Gdzie trafi pomnik?

Nadal nie wiadomo, gdzie zostanie przeniesiony pomnik. Fot. Jacek Sypień

OLKUSZ

Przed ponad dwoma laty olkuska rada miejska przyjęła uchwałę w sprawie programu rewitalizacji olkuskiej Starówki. W programie, który został pozytywnie zaopiniowany przez wojewódzkiego konserwatora zabytków był zapis mówiący o przeniesieniu pomnika z płyty rynku. Wcześniej sam program był poddawany konsultacjom społecznym. Mimo to, w maju ub. roku jeden z olkuskich radnych skierował interpelację na ręce burmistrza.

Obecny stan bezimiennego obelisku na Skwerku nie przynosi chluby władzom, ani mieszkańcom.

- Przez ostatnie kilkadziesiąt lat to właśnie pod tym pomnikiem odbywały się wszelkie uroczystości i święta państwowe. Podczas rozmów z mieszkańcami słyszę często, że pomnik jest już mocno nadwyrężony i rewitalizacja Rynku byłaby bardzo dobrą okazją do jego odnowienia, aby przez kolejne dziesięciolecia upamiętniał bohaterską śmierć żołnierzy II wojny światowej. – napisał radny w interpelacji. Dodawał, że pomnik ma znaczenie symboliczne został, bowiem „posadowiony na ziemiach z pól bitewnych, na których ginęli nasi żołnierze”. Z treści interpelacji można wywnioskować, że radny nie wiedział o planach przeniesienia pomnika z rynku, choć plan rewitalizacji olkuskiej starówki, który to zakłada był przedmiotem obrad rady miejskiej! – Zgodnie z projektem rewitalizacji olkuskiej starówki uzgodnionym przez Małopolskiego Konserwatora Zabytków planowane jest przeniesienie pomnika w inne, godne miejsce. Wybór miejsca jest niewątpliwie trudnym i odpowiedzialnym zadaniem. W związku z koniecznością znalezienia odpowiedniego miejsca dla pomnika planowane jest przeprowadzenie konsultacji społecznych w tej sprawie. Przeniesienie pomnika wiąże się z jego rozebraniem i ponownym ustawieniem, co zapewne poprzedzone zostanie niezbędnymi zabiegami konserwatorskimi. Decyzje takie zostaną podjęte dopiero po zasięgnięciu opinii konserwatora dzieł sztuki. – odpisał wtedy radnemu burmistrz Dariusz Rzepka, który jednocześnie stwierdził, że oczekuje na propozycje w sprawie lokalizacji pomnika. Obelisk na olkuskim rynku, w kształcie poustawianych jeden na drugim kamiennych bloków z płaskorzeźbionymi twarzami żołnierzy jest dziełem olkuszanina, artysty plastyka Władysława Marczukiewicza.
Minął prawie rok, a nadal nie wiadomo, gdzie zostanie przeniesiony pomnik. W tej sprawie na lokalnych forach internetowych rozgorzała dyskusja. Pojawiały się różne propozycje nowej lokalizacji pomnika. Jedna z nich to olkuski Stary Cmentarz, który staje się miejscem zbiorowej pamięci Olkuszan. Takim wymownym tego symbolem jest „Ściana Pamięci”, na której umieszczono płyty pamiątkowe poświęcone olkuszanom poległym w wojnach i powstaniach. Tam znajduje się także odsłonięty przed kilkoma laty pomnik poświęcony mieszkańcom ziemi olkuskiej poległym w obozach zagłady.

Obelisk można ustawić na Starym Cmentarzu obok pomnika poświęconego olkuszanom poległym w obozach zagłady.

Inna propozycja, to olkuski nowy cmentarz. Pomnik ustawiony np. pomiędzy kwaterą legionistów, a kwaterą żołnierzy radzieckich stałby się pewnego rodzaju łącznikiem pomiędzy grobami poległych w dwóch wojnach światowych. Na tzw. kwaterze legionistów, która znajduje się na olkuskim cmentarzu parafialnym są 42 zbiorowe mogiły, w których pochowano 319 żołnierzy, głównie Austriaków i Rosjan, ale także Polaków poległych w walkach I wojny światowej. Na pobliskiej kwaterze, którą wieńczy półkolista kolumnada pochowanych jest prawie 1100 żołnierzy radzieckich, jacy zginęli na ziemi olkuskiej podczas walk w styczniu 1945 roku.

A może ustawić pomnik pomiędzy kwaterą żołnierzy radzieckich z II wojny światowej i poległych podczas I wojny światowej? 

Można też przenieść pomnik z rynku na olkuski Skwerek, gdzie straszą resztki pomnika poległych w czasie „utrwalania władzy ludowej”. Pojawił się też pomysł ustawienia pomnika przy ul. 20 straconych. Rozstrzelanie 20 zakładników było obok likwidacji getta i Krwawej Środy najtragiczniejszym wydarzeniem okresu okupacji w Olkuszu.

(SYP)