w 100 proc. ekologicznych domków z betonu konopnego, farmę wiatrową oraz szklarnie hydroponiczne z ekologicznymi owocami i warzywami.

Kolejnym krokiem będzie wykorzystanie paździerza konopi włóknistych do produkcji betonu konopnego, który jest naturalnym, niepalnym i paraprzepuszczalnym materiałem budulcowym. Każdy, kto posiada kawałek pola, będzie mógł dosłownie wyhodować swój dom.

- Beton konopny jest naturalnym, niepalnym i paraprzepuszczalnym materiałem budulcowym. Już 40-centymetrowa ściana zewnętrzna powoduje, iż dom staje się w 100 procentach energooszczędny, czyli każda energia użyta do ogrzania domu zostanie wykorzystana. Obliczyliśmy, że na wybudowanie 35 m2 domku potrzeba paździerza z około 1 hektara pola (plus woda oraz wapno dołowane i hydrauliczne). Dzięki temu każdy, kto ma grunt, będzie mógł dosłownie wyhodować swój dom. Chcemy w samowystarczalnej wiosce pokazać, jakie to proste, naturalne i trwałe. Od 2022 roku zaczniemy organizować szkolenia z budownictwa naturalnego - planuje Maciej Pawłowski.

Jak mówi, „konopie wykorzystujemy też w celach medycznych od 8 lat. Jestem wykładowcą przedmiotu konopnego na trzech polskich uczelniach; chcemy dzielić się wiedzą ze społeczeństwem. Wioska stanie się miejscem, gdzie będzie można przyjechać i dowiedzieć się wiele na temat poprawy zdrowia, jakie oferują kannabinoidy i terpeny zawarte w konopiach. Chcemy postawić na profilaktykę zdrowia, bo to ona jest najważniejsza w dzisiejszych czasach".

Celem twórców Konopnej Wioski jest stworzenie modelowego miejsca tak, aby każdy mógł zaadaptować rozwiązania tutaj wykorzystane na własne potrzeby, bez konieczności zaciągania kredytu na 30 lat lub leczenia się z niektórych dolegliwości w „konwencjonalny” sposób, gdy istnieje naturalna metoda.

A jakie były początki?

Jak wspomina Maciej Pawłowski, wszystko zaczęło się ponad 21 lat temu, gdy zmarł dziadek; rodzice postanowili spłacić 7 pozostałych spadkobierców, aby ziemia, na której się wychowywali, pozostała w rodzinie. Gdy 6 lat temu na świecie pojawiły się nasze dzieci, jakość powietrza w Krakowie zaczęła negatywnie wpływać na ich młode organizmy. Gdy u córki rozpoznaliśmy astmę wczesnodziecięcą, podjęliśmy decyzje o sprzedaży wygodnego mieszkania w mieście, przeprowadzkę na wieś i remont domu z 1962 roku. Podjęliśmy decyzję, że remontu dokonamy przy użyciu naturalnych materiałów drewna i wełny, postawienia dużej farmy fotowoltaicznej, by ogrzewać dom w sposób ekologiczny. Po badaniach wody w naszych studniach okazało się, że mamy wodę jakości mineralnej, więc zapadła decyzja o postawieniu zestawu filtrów i używania wody z własnych zasobów. Wiedzieliśmy, że nie chcemy produkować nieczystości, więc założyliśmy również bio-oczyszczalnie ścieków. Dziś produkujemy prąd na własne potrzeby, czystą wodę do użycia i do picia. 

Jak mówi Maciej Pawłowski, założyciel i twórca Samowystarczalnej Konopnej Wioski: „Chcemy w samowystarczalnej wiosce pokazać, jak proste, naturalne i trwałe jest życie eko. Zaczynamy też organizować szkolenia z budownictwa naturalnego”.

Projektodawcy współpracują z gminą Łapanów w przywracaniu wyjałowionych terenów pod uprawy, kształceniu rolników w zakresie permakultury i upraw ekologicznych. Do 2025 r. planują być „carbon negative i zero waste”, zarówno w wiosce, jak i firmie.

Maciej Pawłowski mówi, że sporym problemem, z jakim borykają się mieszkańcy wsi, jest wyjałowiona gleba. „Doszliśmy do wniosku, że powodem jest brak płodozmianu, stosowanie nawozów mineralnych, zaopatrywanie się w nasiona modyfikowane, które na zwykłej glebie nie uzyskują takich rezultatów. Doprowadziło to do sytuacji, że rolnik musi kupić nasiona modyfikowane, do tego musi zakupić odpowiednie nawozy i środki ochrony roślin, które powodują, że w glebie zanika próchnica i kolejne sezony wymagają jeszcze więcej nawożenia, co przyczynia się do wybicia całego życia w glebie. Konopie nie dość, że oczyszczają glebę, to przywracają warstwę próchnicy, dzięki czemu można w kolejnych latach powrócić do innych upraw niż kukurydza i zboża. Chcemy pokazać rolnikom, jak można to zrobić. U nas w gminie 90 proc. upraw, to właśnie kukurydza i zboże, a reszta - pola nie uprawiane przez lata. Konopie mogą to zmienić".

- W wiosce mamy też czujnik Airly, który pokazie aktualne zanieczyszczenie, dzięki temu możemy pracować z mieszkańcami i władzami Gminy, nad poprawą jakości powietrza. Jeśli chodzi o wysokie poziomy CO2, to konopie wchłaniają go tyle, ile dorodny las, a rosną w 3 miesiące! Chcemy więc uprawami pokazać, jak w prosty sposób można obniżać poziom CO2 - relacjonuje Maciej Pawłowski.

- W przeszłości miałem styczność na nawozami i środkami ochrony roślin, jakich używają rolnicy wielkopowierzchniowi i o mało nie straciłem zdrowia. To mi uzmysłowiło, jakie zanieczyszczenia zawierają masowo produkowane owoce i warzywa. Kolejnym krokiem było zasadzenie własnego ogródka w małej szklarni 3x5m (była ozdobą naszego balkonu w mieście), w której wykorzystaliśmy nowoczesne technologie upraw hydro- i aeroponicznych. Nasze plony były tak udane, że pewnego lata każdy garnek w domu zawierał jakieś warzywa. W samowystarczalnej wiosce postanowiliśmy zaadaptować nowe technologie, aby każdy mógł na swoim balkonie, kawałku ziemi czy parapecie okna, uprawiać rośliny na własne potrzeby - opowiada Maciej Pawłowski.

- Chcemy stworzyć modelowy przykład osady, aby każdy, kto ma kawałek ziemi mógł naturalnie wybudować dom, uprawiać ekologiczne owoce i warzywa na własne potrzeby oraz produkować zgodnie z zasadą „z pola na stół” - mówi Maciej Pawłowski.