Grybów. Piękne królewskie miasto nad Białą

Zasadźcą, a więc twórcą nowego miasta został Hanko Bogacz, sądecki mieszczanin. On sam, ale i Grybów, zyskali sporo królewskich przywilejów.

Miasto mogło np. pobierać mostowe, miało prawo składu i organizowania targów, przypisano mu dochody z pędzenia gorzałki, nie wspominając o 15 latach wolnizny. Nic więc dziwnego, że Grybów błyskawicznie się rozwijał - wytwarzano w nim nie tylko sukno, ale również wapno i saletrę. W rozległych piwnicach leżakowało wino z Tokaju, a magazyny kupców wypełniały cenne skóry. W mieście była też m.in. szkoła Wita Stwosza. Niektórzy historycy twierdzą nawet, że to w niej wyrzeźbiono słynną Madonnę z Krużlowej.

Złoty okres w dziejach Grybowa zakończył się dość niespodziewanie. W czasach potopu szwedzkiego miasto zostało splądrowane i podpalone - w płomieniach stanęły nie tylko kramy kupieckie, ale także ratusz, kościół i zamek. Rządy węgierskie nie były lżejsze, a przecież miasto musiało się jeszcze zmagać z bandami maruderów.

I później nie było lżej grybowianom. Miasto wiele razy płonęło, powodzie niszczyły zabudowania, a mieszkańców dziesiątkowało morowe powietrze… Mimo tych nieszczęść Grybów odrodził się jak Feniks z popiołów. Dzisiaj to urocze, choć niewielkie miasteczko.

Co jest największym atutem Grybowa? Malownicze krajobrazy, piękne zabytki, ale też barwna historia.

Gdzie więc najpierw zajść, co obejrzeć? Na pewno neogoctycką bazylikę mniejszą św. Katarzyny Aleksandryjskiej z Egiptu z imponującą, 77-metrową wieżą oraz łaskami słynącym obrazem Matki Bożej Przedziwnej z 1700 roku. Nie można też pominąć XIX-wiecznego Dworu Hoschów, byłych właścicieli dóbr grybowskich, a także starej plebanii, obecnie Muzeum Parafialnego, czy neogotyckiego ratusza, synagogi i cmentarza żydowskiego. Oto najważniejsze, oczywiście nie wszystkie zabytki Grybowa.

Jednym z bardziej interesujących miejsc jest też tzw. „Stara Baśń”, czyli rekonstrukcja średniowiecznej warowni. Każdy, kto tu zaglądnie choć na chwilę, od razu przeniesie się w klimat staropolskiego zamku i poczuje atmosferę dość odległych czasów.

Grybów bogaty jest także pięknem krajobrazu. Królewskie Miasto otaczają bowiem malownicze Góry Grybowskie, z wierzchołkami sięgającymi powyżej 800 m n.p.m. Szlaki i ścieżki poprowadzą nas jednak nie tylko na szczyty, ale także do kurortów i uzdrowisk Krynicy-Zdroju, Wysowej czy Kamiannej oraz granicy ze Słowacją.

Miasto gościło m.in. Kazimierza Pułaskiego, Wincentego Witosa, Artura Grottgera, Stanisława Wyspiańskiego, Józefa Mehoffera. Można ruszyć ich śladami… A kto do Grybowa choć raz przyjedzie, będzie wracał. Królewskie Miasto przyciąga bowiem jak magnes.

WIDEO: Co Ty wiesz o Krakowie - odcinek 20

Autor: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze Miasto