Groźne powikłania cukrzycy

Cukrzyca jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną. Mówimy o niej, gdy stężenie glukozy zmierzone o dowolnej porze doby przekracza 200 mg/dl i występują objawy hiperglikemii oraz gdy dwukrotnie poziom glukozy na czczo przekracza 126 mg/dl, a w drugiej godzinie testu doustnego – 200 mg/dl.

Nieleczona lub niewłaściwie leczona prowadzi do szeregu poważnych powikłań, które są główną przyczyną niepełnosprawności i przedwczesnych zgonów wśród diabetyków. Choroba nie atakuje z dnia na dzień, teoretycznie mamy czas, by zareagować.

Niestety, objawy cukrzycy bardzo często są przez pacjentów bagatelizowane lub kojarzone z innymi dolegliwościami, jak stres, przesilenie wiosenne, uczulenie, przepracowanie itd.

Do najczęstszych objawów cukrzycy należą:

- chudnięcie

- zwiększone pragnienie

- częste niekontrolowane oddawanie moczu

- senność

- kłopoty z koncentracją

- wzmożony apetyt

- ciągłe zmęczenie

- świąd skóry

- problemy ze wzrokiem.

Żadnego z tych objawów, zwłaszcza gdy współistnieje kilka z nich, nie wolno zlekceważyć, jeśli chcemy zdążyć na czas i rozpocząć odpowiednie leczenie. U osób powyżej 65. roku życia nawet epizody lekkiej hipoglikemii (zbyt niskiego stężenia cukru we krwi) mogą okazać się groźne dla życia.

Choroba może doprowadzić do uszkodzeń, zaburzeń czynności i niewydolności różnych narządów, szczególnie oczu, nerek i nerwów. U mniej więcej połowy chorych cukrzyca przebiega bezobjawowo, co oznacza, że na ponad 2 mln cukrzyków w kraju, połowa nie wie, że choruje. Podczas konferencji PAP, dr hab. Grzegorz Dzida, konsultant w dziedzinie diabetologii, zwrócił uwagę, że cukrzyca rzadko jest kojarzona z takimi powikłaniami, jak choroby układu krążenia, czyli np. zawały serca lub niewydolności serca i udary mózgu, które bardzo często kończą się śmiercią pacjenta.

Ryzyko poważnych powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego potwierdził dr hab. Grzegorz Gajos, kardiolog z Kliniki Choroby Wieńcowej CM UJ – według niego, narażonych na groźne powikłania jest aż 80-90 proc. chorych na cukrzycę i większość z nich może z tego powodu umrzeć.

Leczenie to nie tylko normalizacja glukozy

Poważnym problemem u chorych na cukrzycę, zwł. typu 2, jest otyłość. Czynnik ten nie tylko sprzyja rozwojowi tej postaci cukrzycy, ale zwiększa również prawdopodobieństwo wystąpienia u chorego powikłań sercowo-naczyniowych. Co więcej, stosowanie insuliny i większości starych leków doustnych może pogłębiać ten problem. Jak twierdzą eksperci, skutków ubocznych w postaci otyłości można uniknąć stosując leki z grupy tzw. leków inkrety­nowych (analogi, inhibitory).

Szerokie spektrum powikłań powoduje konieczność zaangażowania w proces leczenia cukrzycy nie tylko diabetologa, ale też lekarzy innych specjalności. Jak twierdzą diabetolodzy, leczenie chorych na cukrzycę powinno polegać nie tylko na normalizacji poziomu glukozy, ale również utrzymywaniu w normie ciśnienia tętniczego, poziomu lipidów i masy ciała.

Regularne badanie, by pomoc przyszła w porę

Największym problemem jest jednak rozpoznanie choroby na czas. Nierzadko diagnozuje się ją dopiero wówczas, gdy pacjent jest przyjmowany do szpitala z powodu zawału serca, udaru mózgu lub niegojących się owrzodzeń stopy.

Dlatego niezbędne jest regularne wykonywanie pomiaru cukru we krwi. Podstawowym objawem cukrzycy jest podwyższone stężenie glukozy. Zawartość cukru we krwi (glikemia) podawana jest w miligramach na 100 ml krwi (decylitr, dl). Prawidłowa glikemia na czczo to 60-99 mg/dl (3,4-5,5 mmol/l). Jeśli stężenie glukozy jest poniżej normy, oznacza to hipoglikemię. Wyższe stężenie glukozy może być oznaką stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy.

Powinniśmy badać poziom glukozy co najmniej raz w roku lub częściej, jeśli mamy nadciśnienie, cierpimy na nadwagę, otyłość lub występują u nas choroby układu sercowo-naczyniowego. Do czynników sprzyjających cukrzycy zalicza się także choroby trzustki i predyspozycje genetyczne. Po zdiagnozowaniu cukrzycy, takie pomiary wykonywane są regularnie, nawet kilka razy dziennie.

Ważna edukacja i zdrowy styl życia

Podstawę leczenia cukrzycy stanowi edukacja pacjenta w zakresie choroby i zachowań prozdrowotnych, stylu życia w tym diety i wysiłku fizycznego oraz środki farmakologiczne, czyli leki: tabletki, bądź insulina.

Zbilansowana dieta powinna być dobrana indywidualnie przez dietetyka. Posiłki najlepiej jeść regularnie, urozmaicone, unikać tłuszczu, soli i produktów z dużą ilości cukru, a wybierać takie, które są bogate w witaminy i składniki mineralne. W codziennym jadłospisie koniecznie powinno znaleźć się wiele produktów zawierających błonnik (owoce, warzywa, płatki i otręby owsiane.). Odgrywa on dużą rolę w procesie stabilizacji glikemii, a więc stężenia cukru we krwi.