Hanna Kowalewska: „Bywam matką. I bywam żoną. To w zupełności wystarczy”

- Dlaczego zdecydowała się Pani kontynuować serię powieściową o Zawrociu?

- Gdy wiosną ubiegłego roku postanowiłam usiąść do pisania kolejnej powieści z tego cyklu, miałam już w komputerowej szufladzie około 200 stron zapisków o Matyldzie i Zawrociu. One zresztą nie powstały z myślą o nowej książce. Jedynie notowałam to, co pomyślałam o życiu w Zawrociu po ostatniej kropce. Bo w mojej wyobraźni to życie dalej się toczyło i toczy, mimo napisania „Czterech rzęs nietoperza”. To trochę taki mój alternatywny świat, którego nie dało się wykasować decyzją, że kończę serię. Mogłam to wszystko oczywiście zostawić w szufladzie, ale było wiele pytań od czytelników o to, czy jeszcze kiedyś napiszę o Matyldzie, więc w końcu pomyślałam, że może jednak.

- Skąd Pani czerpała pomysły do tej powieści?

- To wszystko jest wynikiem gry wyobraźni, która karmi się tym, co mi kiedykolwiek wpadło do głowy. Gdzieś w głębi pamięci zachodzi proces lepienia skrawków informacji. Potem efekt tego lepienia nagle pojawia się w mojej świadomości w postaci gotowego pomysłu na scenę czy rozdział. Czasami to coś więcej, jakiś rodzaj czucia bohatera, jakbym słyszała jego myśli, widziała poruszenia, gesty, miny i także przestrzeń, w której żyje. Coś w rodzaju projekcji. W przypadku Zawrocia i jego bohaterów to czucie bywa niekiedy bardzo intensywne. Sądzę, że to, z których akurat skrawków lepi się dana powieść, jest związane w jakiś sposób z moim aktualnym życiem. Czasami potrzebuję coś przerobić w wyobraźni i fikcji, czasami przed czymś uciec, czasami z czymś się spotkać…

- Co było tym razem?

- Chyba tęsknota za prowincją i za innymi niż w dużym mieście życiu, bliższymi relacjami z ludźmi. Za wspólnotą. Moja bohaterka coś takiego usiłuje wokół siebie stworzyć. Bo na prowincji, gdzie się znalazła, nie da się żyć bez ludzi. W mieście samotność i emocjonalną pustkę łatwiej zapełnić.

- Jakie wyzwania tym razem przygotowała Pani dla głównej bohaterki?

- Największe wyzwanie to miłość. Matylda w przeszłości straciła ojca i męża, więc zamknęła się na miłość. W „Czterech rzęsach nietoperza” wreszcie się na nią otwiera, kocha i jest kochana, ale ta miłość ma niestety różne obciążenia.

- Cykl o Zawrociu zdaje się być tak naprawdę opowieścią o kobietach i wszystkich odcieniach kobiecości. Jaką kobietą jest Matylda w tej części?

- Jedna z bohaterek mówi: „Bywam matką. I bywam żoną. To w zupełności wystarczy”. Inna znajoma Matyldy namawia ją do powrotu do Warszawy, ponieważ uważa, że Matylda nie powinna zamykać się w Zawrociu, bo to świat teatru i praca są jej przeznaczeniem, a nie dom na prowincji i związek z Pawłem. Matylda tak naprawdę się temu wszystkiemu przygląda, bo jeszcze nie jest ani matką, ani żoną, kochanką też chwilowo nie, bo Paweł wyjechał, a zwolnienie lekarskie oddaliło ją od pracy. Ale na pewno jest zakochaną kobietą.

I to zakochanie zmienia jej życiowe priorytety, choć w pewnym momencie Matylda zaczyna się trochę bronić przed tym miłosnym zapatrzeniem i odsłaniają się inne role. Cały czas przygotowuje się też do macierzyństwa, prowadzi dialog z dzieckiem. Momentami rządzą nią ciążowe hormony. Chwilami zakochana kobieta walczy trochę z tą ciężarną. „Dlaczego Fasolka nie mogła sobie pobyć w fasolowatym kształcie do momentu, aż będę gotowa na więcej? Pół roku! Rok! Ona byłaby w środku malutka i bezpieczna, a ja mogłabym w tym czasie bawić się w miłość z Pawłem”.

To tylko jedna odsłona z wewnętrznego dialogu Matyldy, podobnego do tych, które kobiety prowadzą przez całe życie. Niektórym płynnie udaje się przechodzić od roli do roli, inne nieustannie się szarpią albo nawet spychają część siebie w niebyt, jak Mamuśki zapominające o tym, że też są kobietami. We współczesnym, zapracowanym świecie niezwykle trudno jest pogodzić te wszystkie życiowe role kobiet.

Hanna Kowalewska jest poetką i prozatorką, autorką cyklu powieści obyczajowych, których akcja rozgrywa się w Zawrociu. Na cykl składają się następujące książki: „Góra śpiących węży” (2001), „Maska Arlekina” (2006), „Inna wersja życia” (2010), „Przelot bocianów” (2011) oraz najnowsza powieść pt. „Cztery rzęsy nietoperza” (2016).