Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Historia nie tylko sekretna

Włodzimierz Jurasz
Prokopiusz z Cezarei „Historia wojen”, tom 1, przekład i opracowanie Dariusz Brodka, Historia Iagellonica, Kraków 2013
Prokopiusz z Cezarei „Historia wojen”, tom 1, przekład i opracowanie Dariusz Brodka, Historia Iagellonica, Kraków 2013
Książka. „Prokopiusz z Cezarei opisał wojny, które Justynian, cesarz Rzymian, prowadził z barbarzyńcami ze Wschodu i Zachodu, zgodnie z tym, jaki był przebieg każdej z nich. Chodziło mu o to, aby długi bieg czasu, nie przynosząc relacji o bardzo wielkich czynach, nie wydał ich na łup zapomnienia i nie wymazał zupełnie z pamięci. Uznał, że pamięć o tych wydarzeniach będzie rzeczą wielką i pożyteczną szczególnie dla współczesnych pokoleń, ale także dla przyszłych, jeśli czas postawi ludzi ponownie w podobnej sytuacji”.

Te słowa nie są może tak sławne, jak analogiczne, otwierające pamiętniki Juliusza Cezara „Galia est omnis divisa in partes tres”, ale i tak opublikowanie 1. tomu polskiego przekładu zawierającej je „Historii wojen” Prokopiusza z Cezarei, należy uznać za wielkie wydarzenie. Dzięki związanemu z UJ Towarzystwu Wydawniczemu „Historia Iagellonica” wypełniona została wielka luka w tekstach źródłowych do historii już nie starożytnej, ale z tą epoką ściśle związanej.

Żyjący w VI wieku, pochodzący z Palestyny, bizantyjski dziejopis Prokopiusz do tej pory znany był polskim miłośnikom historii z „Historii sekretnej”, pamfletu na cesarza Justyniana, cesarzową Teodorę oraz wielkiego wodza Belizariusza. Na język polski przełożono również dzieło „O budowlach” będące z kolei panegirykiem na cześć cesarza. Opus magnum Prokopiusza z Cezarei opowiada o czasach, w których Justynian podjął próbę odbudowy Imperium Romanum w jego dawnych granicach, opisuje wojny przeciw Wandalom i Ostrogotom oraz konflikty z Persją.

Jak stwierdza we wstępie prof. Dariusz Brodka „równocześnie dostrzega niezwykle wysokie koszty tych przedsięwzięć, spustoszenie i wyludnienie kwitnących krain, załamanie dawnego porządku. Obszerne dzieło Prokopiusza w efektowny sposób przedstawia radykalne zmiany na obszarach leżących nad Morzem Śródziemnym, likwidację królestw Wandalów i Ostrogotów, rosnące znaczenie Słowian, ekspansję Franków. Tym samym Prokopiusz kreśli obraz schyłku świata starożytnego i narodzin nowego porządku politycznego i etnicznego, który w średniowieczu zapanuje w Europie”.

Dzieło Prokopiusza jest tym cenniejsze, że on sam był świadkiem i uczestnikiem opisywanych wydarzeń. Urodzony około roku 500, już w roku 527 został doradcą prawnym i sekretarzem Belizariusza, któremu towarzyszył podczas wojen – odgrywając niekiedy ważną rolę. Na przykład w roku 533 podczas wyprawy przeciw Wandalom, po dotarciu wojsk Belizariusza do Sycylii przeprowadził ważną misję wywiadowczą w Syrakuzach, zdobywając cenne informacje o rozmieszczeniu wrogich wojsk.

Podczas wojen z Ostrogotami, w latach 537–538 brał udział w obronie Rzymu przed Witigesem. W roku 539 podczas oblężenia Auximum właśnie z jego inicjatywy wojska użyły trąb do sygnalizacji w czasie walki. W roku 542, gdy Belizariusz popadł w niełaskę, i on usunął się w cień. O jego dalszych losach nie wiadomo nic pewnego – zmarł około roku 560.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski