Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Endoproteza biodra – przed i po operacji [WIDEO]

Redakcja
Fot. Materiały promocyjne
Fot. Materiały promocyjne
Rozmowa Joanny Wilk z Marią Dobrowolską – Prezes Zarządu Szpitala ORTO-MED.

Fot. Materiały promocyjne

Czy zabieg alloplastyki stawu biodrowego jest zabiegiem często stosowanym w dzisiejszej medycynie?

Założenie endoprotezy stawu biodrowego umożliwiło wielu ludziom normalne funkcjonowanie - kontynuację pracy zawodowej, a u osób starszych samodzielne życie. Używanie nowoczesnych technik znieczulania, zmniejszyło liczbę przeciwwskazań do tej formy leczenia operacyjnego.
Jak wspominałam ostatnio, wskazaniem do implantacji endoprotezy są przewlekłe choroby obejmujące staw biodrowy, których objawy to ból i ustawienie stawu często w przykurczu. Także, w związku z przedłużeniem średniej wieku przeżycia, wzrasta liczba osób z osteoporozą, której konsekwencją są złamania w obrębie nasady bliższej kości udowej. W jedynym i drugim przypadku rozwiązaniem, często ratującym życie, jest endoprotezoplastyka biodra.
Tak, jest to zabieg coraz częściej stosowany.

Czy endoproteza biodra może całkowicie zastąpić naturalny staw biodrowy?

Nawet najlepiej skonstruowana endoproteza, odpowiednio dobrana i założona przez ortopedę, nie jest w stanie zastąpić naturalnego stawu biodrowego.

Jak zatem postępować by zabieg operacyjny był jak najbardziej efektywny?

Duże znaczenie ma przygotowanie zabiegu operacyjnego. Jeśli to możliwe wskazane są ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia wzmacniające obręcz barkową oraz nauczenie chorego prawidłowego napięcia mięśni, szczególnie pośladkowych i mięśni brzucha. Warto również podjąć naukę chodzenia za pomocą kul łokciowych oraz, pod okiem fizykoterapeuty, pracować nad zmniejszeniem przykurczu stawu biodrowego.

ZOBACZ POKREWNE WIDEO: Pacjentce przeszczepiono fragment jej własnego jajnika. Pionierski zabieg w Rzgowie

Źródło: TVN24/x-news

Rehabilitacja chorych przed zabiegiem operacyjnym ma na celu przygotowanie pacjenta do usprawniania ruchowego bezpośrednio po operacji, jak również poprawę ogólną jego wydolności. Rehabilitacja w tym okresie realizuje wszystkie cele kompleksowego usprawniania fizjoterapeutycznego.
Bardzo istotna jest rozmowa z pacjentem przed operacją na temat tego, co będzie mógł, a czego nie będzie mu wolno wykonywać po zabiegu operacyjnym. Pacjent musi być w pełni świadomy, czego terapeuta będzie od niego wymagał po zabiegu. Jego czynny udział w procesie usprawniania ma zasadniczy wpływ na prawidłową funkcję mięśni stabilizujących staw biodrowy i gwarantujących mu optymalny zakres ruchu. To wszystko może znacznie skrócić okres rekonwalescencji po zabiegu.

A co należy robić po zabiegu operacyjnym?

Dużą rolę w procesie leczenia odgrywa postępowanie usprawniające od pierwszej doby po operacji. Po zabiegu operacyjnym pierwszym celem rehabilitacji jest ochrona endoprotezy przed zwichnięciem i obluzowaniem oraz nauka eksploatacji endoprotezy w sposób zapewniający jej długotrwałą żywotność. Zagrożeniem dla endoprotezy, szczególnie w pierwszych tygodniach po operacji jest: niepełny zakres ruchów, zmniejszona siła mięśni, nieprawidłowy sposób ruchu, dysfunkcja powiązanych ze stawem biodrowym stawów( staw skokowy, kolanowy i kręgosłup).

Równie ważne jest postępowanie usprawniające, w którym dążymy do uzyskania pełnego zakresu ruchów operowanego stawu. Należy jednak unikać, szczególnie w okresie pooperacyjnym, przywiedzenia(stąd chory po operacji leży ze specjalnym trójkątem, zapewniającym odpowiednie ułożenie nóg), nadmiernego zgięcia i nadmiernych ruchów rotacyjnych, które  zagrażają zwichnięciem głowy endoprotezy biodra. Obok uzyskania optymalnego dla chorego zakresu ruchów w obrębie operowanego stawu, duże znaczenie ma wzmocnienie mięśni, szczególnie pośladkowych (małego i średniego) oraz rotatorów wewnętrznych biodra.
Nieprawidłowy sposób ruchu (polega na unoszeniu miednicy wraz z kolanem w fazie wykroku), występujący często u osób, u których założono endoprotezę stawu biodrowego, jest konsekwencją przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych, biodrowo-lędźwiowych, osłabienia mięśni brzucha i skrócenia mięśni prostowników grzbietu. W postępowaniu usprawniającym należy uwzględnić ćwiczenia rozluźniające mięśnie będące w przykurczu oraz wzmacniające osłabione mięśnie. Zalecane jest chodzenie, gdzie w fazie wykroku wysoko podnosimy kolano.

Nie chciałabym zagłębiać się w szczegóły. To rola ortopedy i fizykoterapeuty. Najważniejsze jest to, by wszelkie ćwiczenia  wykonywać zgodnie ze wskazówkami lekarza prowadzącego pacjenta i fizykoterapeuty.

Ważna jest ocena stanu pacjenta przez fizykoterapeutę przed zabiegiem oraz współpraca ortopedy i fizykoterapeuty po zabiegu.

Jak powinien być przystosowany dom chorego, by powrót po zabiegu był maksymalnie bezpieczny?

Przedstawię takie podstawowe sprawy:

– łóżko do spania, ze sprężystym materacem, dopasowane do wzrostu chorego,

– w ściany łazienki i toalety należy wmontować uchwyty ułatwiające zmianę pozycji,

– należy myć się pod prysznicem, a nie kąpać się w wannie, będzie bezpieczniej przy wchodzeniu i wychodzeniu, a ponadto odpowiednio zabezpieczona rana pooperacyna nie ulegnie zamoczeniu,

– obuwie powinno być stabilne, na miękkiej podeszwie, z ewentualnym wyrównaniem długości kończyn, zarówno do chodzenia po domu jak i po ulicy,
-należy też kupić specjalną nakładkę na muszlę toaletową ( w sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym), by chory mógł usiąść na odpowiedniej wysokości,

– łyżka do butów powinna mieć wydłużoną rączkę.
Proszę dla przykładu przedstawić kilka prawidłowych zachowań w życiu codziennym pacjenta po operacji alloplastyki biodra.
Oto kilka przykładów:
– zmiana pozycji w łóżku – pacjent wstaje z łóżka – pacjent kładzie się na boku i nogę zdrową układa pod operowaną,  przesuwa ją po podłożu tak, aby nogi były pod kątem prostym do krawędzi łóżka i od kolan były poza łóżkiem; w ten sposób utworzymy kąt prosty z tułowiem; następnie należy się wesprzeć na łokciu ręki, na której leżymy i dopychając się tą ręką i stopniowo opuszczając nogi przejść do pozycji siedzącej;

– zmiana pozycji z siedzącej na stojącą – pacjent opierając obie stopy o podłoże, podpiera się oboma rękoma o łóżko i wówczas wstaje;

– zakładanie skarpetek – pacjent stoi na zdrowej nodze, operowaną opiera kolanem o krzesło, od tyłu zakłada skarpetkę;

– prace domowe w pozycji siedzącej – pacjent siedzi przy stole, nogi odwiedzione (kolana ustawione na szerokość bioder), oparte o podłoże całymi stopami, kręgosłup wyprostowany, oparty o krzesło/fotel, blat stołu na wysokości przedramion;

– schylanie po przedmioty – pacjent stoi na zdrowej nodze opierając się o stół po stronie nogi operowanej, którą odchyla do tyłu wyprostowaną w stawie biodrowym i kolanowym i wtedy schyla się wykorzystując nogę zdrową;

– przy konieczności długiego stania chory powinien przenieść ciężar ciała na nogę zdrową, po stronie operowanej opiera się ręką o blat stołu, uginając lekko w stawie biodrowym i kolanowym kończynę z endoprotezą biodra;

– siedzenie – krzesło/fotel powinien mieć długość ud i powinien być twardy, zapadanie się w fotelu jest wykluczone, nogi odwiedzione (kolana ustawione na szerokość bioder), stopy oparte o podłoże, kręgosłup podparty w odcinku lędźwiowo-krzyżowym;

– wszystkie ciężary powinny być przewożone w wózku na kółkach a nie noszone w rękach.
To wszystko może brzmi dość skomplikowanie, ale jeśli się to ćwiczy z rehabilitantem jest naprawdę bardzo proste. Mam w tym trochę doświadczenia.

Jak należy postępować z pooperacyjną raną?
Po operacji zostaje rana, zabezpieczona opatrunkiem. Należy uważać, by tej rany nie zamoczyć, dlatego kąpiel w wannie jest zabroniona. Myć się chory może pod prysznicem, ochroniwszy przedtem ranę i opatrunek np. folią. Czyli po prostu folią do pakowania żywności należy tak jak bandażem owinąć kilkukrotnie miejsce zabezpieczone opatrunkiem.

Czy po zabiegu powinno się stosować jakąś dietę?

Bardzo ważne jest to, by posiłki były lekkostrawne, inaczej może zostać zaburzona praca przewodu pokarmowego i pojawią się np. kłopoty z wypróżnianiem. Lepsze zatem będzie mięso gotowane, niż smażone, należy też unikać potraw wzdymających, takich jak kapusta, fasola, a także bardzo świeże pieczywo. Równie ważne jest to, by chory jadł białko (nabiał, chude mięso), które przyspiesza gojenie się ran.

Czy coś jeszcze chciałaby Pani dodać?

Tak. Tak długo należy używać kul aż lekarz pozwoli je odstawić. Nie wolno na własną rękę decydować, że na przykład: „tak dobrze mi się chodzi, że od jutra będę chodzić o jednej kuli”. Proszę mi wierzyć, że tylko pełna współpraca pacjenta z ortopedą i rehabilitantem daje dobre rezultaty.

Bardzo dziękuję Pani Prezes za rozmowę. Już jestem ciekawa o czym będziemy rozmawiać następnym razem.
Ja również Pani bardzo dziękuję.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski