Gorączka czarnego złota w Małopolsce. Tu wydobywano ropę naftową! 13.03.2023

W 1853 roku aptekarz Ignacy Łukasiewicz dokonał destylacji ropy naftowej, umożliwiając stosowanie jej w lampach i do napędu maszyn. To za jego sprawą w 1854 r. u zbiegu obecnych ulic Węgierskiej oraz Kościuszki w Gorlicach zapłonęła pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa. W związku z tym odkryciem - jeszcze przed końcem XIX stulecia - Galicja stała się trzecim światowym wydobywcą czarnego złota.

Jak grzyby po deszczu zaczęły na ziemi gorlickiej powstawać szyby naftowe. Najwięcej w Siarach, Sękowej, Libuszy, Lipinkach, Wójtowej, Ropie, Męcinie Wielkiej, Ropicy Ruskiej i Krygu, gdzie odkryto najobfitsze złoża ropy naftowej.

"Poszukiwania złóż ropy naftowej i ich eksploatacja gruntownie zmieniła krajobraz Małopolski Wschodniej z wiejskiego na przemysłowy. W krótkim czasie szyby naftowe zapełniły okoliczne pola" - czytamy w pracy "Rozwój i upadek przemysłu naftowego w Galicji" autorstwa Krzysztofa Lorenza, Jarosławy Szwed-Lorenz i Stanisława Ślusarczyka.

W 1881 r. powiat gorlicki był na pierwszym miejscu wśród wszystkich powiatów wydobywających ropę naftową, a produkcja roczna wynosiła 73 tys. cetnarów metrycznych ropy. Było też czynnych w tym czasie na ziemi gorlickiej 13 destylarni ropy naftowej, a wśród nich największa w owym czasie rafineria w Libuszy należąca do Adama Skrzyńskiego.

W 1883 roku w Gorlickiem było około tysiąca szybów, przy których pracowało trzy tysiące ludzi. Rafineria w Gliniku Mariampolskim była jedną z trzech największych rafinerii galicyjskich. W 1885 roku Spółka "Bergheim i Mac Garvey" rozbudowała destylarnię i przekształciła ją w duży zakład przeróbki ropy naftowej. Rozwój przedsiębiorstwa trwał do listopada 1914 r., kiedy to w wyniku działań wojennych i ciężkiego ostrzału zostało w znacznej części zniszczone. Odbudowa rafinerii rozpoczęła się w 1915 r., a już w 1928 r. rafineria weszła w skład koncernu "Małopolska", który przetwarzał około 40% ropy zużywanej w Polsce.