Ekologiczne dzieci

Chusta pomaga zachować bliskość z dzieckiem Fot. Anna Kaczmarz

Wojtuś, syn Weroniki Siweckiej ma zaledwie miesiąc. Mama włożyła go do chusty zawiązanej wokół swojego ciała krótko po narodzinach. Weronika ma wolne ręce, a mały śpi przytulony do piersi, opatulony w miękki materiał.

Rodzice wracają do źródeł

Chustonoszenie to jedna z podstaw Attachment Parenting. To filozofia opieki nad dziećmi oparta na teorii przywiązania, stworzonej w latach 60-tych ubiegłego wieku przez Johnego Bowlby. Brytyjski lekarz i psychoanalityk obserwował dzieci pozostawiane w szpitalach. Wyniki badań wskazywały, że oddzielenie od matki ma wpływ na powstawanie u dzieci zaburzeń emocjonalnych oraz psychicznych. Bowlby posłużył się również eksperymentami udowadniającymi, że potrzeba więzi jest niezależna od zaspakajania głodu. Młode małpki mając do wyboru kukłę z drutu z przymocowaną butelką mleka oraz kukłę miękką i włochatą, większość dnia spędzały przytulone do tej drugiej.

W Polsce Attachment Parenting, tłumaczy się jako naturalne rodzicielstwo, rodzicielstwo więzi lub eko-rodzicielstwo. Od niedawna powstają polskojęzyczne portale opisujące zalety chustonoszenia, naturalnej higieny niemowląt, kreatywnej zabawy, a grono zwolenników tych metod się poszerza. Na rynku pojawiają się również firmy odpowiadające na potrzeby naturalnych rodziców. Jeszcze kilka lat temu, chusty były w Polsce niedostępne, a wielorazowa pieluszka kojarzyła się tylko tetrą. Mało kto słyszał o otulaczach i wkładach z bawełny organicznej, czy bambusa. Teraz produkty te zdobywają rynek.

Eko-zakręceni

Alicja Szwinta-Dyrda to mama Franka (5 lat) i Mani (2 lata). Długie blond włosy, szczupła figura, ładne oczy. Z zawodu fotograf. Specjalizuje się w portretowaniu dzieci. Mieszka w podkrakowskiej wsi, gdzie sieć komórkowa czasami gubi zasięg. Na szczęście Internet jest zawsze. Od kilku miesięcy Alicja zarządza portalem Dziecisawazne.pl.

Renata Grzybek, to prawie sąsiadka Alicji. Mieszkają w pobliskich wioskach, ale poznały się dzięki zaangażowaniu w promowanie naturalnego rodzicielstwa. Renata jest absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i mamą Kacpra (9,5 lat) oraz Bartoszka (2 lata). Przed rozmową usiadła nad kartką papieru i zastanowiła się dlaczego jest eko-mamą. Wyszło, że dzięki intuicji.

Kinga Pukowska to biznes-mama. Z powodzeniem rozwija firmę "Polekont" produkującą pierwsze polskie elastyczne chusty wiązane i wychowuje trójkę dzieci Tymona (6 lat), Polę (4 lata) i Idę (1,5 roku). Przygodę z Attachment Parenting rozpoczęła w Finlandii. To tam, na ulicach miast po raz pierwszy zobaczyła rodziców noszących swoje pociechy w chustach.

Gosia Wąsik, drobna brunetka w okularach, jest najmłodsza. Przyznaje bez ogródek, że razem z mężem są eko-zakręceni. - Wiesz segregacja śmieci i oszczędzanie energii, ograniczanie konsumpcji i takie tam - śmieje się, kołysząc kilkumiesięcznego synka. Postawili na wychowanie bezpieluszkowe.
Weronika Siwecka w chuście nosi już swoje trzecie dziecko. W domu ma gdzieś wózek dziecięcy, ale w zasadzie go nie używa. Wszystko zaczęło się od tego, że parę lat temu znajoma położna pożyczyła jej chustę na jedno ramię. Noszenie coraz większego synka nie było zbyt wygodne, bo obciążało kręgosłup. Kiedy urodziła się córka, zdobyła już chustę wiązaną.

Wszystkie mamy i ich pociechy spotkały się na pierwszych w Krakowie bezpłatnych warsztatach "Bliżej Dziecka" zorganizowanych przez portal Dziecisawazne.pl, firmę "Polekont", "Pieluszkarnię" oraz przedszkole Pozytywka - Miejsce Twoim i Twojego Dziecka.

Naturalnie od początku

- Brak środków farmakologicznych, przygaszone światło, a w najbardziej optymistycznej wersji - muzyka w tle. Po porodzie dziecko przyłożone jest do piersi matki - tak opisuje idealny poród Alicja. - Dla mnie to jest fundamentalne, żeby dziecko przez dziewięć miesięcy związane z matką, przez pierwsze chwile życia nie było od razu zabrane od niej. Nie trzeba go od razu ważyć, mierzyć, a tym bardziej szczepić. To niepotrzebny stres. W polskich szpitalach jest to wciąż trudne, ale warto porozmawiać o tym z położną.

Maź płodowa jest najlepszym kosmetykiem dla skóry dziecka. Przez co najmniej 24 godziny warto jej nie zmywać ze skóry dziecka. To jest oczywiście "ostra jazda" w szpitalu, żeby się z takim pomysłem przebić, ale warto.

Z doświadczenia wiem, że noworodek nie potrzebuje żadnych kosmetyków. Natura tak wymyśliła ten proces, że możemy być samowystarczalni. Wystarczy kąpiel w wodzie z dodatkiem mleka mamy. Oliwka jest niepotrzebna, bo skóra dziecka naturalnie się złuszcza. Im więcej oliwimy, tym skóra mniej pracuje.

Jestem ogromną zwolenniczką karmienia piersią na żądanie i jak najdłużej. Miałam wielkie plany, żeby karmić syna w ten sposób dwa lata, a Franek odmówił współpracy po 11 miesiącach. Przez okres karmienia piersią prowadziłam notatki, żeby się zorientować jaka zasada rządzi jego głodem. Czy potrzebuje jeść co 2, czy co 4 godziny. Nie doszłam do żadnego wniosku. Dziecko samo wie, co dla niego jest najlepsze.

Nie szczepię dzieci. To jest moja indywidualna decyzja i nie będę nikogo przekonywała, że to jest dobre czy złe. To najtrudniejsza decyzja, jaką podjęłam od początku swojego macierzyństwa.

Zamiast stosowania suplementów diety, lepsze jest hartowanie dziecka między innymi poprzez stosowanie zdrowej diety,  naturalnych metod leczenia, codzienną dawką świeżego powietrza. Nie stosuję leków chemicznych, moje dzieci nie znają antybiotyków.

Walka o łóżko

Chusta pomaga zachować bliskość z dzieckiem. Przekonały się o tym wszystkie mamy zaangażowane w Attachment Parenting. "Chustonoszenie" popiera również dr Jerzy Sułko, ortopeda ze Szpitala Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie. - Noszenie w chuście umożliwia szerokie rozstawienie nóżek malucha, co wpływa korzystnie na rozwój stawów biodrowych. Taka pozycja nie obciąża kręgosłupa dziecka ani rodzica - mówi specjalista.
Wychowanie w bliskości - główna idea AP, to nie tylko noszenie malucha w chuście, ale również spanie z dzieckiem. To ostatnie budzi bardzo wiele kontrowersji. Rodzice obawiają się, że maluch nie będzie potrafił odzwyczaić się od wspólnego łóżka. Zastanawiają się, czy nie wpłynie to negatywnie na bliskość partnerów.

Alicja: Rodzice nawet jak śpią głębokim snem potrafią o dziecko dbać i nie zrobią mu krzywdy. Walczyłam z całą rodziną, która nie mogła zrozumieć dlaczego śpimy z dziećmi tak długo. Ale to się opłaciło, ponieważ w pewnym momencie nasze dzieci same zdecydowały, że chcą spać w oddzielnych łóżkach.

Kinga: Kiedy karmiłam dzieci, to spaliśmy z nimi. Teraz maluchy mają swoje łóżeczka, choć ciągle są w tym samym pokoju. Od 20 wieczorem staramy się mieć czas dla siebie. Dzieci idą spać, więc możemy popracować. A w łóżku mąż jest mój.

Zima bez cytrusów

Stosuj produkty nieprzetworzone. Gotuj samemu. Żyw dziecko tym. co rośnie obok ciebie i w danej porze roku. To podwaliny naturalnego żywienia malucha. Właśnie dzięki temu Renata zaangażowała się w idee eko-rodzicielstwa.

- Urodziłam Kacpra na studiach. Bez przerwy chorował, a ja razem z nim. Mieliśmy ciągłe zapalenie górnych dróg oddechowych. Nie pomagały kolejne antybiotyki. Ulgę przyniosła homeopatia i całkowita zmiana diety - opowiada Renata.

Nie kupuje zimą cytrusów, bo wtedy, jej zdaniem, zdrowsze są jabłka. Rezygnuje ze sprowadzanych z ciepłych krajów pomidorów i ogórków, nie podaje dzieciom wędlin, drożdżówek, słodyczy, nie stosuje półproduktów. Najbliżej jej do chińskiej diety Pięciu Przemian.

- Za dużo zakazów? Tak ci się tylko wydaje - Renata potrząsa rudą, krótką fryzurką - Naturalne wcale nie znaczy skomplikowane i drogie. Jemy mnóstwo zup, sałatek, kasz, ryżu past z ziaren. I nie o to chodzi, aby katować dziecko, zakazem słodyczy. Ale zamiast cukierków, dać suszone owoce, czy ciastka zbożowe. Cukier biały można zastąpić trzcinowym, sól białą - solą morską, ryż biały - pełnoziarnistym - przekonuje.

Więc najpierw była zmiana diety i przekonanie się do homeopatii. Potem noszenie w chuście młodszego syna, ekologiczne zabawki, uczenie dbania o środowisko poprzez przykład, a nie nakazy. Tak, z pewnością czuje się eko-mamą.

Nocnik na żądanie

- Mama zaprosiła mnie na obiad w restauracji. Siedzimy, jest miło a ja widzę, że mały sygnalizuje potrzebę zrobienia kupy. Wiec nocnik na kolana, a synka na nocnik. I tak, udało się! Mój kilkumiesięczny syn zrobił kupką do nocnika. Byłam z niego bardzo dumna, ale mama popatrzyła się na mnie dziwnie - śmieje się Gosia.

Wychowanie bezpieluchowe, inaczej Naturalna Higiena Niemowląt, to kolejna idea związana z Attachment Parenting. Jej zwolennicy przekonują, że od samego początku dziecko sygnalizuje potrzebę wypróżnienia i oddania moczu (np. gwałtowne przyciąganie nóżek do brzuszka, stękanie, płakanie). Wystarczy tylko zwracać na to uwagę i w odpowiednim momencie wysadzać malucha na nocnik. Ułatwia to późniejsze przyzwyczajenie starszego dziecka do sygnalizowania swoich potrzeb.
Mniej ortodoksyjni eko-rodzice korzystają z pieluszek wielorazowych. Zamiast tradycyjnej tetry, pieluchy produkowane są z bambusa, konopii lub bawełny organicznej. Specjalne otulacze chronią przed wyciekami. Młodzi rodzice mają do wyboru co najmniej kilkanaście różnych kombinacji. Pieluchowy zestaw to jednorazowy wydatek około 600 zł.

- Jednorazówki są droższe i niekoniecznie zdrowe dla dziecka. To wystarczające argumenty, żeby przekonać się do wielorazowych. Piorę je razem z ubrankami dzieci, więc ich pielęgnacja nie jest dodatkowym problemem. W bardziej ekologicznej wersji zamiast proszku, można używać orzechów piorących - przekonuje Kinga.

Eko-maniery

Eko-mamy promują ideę im mniej, tym lepiej. Nie namawiają, żeby zrezygnować z pralki automatycznej czy zmywarki, bo to nie jest ekologiczne. Chodzi o to, żeby pokazać dziecku, że jednorazowość nie jest sposobem na życie. Eko-rodzice za punktu honoru stawiają sobie wychowanie dzieci z ograniczaniem konsumpcji.

- Dwuletnia Mania, przychodzi do mnie z śmieciem w ręku i pyta "yyy" mając na myśli do jakiego pojemnika ma go wyrzucić. W tym momencie nie rozważa problemu, że jest "eko", bo sortuje śmieci. Robi to bo, powtarza nasze gesty. Jeśli rodzice będą wyłączać światło po wyjściu z pokoju, to dziecko automatycznie też tego się nauczy. Jak mu wytłumaczymy, o co chodzi z oszczędzaniem wody, to ono również będzie "dbało o rybki" - opowiada Alicja.

Eko-zabawki, to nie tylko te kupione w sklepach z ekologicznymi produktami. To przede wszystkim rzeczy, które rodzice wykonują sami razem z dziećmi: zamki z kartonu, przytulanki ze szmatek, klocki z drewna. Inwestują w czas z dzieckiem, zamiast kupić mu nową zabawkę.

- Podczas warsztatów "Bliżej dziecka" dążymy do tego, aby udowodnić rodzicom, że każdy ma czas i narzędzia na kreatywne spędzanie czasu z dzieckiem. Nie jest to nudne ani ciężkie. Pójście na spacer, pokazanie dziecku biedronki i mrówki, to już jest kreatywne spędzanie czasu - mówi Kinga.

I najważniejsze: zwolennicy Attachment Parenting przekonują, że można stworzyć bliską więź z dzieckiem nie karmiąc go piersią, nie używając chusty i kładąc malucha do spania w jego własnym łóżeczku. - Najważniejsze jest szanowanie emocji, uczuć i potrzeb dziecka. Bo dzieci są ważne - podkreślają eko-rodzice.

NATALIA ADAMSKA

Kolejne warsztaty Bliżej dziecka odbędą się 11 kwietnia w klubie Figa (ul. Lea 179) o godz. 15. Tydzień później o naturalnym rodzicielstwie będzie można usłyszeć w Rzeszowie. Więcej: www.blizejdziecka.org