Felieton naczelnego. Skaza na winiecie

Lata 40. i 50. to w komunistycznej Polsce okres wzmożonej walki z Kościołem Katolickim. Władze przystąpiły do rozprawy z duchowieństwem, które wraz z „dożynaniem watach” podziemia pozostawało ostatnią opoką wtłoczonego w kolejne obcęgi narodu. Znajdowało to odbicie na łamach „Dziennika” - ataki na Kościół przyjmowały różne formy, jednak to, co wyprawiano przy okazji sądowego mordu na ks. Gurgaczu przechodzi wszelkie pojęcie.

Nim przy ul. Montelupich kat strzelił duchownemu w tył głowy, to sądową pokazówkę z lubością relacjonowano na łamach prasy. „Jeśli ktoś pomyśli, że człowiek o poglądach etycznych i mentalności ks. Gurgacza był duszpasterzem i autorytetem (…) to przejmuje po prostu zgroza” - pisał np. w tekście „Katolicka moralność” księdza Gurgacza” Andrzej Klominek. Było o „zwyrodnieniu” i o „ohydnym, wrogim jezuityzmie” cechującym rzekomo księdza Gurgacza, „wroga Polski ludowej”. I przynajmniej w tym ostatnim cytacie zmarły 63 lata po mordzie na ks. Gurgaczu i żegnany wówczas jako „wybitny dziennikarz i erudyta” red. Klominek nie skłamał. Przeczytałem tamten tekst i spojrzałem w oczy księdza Gurgacza, jak tuż po aresztowaniu siedzi obłożony plikami pieniędzmi na upozowanej przez ubecję fotografii (zob. poniżej). Czeka na proces bez prawa i sprawiedliwości, a wyrokiem miały być śmierć i wymazanie z pamięci.

Ks. Gurgacz łączył w sobie dwie formy oporu - był duchownym i „wyklętym”. W obu rolach zachował się niezłomnie. Do tego stopnia, że jego ostatnie słowa zachowały się tylko w notatkach funkcjonariuszy i relacjach świadków. Być może były po prostu zbyt brutalne dla katów w togach. Zamiast tego mieliśmy kłamstwa propagandzistów zyskujących laury „wybitnych” i chowanych z honorami. Wczoraj sprawiedliwości stało się zadość. „Niech się prostuje nieszczęść splot”, drogi księże! A archiwa niech nie płoną, byśmy wiedzieli, do jakich tradycji „Dziennik Polski” nigdy nie może powrócić.