Historia Peweksu

Najkrótsza droga od socjalizmu do kapitalizmu

 (INF. WŁ.) Kiedy w latach 80. sklepowe półki świeciły pustkami, Pewex był jedynym miejscem, gdzie można było kupić (za dolary bądź bony) zachodnie dżinsy, luksusowy telewizor, alkohol czy uwielbiane przez dzieci gumy Donaldy z komiksowymi historyjkami. Kiedy na drugim piętrze warszawskiego Juniora zainstalował się Pewex, mówiono, że prowadzące tam ruchome schody to najkrótsza droga od socjalizmu do kapitalizmu.
 Sprzedaż asortymentu załamała się po pierwszym kwartale 1991 r. Ciągle jednak nadchodziły dostawy, a nie sprzedany towar zalegał magazynowe półki. W 1990 r. obroty Peweksu wyniosły 10,3 bln starych zł, ale już po roku spadły do 8,3 bln starych zł (większość zysku netto zjadł popiwek).
 Nikt jeszcze nie przeczuwał, że taką potęgę może spotkać finansowa katastrofa. Jeśli dyskutowano o Peweksie, to przede wszystkim o jego dyrektorze - Marianie Zacharskim, asie polskiego wywiadu (pełnił tę funkcję w latach 1990-91). Kolos nie poradził sobie jednak z tysiącami prywatnych handlowców.
 Dyskusje o prywatyzacji rozpoczęły się w roku 1990. Kondycja przedsiębiorstwa pogorszyła się tak znacznie, że zrezygnowano z przekształcenia go w jednoosobową spółkę skarbu państwa. W październiku 1992 r. Ministerstwo Przemysłu i Handlu - organ założycielski - zdecydowało o mianowaniu komisarycznego zarządcy firmy. Został nim Zbigniew Hoffman. Realizację planu naprawczego zaplanowano na koniec roku 1993.
 Rok 1994 to już ponad 70-milionowe zadłużenie - liczone na dodatek w dolarach. Wierzycieli było 90, ale połowę pieniędzy Pewex był winien trzem japońskim firmom - Mitsubishi, Nichimen i Sanyo. Upadłości jednak nie ogłoszono.
 W połowie 1995 r. dwie francuskie firmy - Finep i Rial Trading - odkupiły od Japończyków wierzytelności i wspólnie z Polskim Bankiem Rozwoju rozpoczęły postępowanie ugodowe. Odsetki od długów uległy umorzeniu, a podstawowy dług - około 183 mln zł - rozłożono (21 proc. miało zostać zamienione na akcje serii A, 49 proc. na podwyższenie kapitału firmy, a 30 proc. miano spłacić w 16 ratach). Zamiana wierzytelności na akcje nastąpiła 29 grudnia 1996 r. - głównym akcjonariuszem Peweksu została firma Concorde.
 W drugiej połowie roku 1997 sieć handlową firmy (ponad 150 obiektów, sklepów, magazynów i domów towarowych) przejęła spółka francuska, a Pewex zajął się zarządzaniem nieruchomościami pod szyldem Towarzystwo Handlu i Nieruchomości Pewex SA.
 (MS)